Dane szczegółowe książki

Przedmowa… VII
Wykaz skrótów… XVII
Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym… 1
§ 1. Wiadomości wstępne… 2
I. Znaczenia pojęcia "prawo rzeczowe"… 2
II. Podstawowe problemy teorii prawa rzeczowego … 4
III. Rola prawa rzeczowego i podmiotowych praw rzeczowych … 4
§ 2. Podmiotowe prawa rzeczowe… 5
I. Spór o stosunek prawny prawa rzeczowego… 5
II. Stosunek prawny i prawo podmiotowe w świetle ustaleń teorii prawa … 6
III. Podstawowe cechy konstrukcyjne stosunków prawnych i podmiotowych praw rzeczowych… 13
IV. Przedmioty podmiotowych praw rzeczowych … 26
V. Bezwzględny i bezpośredni charakter praw rzeczowych… 32
VI. Zasada wyróżniania praw rzeczowych… 36
VII. Numerus clausus praw bezwzględnych i zobowiązań realnych zakres swobody umów … 39
VIII. Typy i rodzaje podmiotowych praw rzeczowych… 43
IX. Jawność praw rzeczowych … 46
X. Prawa rzeczowe a prawa względne… 54
§ 3. Posiadanie … 60
I. Uwagi wstępne … 60
II. Posiadanie a podmiotowe prawa rzeczowe… 61
III. Uregulowanie posiadania w Kodeksie cywilnym… 63
§ 4. Prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym … 64
I. Źródła prawa rzeczowego… 64
II. Imperatywne i dyspozytywne normy prawa rzeczowego… 65
III. Stosowanie do praw rzeczowych przepisów innych działów prawa cywilnego… 67
Rozdział II. Posiadanie… 71
§ 5. Pojęcie posiadania… 73
I. Władztwo nad rzeczą … 73
II. Czynnik woli… 74
III. Posiadanie samoistne i zależne… 76
IV. Posiadanie w zakresie użytkowania wieczystego… 78
V Posiadanie w dobrej wierze i w złej wierze … 78
VI. Posiadanie wadliwe i niewadliwe… 80
VII. Posiadanie bezprawne i prawne … 81
VIII. Posiadanie służebności … 81
IX. Współposiadanie… 82
X. Dzierżenie… 84
XI. Władztwo prekaryjne … 86
§ 6. Rys historyczny… 86
I. Prawo rzymskie… 86
II. Prawo polskie… 89
§ 7. Istota posiadania i jego funkcje… 93
I. Istota posiadania… 93
II. Funkcje posiadania… 95
§ 8. Przedmiot posiadania… 97
I. Rzecz jako przedmiot posiadania… 97
II. Dobra niestanowiące przedmiotu posiadania… 101
§ 9. Nabycie i utrata posiadania… 101
I. Uwagi ogólne … 101
II. Pochodne nabycie posiadania… 102
III. Dziedziczenie posiadania … 105
IV. Pierwotne nabycie posiadania… 108
V. Utrata posiadania… 108
§ 10. Skutki posiadania … 109
§ 11. Ochrona posiadania … 118
I. Uwagi ogólne … 118
II. Samowolne naruszenie posiadania… 119
III. Ochrona własna posiadacza… 120
IV. Ochrona sądowa. Uwagi ogólne… 123
V. Legitymacja czynna i bierna w procesie posesoryjnym i dopuszczenie do współposiadania … 125
VI. Zakres badania sądu w procesie posesoryjnym … 127
VII. Roszczenia posesoryjne o wstrzymanie budowy … 130
VIII. Orzeczenie sądu i jego skutki… 132
§ 12. Ochrona dzierżenia… 135
§ 13. Ochrona władania lokalem … 135
Rozdział III. Księgi wieczyste … 137
§14. Społeczno-gospodarcze i jurydyczne znaczenie ksiąg wieczystych .. 139
I. Pojęcie i funkcja ksiąg wieczystych… 139
II. Księgi wieczyste a ewidencja gruntów… 141
III. Postulat upowszechnienia ksiąg wieczystych… 142
IV. Postulat usprawnienia systemu prowadzenia ksiąg wieczystych… 146
§ 15. Ustrój ksiąg wieczystych… 147
I. Uwagi wstępne … 147
II. Jurysdykcja sądów powszechnych … 148
III. System realny ksiąg wieczystych… 149
IV. Funkcja ustalenia stanu prawnego nieruchomości… 151
V. Wpis jako instrument ustalenia stanu prawnego nieruchomości … 155
VI. Struktura księgi wieczystej… 155
VII. Jawność ksiąg wieczystych… 157
§ 16. Prowadzenie ksiąg wieczystych … 160
I. Uwagi wstępne … 160
II. Nieprocesowy tryb postępowania wieczystoksięgowego… 162
III. Zakładanie ksiąg wieczystych… 162
IV. Dokonywanie wpisów… 164
§ 17. Prowadzenie ksiąg wieczystych w systemie informatycznym… 182
§ 18. Uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym … 184
§ 19. Zasady materialnego prawa ksiąg wieczystych … 190
I. Znaczenie wpisu… 190
II. Domniemanie zgodności wpisu w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym… 196
III. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych… 199
IV. Pierwszeństwo ograniczonych praw rzeczowych… 212
V. Rozszerzona skuteczność praw osobistych i roszczeń ujawnionych w księdze wieczystej… 213
Rozdział IV. Modele własności i ich uwarunkowania społeczno-ustrojowe … 217
§ 20. Własność w systemie społeczno-gospodarczym … 220
I. Własność w znaczeniu ekonomicznym i socjologicznym a własność w znaczeniu prawnym… 220
II. Przekształcenia własności w rozwoju historycznym … 223
III. Własność w znaczeniu konstytucyjnym i cywilnoprawnym … 233
IV. Przekształcenia własności w Polsce… 238
§ 21. Współczesna stratyfikacja własności w Polsce… 294
I. Własność prywatna a własność publiczna … 294
II. Własność prywatna… 299
III. Własność publiczna… 303
IV. Funkcjonalne zróżnicowanie własności … 315
Rozdział V. Treść i wykonywanie prawa własności… 337
§ 22. Ujęcie własności jako podmiotowego prawa rzeczowego … 338
I. Uwagi wstępne … 338
II. Ujęcie własności według Kodeksu cywilnego… 342
III. Cechy prawa własności… 345
§ 23. Przedmiot prawa własności … 347
I. Uwagi wstępne … 347
II. Rzeczy jako przedmioty własności… 350
III. Odrębna kategoria mienia… 351
IV. Nieruchomości jako rodzaj rzeczy … 354
V Przedsiębiorstwo… 359
VI. Gospodarstwo rolne … 361
§ 24. Granice przestrzenne nieruchomości gruntowych… 362
§ 25. Treść prawa własności w ujęciu pozytywnym … 378
I. Uwagi wstępne … 378
II. Posiadanie rzeczy … 381
III. Korzystanie z rzeczy… 383
IV. Rozporządzanie rzeczą… 387
§ 26. Bezwzględny charakter prawa własności (negatywne ujęcie własności)… 393
§ 27. Granice prawa własności … 396
I. Uwagi wstępne … 396
II. Granice określone ustawą… 399
III. Klauzula zasad współżycia społecznego… 402
IV. Klauzula społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa… 405
§ 28. Regulacja prawa sąsiedzkiego… 407
I. Uwagi wstępne… 407
II. Ograniczenie dopuszczalnych immisji… 412
III. Służebności w stosunkach sąsiedzkich… 418
IV. Problem granic gruntów sąsiednich … 428
V Określenie sposobu korzystania z przygranicznych pasów gruntu… 429
§ 29. Pozakodeksowa regulacja treści i wykonywania własności nieruchomości … 430
I. Uwagi wstępne … 430
II. Regulacja planowania i zagospodarowania przestrzennego… 431
III. Regulacja ochrony gruntów rolnych i leśnych… 435
IV. Regulacja gospodarki nieruchomościami skarbowymi i samorządowymi … 438
V. Regulacja gospodarowania nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa … 441
Rozdział VI. Prawa do przedmiotów materialnych niebędących rzeczami… 443
§ 30. Uwagi wprowadzające … 444
§ 31. Prawa do złóż kopalin oraz innych fragmentów górotworu… 446
I. Uwagi wstępne… 446
II. Własność złóż kopalin oraz innych fragmentów górotworu w aktualnie obowiązującym stanie prawnym… 453
III. Użytkowanie górnicze… 460
IV. Inne prawa do złóż kopalin… 472
§ 32. Prawa do wód … 475
I. Uwagi wprowadzające … 475
II. Własność wód… 477
§ 33. Prawa do zwierząt… 493
Rozdział VII. Nabycie i utrata własności… 503
§ 34. Ogólna charakterystyka nabycia i utraty własności … 506
I. Uwagi wstępne… 506
II. Ogólny przegląd zdarzeń prawnych powodujących nabycie i utratę własności… 508
III. Pierwotne i pochodne nabycie własności… 512
IV. Nabycie a utrata własności… 517
§ 35. Przeniesienie własności… 518
I. Wprowadzenie … 518
II. Przeniesienie własności w trybie umowy zobowiązująco-rozporządzającej … 520
III. Przeniesienie własności w wyniku wykonania uprzedniego zobowiązania… 541
§ 36. Przeniesienie własności nieruchomości… 549
I. Uwagi wstępne … 549
II. Przeniesienie własności nieruchomości w trybie umowy zobowiązująco-rozporządzającej oraz w wyniku wykonania zobowiązania do przeniesienia własności… 550
III. Podział nieruchomości w toku przeniesienia własności… 551
IV. Ustanowienie odrębnej własności lokalu - odesłanie… 555
V. Zakaz przeniesienia własności pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu … 555
VI. Forma umowy… 560
VII. Znaczenie wpisu do księgi wieczystej … 563
§ 37. Przewłaszczenie na zabezpieczenie … 564
I. Uwagi wstępne… 564
II. Dopuszczalność przeniesienia własności dla zabezpieczenia wierzytelności… 565
III. Miejsce przewłaszczenia na zabezpieczenie w systemie umów przeniesienia własności… 567
IV. Treść, forma i skutki umowy … 569
§ 38. Rozporządzanie rzeczą przez osobę nieuprawnioną… 572
I. Uwagi wstępne … 572
II. Nabycie własności nieruchomości w warunkach rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych - odesłanie… 573
III. Nabycie własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej… 574
§ 39. Rozporządzanie przedsiębiorstwem i gospodarstwem rolnym… 583
I. Uwagi wstępne … 583
II. Dokonywane uno actu rozporządzanie przedsiębiorstwem… 583
III. Rozporządzanie gospodarstwem rolnym … 587
§ 40. Przeniesienie własności nieruchomości rolnych według ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego… 589
I. Wprowadzenie … 589
II. Ograniczenie swobody obrotu przez zastrzeżenie ustawowego prawa pierwokupu… 589
III. Prawo "wykupu" nieruchomości przez Agencję Nieruchomości Rolnych… 595
§ 41. Zbywanie skarbowych i samorządowych nieruchomości według ustawy o gospodarce nieruchomościami… 597
I. Uwagi wstępne … 597
II. Ograniczony katalog dopuszczalnych czynności obrotu … 598
III. Organy właściwe… 600
IV. Przetargowy tryb rozporządzania jako zasada … 602
V. Rozporządzanie bezprzetargowe jako wyjątek… 604
VI. Cena oraz inne warunki zbycia nieruchomości… 607
§ 42. Zbywanie nieruchomości rolnych według ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa . . . 608
I. Uwagi wstępne … 608
II. Funkcje Agencji Nieruchomości Rolnych … 609
III. Ograniczony katalog dopuszczalnych czynności obrotu … 611
IV. Pierwszeństwo nabycia nieruchomości rolnych Skarbu Państwa… 612
V Rozporządzanie przetargowe … 613
VI. Cena oraz inne warunki zbycia nieruchomości… 613
§ 43. Nabycie własności nieruchomości w wyniku wykonania prawa pierwokupu … 615
I. Uwagi wstępne … 615
II. Ustawowe prawo pierwokupu przysługujące gminie według ustawy o gospodarce nieruchomościami… 616
III. Ustawowe prawo pierwokupu przysługujące dzierżawcom nieruchomości rolnych według ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego - przypomnienie … 619
IV. Ustawowe prawo pierwokupu przysługujące Agencji Nieruchomości Rolnych - przypomnienie… 619
V. Wykonanie prawa pierwokupu… 620
§ 44. Nabywanie własności nieruchomości przez cudzoziemców … 624
I. Uwagi wstępne … 624
II. Pojęcie cudzoziemca… 624
III. Warunek uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych… 625
IV. Wyłączenia i wyjątki… 627
V. Tryb udzielenia zezwolenia… 629
VI. Nabywanie przez cudzoziemców nieruchomości rolnych … 630
VII. Sankcja naruszenia przepisów ustawy … 632
§ 45. Zasiedzenie jako sposób nabycia własności … 633
I. Uwagi wstępne … 633
II. Zasiedzenie nieruchomości; uwagi ogólne… 635
III. Zasiedzenie rzeczy ruchomych; uwagi ogólne… 635
IV. Przedmiot zasiedzenia… 635
V. Przesłanki zasiedzenia…-… 638
VI. Skutki zasiedzenia; stwierdzenie zasiedzenia… 644
§ 46. Inne sposoby nabycia własności… 645
I. Uwagi wstępne … 645
II. Nabycie własności niczyjej rzeczy ruchomej… 646
III. Znalezienie rzeczy i jego skutki … 648
IV. Nabycie własności pożytków naturalnych rzeczy … 650
V. Połączenie, pomieszanie i przetworzenie rzeczy … 652
Rozdział VIII. Współwłasność… 657
§ 47. Określenie współwłasności… 658
I. Ogólne cechy współwłasności … 658
II. Źródła współwłasności … 660
III. Współwłasność rzeczy a wspólność praw majątkowych … 662
IV. Wspólność mienia… 663
V. Współwłasność w częściach ułamkowych a współwłasność łączna . . . 666
VI. Istota współwłasności… 672
§ 48. Treść i wykonywanie współwłasności … 675
I. Powszechna treść prawa własności… 675
II. Regulacja prawna wewnętrznego stosunku współwłasności … 676
III. Znaczenie prawne udziału we współwłasności… 678
IV. Rozporządzanie udziałem we współwłasności… 679
V. Rozporządzanie rzeczą wspólną… 682
VI. Zarząd rzeczą wspólną… 683
VII. Współposiadanie i korzystanie z rzeczy wspólnej … 694
VIII. Ochrona wspólnego prawa … 700
§ 49. Zniesienie współwłasności … 704
I. Roszczenia o zniesienie współwłasności … 704
II. Tryb zniesienia współwłasności … 706
III. Sposoby zniesienia współwłasności… 708
Rozdział IX. Własność lokalu … 715
§ 50. Pojęcie i funkcja własności lokalu… 719
§ 51. Konstrukcja prawna własności lokalu … 720
I. Konstrukcja prawna własności lokalu w zagranicznych systemach prawnych… 720
II. Konstrukcja prawna własności lokalu w prawie polskim… 722
§ 52. Powstanie własności lokalu … 748
I. Uwagi ogólne … 748
II. Umowne ustanowienie własności lokalu … 750
III. Ustanowienie własności lokalu w drodze jednostronnej czynności prawnej … 756
IV. Ustanowienie własności lokali na podstawie orzeczenia sądu… 757
V. Powstanie odrębnej własności lokalu z mocy prawa … 759
§ 53. Umowa deweloperska… 760
I. Umowa deweloperska przed wejściem w życie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego… 760
II. Umowa deweloperska w ustawie o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego… 765
§ 54. Wygaśnięcie własności lokalu… 794
§ 55. Prawa i obowiązki właściciela lokalu … 797
§ 56. Wspólnota mieszkaniowa właścicieli lokali … 805
I. Powstanie i ustanie wspólnoty mieszkaniowej… 805
II. Charakter prawny wspólnoty mieszkaniowej… 807
III. Zarząd wspólnoty mieszkaniowej… 816
IV. Podejmowanie uchwał przez właścicieli lokali … 824
§ 57. Zarząd nieruchomością wspólną… 841
I. Zarząd ustawowy nieruchomością wspólną… 841
II. Zarząd umowny nieruchomością wspólną… 853
III. Zarząd przymusowy nieruchomością wspólną… 861
Rozdział X. Ochrona własności… 865
§ 58. Ogólna charakterystyka ochrony własności… 867
I. Przypomnienie historyczne… 867
II. Ochrona własności na tle ogólnego systemu ochrony praw podmiotowych… 869
III. Prawnorzeczowe roszczenia petytoryjne właściciela… 874
§ 59. Roszczenie windykacyjne… 875
I. Określenie roszczenia windykacyjnego … 875
II. Legitymacja czynna … 880
III. Dowód własności … 884
IV. Legitymacja bierna… 887
V. Obrona pozwanego… 888
VI. Realizacja roszczenia … 897
§ 60. Roszczenia uzupełniające właściciela … 900
I. Uwagi wstępne … 900
II. Sytuacja prawna posiadacza samoistnego w dobrej wierze … 903
III. Odpowiedzialność samoistnego posiadacza w dobrej wierze od czasu wytoczenia powództwa windykacyjnego… 904
IV. Sytuacja prawna posiadacza samoistnego w złej wierze … 906
V Rodzaje roszczeń… 907
§ 61. Przeciwstawne roszczenia posiadacza samoistnego o zwrot nakładów … 913
I. Uwagi wstępne … 913
II. Roszczenia posiadacza w dobrej wierze… 914
III. Roszczenia posiadacza w dobrej wierze od czasu wytoczenia powództwa windykacyjnego… 915
IV. Roszczenia posiadacza w złej wierze… 916
V. Zatrzymanie przedmiotów połączonych z rzeczą… 916
VI. Powstanie i charakter prawny roszczenia o zwrot nakładów… 918
VII. Realizacja roszczenia … 920
§ 62. Rozliczenia właściciela z posiadaczem zależnym… 921
§ 63. Roszczenia wynikające z budowy na cudzym gruncie… 925
I. Uwagi wstępne … 925
II. Roszczenie posiadacza o przeniesienie własności gruntu… 928
III. Roszczenie właściciela o "wykup" gruntu… 933
IV. Roszczenia posiadacza gruntu i użytkownika wieczystego w razie zabudowy gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste… 935
V Przedmiotowy zakres roszczenia … 936
VI. Wynagrodzenie właściciela (użytkownika wieczystego)… 937
VII. Charakter zobowiązania stron… 939
VIII. Realizacja roszczenia … 940
§ 64. Roszczenie negatoryjne… 943
I. Określenie roszczenia negatoryjnego… 943
II. Treść roszczenia negatoryjnego … 946
III. Roszczenie negatoryjne w stosunkach sąsiedzkich … 948
IV. Legitymacja czynna … 952
V Legitymacja bierna… 954
VI. Realizacja roszczenia … 956
§ 65. Problem ochrony wyłącznego uprawnienia właściciela do rozporządzania rzeczą… 957
Indeks rzeczowy … 959