Dane szczegółowe książki
Doktryny polityczne XIX i XX wieku: liberalizm, konserwatyzm, socjalizm, doktryna socjaldemokracji, nauczanie społeczne Kościoła, totalitaryzm / Chojnicka, Krystyna (1951-); Kozub-Ciembroniewicz, Wiesław (1944-); Bębenek, Marian
Autorzy
Tytuł
Doktryny polityczne XIX i XX wieku: liberalizm, konserwatyzm, socjalizm, doktryna socjaldemokracji, nauczanie społeczne Kościoła, totalitaryzm
Wydawnictwo
Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000
ISBN
8323312354
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp … 9
Rozdział I. Liberalizm
1. Istota i źródła liberalizmu … 13
2. Liberalizm XIX wieku … 15
2.1. Liberalizm klasyczny … 16
2.1.1. Klasyczny liberalizm w Wielkiej Brytanii - Jeremy Bentham … 16
2.1.2. Klasyczny liberalizm we Francji - Benjamin Constant … 21
2.1.3. Klasyczny liberalizm w Niemczech - Wilhelm von Humboldt … 27
2.1.4. Alexis de Tocqueville … 32
2.1.5. John Stuart Mill … 40
2.2. Liberalizm konserwatywny … 51
2.2.1. Liberalizm konserwatywny w Wielkiej Brytanii … 51
2.2.2. Liberalizm konserwatywny we Francji … 54
2.2.3. Liberalizm konserwatywny w Niemczech … 55
2.2.4. Włoska i hiszpańska wersja konserwatywnego liberalizmu … 57
2.3. Liberalizm społeczny … 59
2.3.1. Liberalizm społeczny w Wielkiej Brytanii … 59
2.3.2. Liberalizm społeczny we Francji … 61
3. Liberalizm XX wieku … 63
3.1. Lewicowy liberalizm okresu międzywojennego … 64
3.1.1. John Dewey … 64
3.1.2. Hans Kelsen … 65
3.1.3. John Maynard Keynes … 66
3.2. Reakcja powojennego liberalizmu na faszyzm i komunizm … 67
3.2.1. Karl Popper … 68
3.2.2. Isaiah Berlin … 69
3.3. Liberalizm w obronie wolnego rynku … 72
3.3.1. Ludwig von Mises … 72
3.3.2. Friedrich August von Hayek … 73
3.3.3. Milton Friedman … 85
3.4. Liberalizm socjologów … 89
3.4.1. Raymond Aron … 89
3.4.2. Ralf Dahrendorf … 90
3.5. John Rawls i liberalna teoria sprawiedliwości … 92
3.6. Libertarianie i pochwała państwa minimalnego … 104
3.6.1. Ruch libertarian … 104
3.6.2. Robert Nozick … 107
3.7. Liberalne teorie racjonalnego wyboru … 114
3.7.1. James Buchanan … 114
3.7.2. David Gauthier … 119
Wybrana literatura … 122
Rozdział II. Konserwatyzm
1. Konserwatyzm przed rokiem 1848 … 127
1.1. Wielka Brytania … 127
1.1.1. Edmund Burke … 127
1.1.2. Romantycy, traktarianie i Carlyle … 131
1.2. Niemcy … 134
1.2.1. Romantycy polityczni i Haller … 134
1.2.2. Problem historycznej szkoły prawa i idealistów … 142
1.2.3. Konserwatyzm pruskich junkrów i Metternicha … 145
1.3. Francja … 147
1.4. Hiszpania i państwa włoskie … 150
1.5. Stany Zjednoczone … 152
2. Lata 1848-1918 … 155
2.1. Francja, Hiszpania i Włochy … 155
2.2. Wielka Brytania … 163
2.3. Kraje niemieckojęzyczne … 168
2.4. Stany Zjednoczone … 172
3. Okres międzywojenny … 176
3.1. Stany Zjednoczone i Wielka Brytania … 176
3.2. Niemcy … 178
3.3. Francja, Hiszpania … 182
4. Konserwatyzm drugiej polowy XX stulecia … 185
Wybrana literatura … 200
Rozdział III. Socjalizm (w XIX wieku - do pierwszej wojny światowej)
1. Podstawowe pojęcia … 205
2. Stadia rozwojowe socjalizmu … 207
3. Geografia … 209
4. Idee przewodnie … 210
5. Dwa kierunki w socjalizmie … 211
5.1. Socjalizm umiarkowany … 211
5.2. Socjalizm radykalny … 215
6. Socjalizm w Rosji … 219
7. Doktryna demokratycznego socjalizmu Edwarda Bernsteina … 223
Wybrana literatura … 225
Rozdział IV. Doktryna socjaldemokracji
1. Geneza doktryny socjaldemokratycznej … 229
2. Formowanie się doktryny socjaldemokratycznej po II wojnie światowej 233
3. Poszukiwania doktrynalne socjaldemokratów … 236
4. Główne idee programowe. Program działania … 249
Wybrana literatura … 262
Rozdział V. Nauczanie społeczne Kościoła
1. Wprowadzenie … 265
2. Leon XIII … 267
2.1. Poprzednicy … 267
2.2. Początek nowej nauki … 268
2.3. Głos w kwestii robotniczej … 271
2.4. Następcy … 275
3. Epoka Piusów … 278
3.1. Pius XI i Pius XII, papieże lat 1922-1958 … 278
3.2. Papieska ocena współczesności … 282
3.3. Kontynuacja i rozwinięcie nauki Leona XIII … 287
3.4. Nowe idee Piusa XII … 291
4. Aggiornamento … 296
4.1. Jan XXIII … 296
4.2. Matka i nauczycielka … 298
4.3. Pokój na ziemi … 302
4.4. II Vaticanum … 305
4.5. Paweł VI … 310
5. Jan Paweł II … 318
5.1. Papiestwo końca wieku … 318
5.2. Człowiek w procesie pracy … 320
5.3. Człowiek w społeczności … 323
Wybrana literatura … 328
Rozdział VI. Totalitaryzm
1. Bolszewizm … 334
1.1. Partia i rewolucja … 334
1.2. Demokracja - dyktatura - komunizm … 335
1.3. Antywłasnościowy radykalizm … 336
1.4. Dyktatura Rad … 337
1.5. Rewolucyjna świadomość prawna … 339
1.6. Zaostrzenie "walki klas" … 339
1.7. "Zasada kierownictwa" komunistycznej monopartii … 341
1.8. Gloryfikacja ZSRR … 342
1.9. Funkcje państwa socjalistycznego … 344
2. Faszyzm włoski … 346
2.1. "Filozofia" faszyzmu … 346
2.2. Państwo "etyczne" … 347
2.3. Państwo "totalne" … 348
2.4. Faszyzm wobec socjalizmu, demokracji oraz liberalizmu … 349
2.5. Syndykaty i korporacje … 351
2.6. Wódz, elita, masy … 353
2.7. Państwo, naród, rasa … 356
2.8. Antypacyfizm i militaryzm … 359
3. Narodowy socjalizm … 361
3.1. Antysemityzm i rasizm … 361
3.2. Likwidacja "państwa prawnego" … 363
3.3. Państwo "wodzowskie" … 364
3.4. Totalitaryzm … 364
3.5. Władza elity … 365
3.6. Obywatelstwo Rzeszy … 366
3.7. Stosunki pracy … 367
3.8. Prawo a polityka … 367
4. Systemy totalitarne … 369
Wybrana literatura … 375
Indeks osobowy … 379
Rozdział I. Liberalizm
1. Istota i źródła liberalizmu … 13
2. Liberalizm XIX wieku … 15
2.1. Liberalizm klasyczny … 16
2.1.1. Klasyczny liberalizm w Wielkiej Brytanii - Jeremy Bentham … 16
2.1.2. Klasyczny liberalizm we Francji - Benjamin Constant … 21
2.1.3. Klasyczny liberalizm w Niemczech - Wilhelm von Humboldt … 27
2.1.4. Alexis de Tocqueville … 32
2.1.5. John Stuart Mill … 40
2.2. Liberalizm konserwatywny … 51
2.2.1. Liberalizm konserwatywny w Wielkiej Brytanii … 51
2.2.2. Liberalizm konserwatywny we Francji … 54
2.2.3. Liberalizm konserwatywny w Niemczech … 55
2.2.4. Włoska i hiszpańska wersja konserwatywnego liberalizmu … 57
2.3. Liberalizm społeczny … 59
2.3.1. Liberalizm społeczny w Wielkiej Brytanii … 59
2.3.2. Liberalizm społeczny we Francji … 61
3. Liberalizm XX wieku … 63
3.1. Lewicowy liberalizm okresu międzywojennego … 64
3.1.1. John Dewey … 64
3.1.2. Hans Kelsen … 65
3.1.3. John Maynard Keynes … 66
3.2. Reakcja powojennego liberalizmu na faszyzm i komunizm … 67
3.2.1. Karl Popper … 68
3.2.2. Isaiah Berlin … 69
3.3. Liberalizm w obronie wolnego rynku … 72
3.3.1. Ludwig von Mises … 72
3.3.2. Friedrich August von Hayek … 73
3.3.3. Milton Friedman … 85
3.4. Liberalizm socjologów … 89
3.4.1. Raymond Aron … 89
3.4.2. Ralf Dahrendorf … 90
3.5. John Rawls i liberalna teoria sprawiedliwości … 92
3.6. Libertarianie i pochwała państwa minimalnego … 104
3.6.1. Ruch libertarian … 104
3.6.2. Robert Nozick … 107
3.7. Liberalne teorie racjonalnego wyboru … 114
3.7.1. James Buchanan … 114
3.7.2. David Gauthier … 119
Wybrana literatura … 122
Rozdział II. Konserwatyzm
1. Konserwatyzm przed rokiem 1848 … 127
1.1. Wielka Brytania … 127
1.1.1. Edmund Burke … 127
1.1.2. Romantycy, traktarianie i Carlyle … 131
1.2. Niemcy … 134
1.2.1. Romantycy polityczni i Haller … 134
1.2.2. Problem historycznej szkoły prawa i idealistów … 142
1.2.3. Konserwatyzm pruskich junkrów i Metternicha … 145
1.3. Francja … 147
1.4. Hiszpania i państwa włoskie … 150
1.5. Stany Zjednoczone … 152
2. Lata 1848-1918 … 155
2.1. Francja, Hiszpania i Włochy … 155
2.2. Wielka Brytania … 163
2.3. Kraje niemieckojęzyczne … 168
2.4. Stany Zjednoczone … 172
3. Okres międzywojenny … 176
3.1. Stany Zjednoczone i Wielka Brytania … 176
3.2. Niemcy … 178
3.3. Francja, Hiszpania … 182
4. Konserwatyzm drugiej polowy XX stulecia … 185
Wybrana literatura … 200
Rozdział III. Socjalizm (w XIX wieku - do pierwszej wojny światowej)
1. Podstawowe pojęcia … 205
2. Stadia rozwojowe socjalizmu … 207
3. Geografia … 209
4. Idee przewodnie … 210
5. Dwa kierunki w socjalizmie … 211
5.1. Socjalizm umiarkowany … 211
5.2. Socjalizm radykalny … 215
6. Socjalizm w Rosji … 219
7. Doktryna demokratycznego socjalizmu Edwarda Bernsteina … 223
Wybrana literatura … 225
Rozdział IV. Doktryna socjaldemokracji
1. Geneza doktryny socjaldemokratycznej … 229
2. Formowanie się doktryny socjaldemokratycznej po II wojnie światowej 233
3. Poszukiwania doktrynalne socjaldemokratów … 236
4. Główne idee programowe. Program działania … 249
Wybrana literatura … 262
Rozdział V. Nauczanie społeczne Kościoła
1. Wprowadzenie … 265
2. Leon XIII … 267
2.1. Poprzednicy … 267
2.2. Początek nowej nauki … 268
2.3. Głos w kwestii robotniczej … 271
2.4. Następcy … 275
3. Epoka Piusów … 278
3.1. Pius XI i Pius XII, papieże lat 1922-1958 … 278
3.2. Papieska ocena współczesności … 282
3.3. Kontynuacja i rozwinięcie nauki Leona XIII … 287
3.4. Nowe idee Piusa XII … 291
4. Aggiornamento … 296
4.1. Jan XXIII … 296
4.2. Matka i nauczycielka … 298
4.3. Pokój na ziemi … 302
4.4. II Vaticanum … 305
4.5. Paweł VI … 310
5. Jan Paweł II … 318
5.1. Papiestwo końca wieku … 318
5.2. Człowiek w procesie pracy … 320
5.3. Człowiek w społeczności … 323
Wybrana literatura … 328
Rozdział VI. Totalitaryzm
1. Bolszewizm … 334
1.1. Partia i rewolucja … 334
1.2. Demokracja - dyktatura - komunizm … 335
1.3. Antywłasnościowy radykalizm … 336
1.4. Dyktatura Rad … 337
1.5. Rewolucyjna świadomość prawna … 339
1.6. Zaostrzenie "walki klas" … 339
1.7. "Zasada kierownictwa" komunistycznej monopartii … 341
1.8. Gloryfikacja ZSRR … 342
1.9. Funkcje państwa socjalistycznego … 344
2. Faszyzm włoski … 346
2.1. "Filozofia" faszyzmu … 346
2.2. Państwo "etyczne" … 347
2.3. Państwo "totalne" … 348
2.4. Faszyzm wobec socjalizmu, demokracji oraz liberalizmu … 349
2.5. Syndykaty i korporacje … 351
2.6. Wódz, elita, masy … 353
2.7. Państwo, naród, rasa … 356
2.8. Antypacyfizm i militaryzm … 359
3. Narodowy socjalizm … 361
3.1. Antysemityzm i rasizm … 361
3.2. Likwidacja "państwa prawnego" … 363
3.3. Państwo "wodzowskie" … 364
3.4. Totalitaryzm … 364
3.5. Władza elity … 365
3.6. Obywatelstwo Rzeszy … 366
3.7. Stosunki pracy … 367
3.8. Prawo a polityka … 367
4. Systemy totalitarne … 369
Wybrana literatura … 375
Indeks osobowy … 379