Dane szczegółowe książki
Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska / Woleński, Jan (1940-)
Autorzy
Tytuł
Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985
ISBN
8301053348
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa 5
Rozdział I: Geneza i rozwój szkoły Lwowsko-warszawskiej 9.
1. Wstęp
2. 2. Powstanie szkoły Lwowsko-warszawskiej; periodyzacja rozwoju 10
3. Kazimierz Twardowski i okresy lwowskie 10
4. Szkoła lwowsko-warszawska w okresie międzywojennym 19
5. I. wojna światowa i czasy powojenne 27
6. Typ filozofa wedle wzorców szkoły Lwowsko-warszawskiej 32
Rozdział II: Niektóre poglądy filozoficzne Kazimierza Twardowskiego 35
1. Twardowski a tradycja filozoficzna 35
2. Koncepcja filozofii 36
3. Psychologizm 40
4. Twardowski o języku 42
5. Twardowski o prawdzie 44
* 6. Analiza słowa „nic" 46
7. Zagadnienie teorii nauki 47
1. Pojęcie rozumowania 47.
2. Nauki aprioryczne i nauki aposterioryczne 47.
3. Nauki humanistyczne 49.
8. Etyka .". ' 50
9. Zakończenie 51
Rozdział III: Koncepcja filozofii w szkole Lwowsko-warszawskiej 52
1. Wstęp 52
2. Łukasiewicz 52
3. Kotarbiński 58
4. Ajdukiewicz 61
5. Czeżowski 66
6. Zakończenie 72
Rozdział IV: Rozwój logiki w szkole Lwowsko-warszawskiej — warszawska szkoła logiczna. 77
1. Wstęp 77
2- Syntetyczny zarys historii logiki w szkole Lwowsko-warszawskiej 78
3. Uwagi naukoznawcze o warszawskiej szkole logicznej 85
4. Ogólne uwagi o dalszych rozdziałach poświęconych logice w szkole Lwowsko-warszawskiej 91
Rozdział V: Klasyczny rachunek zdań 93
§1. Wstęp 93
2. Beznawiasowa symbolika Łukasiewicza i kryteria konstrukcji systemów logicznych 93
3. Funkcjonalnie pełny klasyczny rachunek zdań — ujęcie aksjomatyczne 96
1. Implikacyjno-negacyjny rachunek zdań 96.
2. Inne bazy aksjomatyczne 99.
345
4. Częściowe (zwężone) rachunki zdań 101
5. Rachunek zdań ze zmiennymi funktorami 103
§6. System dedukcji naturalnej Jaśkowskiego 106
7. Metalogika (metateoria) rachunku zdań 109
§8. Uzupełnienie. Uwagi końcowe 114
Rozdział VI. Logiki nieklasyczne 115
1. Wstęp 115
2. Logiki wielowartościowe 115
3. Logika modalna 123
§4. Logika intuicjonistyczną 128
5. Logika dyskursywna Jaśkowskiego 130
6. Zakończenie 132
Rozdział VII: Systemy Leśniewskiego 133
1. Wstęp 133
2. Krytyka Principia Mathematka 134
3. Intuicyjny formalizm 138
§4. Kategorie semantyczne i konstruktywny nominalizm 140
5. Niektóre formalne właściwości systemów Leśniewskiego 142
6. Prototetyka 144
S 7. Ontologia 145
8. Mereologia 148
§9. Spór o Leśniewskiego. Zakończenie 150
Rozdział Viii: Metamatemaryka i semantyczna koncepcja prawdy 154
1. Wstęp T*?«PB|S)SB " , 154
2. Metamatematyka 154
3. Semantyczna teoria prawdy Tarskiego i koncepcja semantyki ogólnej 158
1. Wstęp 158.
2. Semantyczna teoria prawdy: cele i intuicje 159.
3. Semantyczna teoria prawdy: aspekt formalny 162.
4. Semantyczna teoria prawdy: aspekt filozoficzny 165.
5. Ogólna koncepcja semantyki 169
Uzupełnienie do rozdz. V—VIII 172
Rozdział IX: Historia logiki i interpretacjia logiki tradycyjnej. Filozofia logiki i matematyki. 174
1. Historia logiki 174
2. Interpretacja logiki tradycyjnej 177
3. Filozofia logiki i matematyki 179
I. Wstęp 179.
2. Szkoła warszawska a główne kierunki w filozofii matematyki XX w. 179.
3. Krytyka psychologizmu 181.4. Nominalizm 182. 5. Logika i matematyka a rzeczywistość 183. 6. Zakończenie 185.
Rozdział X. Logika, semantyka i poznanie — epistemologia Kazimierza Ajdukiewicza. 186
1. Wstęp 186
2. Dyrektywalna koncepcja znaczenia 187
3. Radykalny konwencjonalizm 193
4. Odrzucenie radykalnego konwencjonalizmu 198
5. Ku empiryzmowi skrajnemu 200
6. Semantyka, epistemologia, ontologia 203
7. Zakończenie 206
Rozdział XI: Logika, seraantyka i świat — ontologia Tadeusza Kotarbińskiego 208
' 1. Wstęp 208
2. Nazwy rzetelne i pozorne 208
3. Reizm ontologiczny — teza zasadnicza 210
4. Problem interpretacji zasadniczej tezy reizmu 212
346
5- Pansomatyzm, konkretyzm, realizm radykalny 213
6- Reizm a materializm 216
§7. Dlaczego reizm? 219
8. Kłopoty reizmu 221
§9. Zakończenie 226
Uzupełnienie do rozdz. X i XI: Epistemologia i ontologia w pracach innych filozofów szkoły
Lwowsko-warszawskiej I 227
Rozdział XII: Filozofia języka /232
1. Wstęp / 232
2. Koncepcje znaczenia .\ 232/
1. Ajdukiewicz 232.
2. Kotarbiński 240.
3. Inni autorzy: Czeżowski, Kreczmar, Ossowska, Ossowski, Igeł, Kokoszyńska, Kotarbińska, Poznański 243.
3. Zdania analityczne ( 244 }
1. Łukasiewicz i Tarski 244.
2. Ajdukiewicz 245.
3. Kokoszyńska 247.
4. Nazwy puste 249
5. Uzupełnienie 251
6. Zakończenie 251
Rozdział XIII: Filozofia nauki 254
1. Wstęp 254
2. Koncepcja metodologii nauk 254
1. Ajdukiewicz 254. 2. Kotarbiński 255. 3. Maria i Stanisław Ossowscy 256. 4. Zakończenie 256. ^
§2. Rozumowania, indukcja, prawdopodobieństwo i uzasadnianie O^Jy
1. Wstęp 257. 2. Pojęcie rozumowania i rodzaje rozumowań 257.
3. Indukcja, prawdopodobieństwo, uzasadnianie 259
3. Nauki humanistyczne i społeczne 272
1. Czeżowski i Ajdukiewicz 272. 2. Kotarbiński i Ossowski 274. 3. Zakończenie 276.
4. Ogólny obraz metody naukowej i teorii naukowych 277
1. Wstęp 277.
2. Ontologia nauki i metody badania nauki 277.
3. Heureza 278.
4. Uzasadnianie 278.
5. Struktura teorii naukowych 279.
6. Teoria a fakty (doświadczenie) 279.
7. Zagadnienie jedności wiedzy 281.
8. Koncepcja historii nauki 281.
9 Zakończenie 282.
5. Uzupełnienie 282
Rozdział XIV: Etyka 284
1. Wstęp 284
§2. Metaetyka 284
1. Wstęp 284.
2. Czeżowski o teoriach etycznych i wartościach 285.
3. Tatarkiewicz o bezwzględności dobra 287.
4. Kotarbiński 289.
5. Ossowska 290.
6. Zakończenie 291.
3. Etyka normatywna 291
1. Wstęp 291.
2. Etyka normatywna Czeżowskiego 291.
3. Etyka niezależna Kotarbińskiego 292.
4. Zakończenie 293.
4. Uzupełnienie 294
5. Uwagi końcowe 294
Rozdział XV: Szkoła lwowsko-warszawska a inne kierunki filozoficzne 296
1. Wstęp 296
2. Szkoła lwowsko-warszawska a logiczny empiryzm (neopozytywizm) 296
3. Szkoła lwowsko-warszawska a marksizm 305
Rozdział XVI: Podsumowanie 309
1. Czy szkoła lwowsko-warszawska była szkołą filozoficzną 309
§2. Szkoła lwowsko-warszawska czy szkoła lwowska i szkoła warszawska? 312
347
x i baczenie szkoły lwowsko-warszawskiej .• • • ' ,\ •' -'nY
53. ^^™światowej 314. 2. W filozofii i kulturze polskie) 316.
4. Zakończenie .*
.
Bibliografia
Indeks nazwisk , ^
Rozdział I: Geneza i rozwój szkoły Lwowsko-warszawskiej 9.
1. Wstęp
2. 2. Powstanie szkoły Lwowsko-warszawskiej; periodyzacja rozwoju 10
3. Kazimierz Twardowski i okresy lwowskie 10
4. Szkoła lwowsko-warszawska w okresie międzywojennym 19
5. I. wojna światowa i czasy powojenne 27
6. Typ filozofa wedle wzorców szkoły Lwowsko-warszawskiej 32
Rozdział II: Niektóre poglądy filozoficzne Kazimierza Twardowskiego 35
1. Twardowski a tradycja filozoficzna 35
2. Koncepcja filozofii 36
3. Psychologizm 40
4. Twardowski o języku 42
5. Twardowski o prawdzie 44
* 6. Analiza słowa „nic" 46
7. Zagadnienie teorii nauki 47
1. Pojęcie rozumowania 47.
2. Nauki aprioryczne i nauki aposterioryczne 47.
3. Nauki humanistyczne 49.
8. Etyka .". ' 50
9. Zakończenie 51
Rozdział III: Koncepcja filozofii w szkole Lwowsko-warszawskiej 52
1. Wstęp 52
2. Łukasiewicz 52
3. Kotarbiński 58
4. Ajdukiewicz 61
5. Czeżowski 66
6. Zakończenie 72
Rozdział IV: Rozwój logiki w szkole Lwowsko-warszawskiej — warszawska szkoła logiczna. 77
1. Wstęp 77
2- Syntetyczny zarys historii logiki w szkole Lwowsko-warszawskiej 78
3. Uwagi naukoznawcze o warszawskiej szkole logicznej 85
4. Ogólne uwagi o dalszych rozdziałach poświęconych logice w szkole Lwowsko-warszawskiej 91
Rozdział V: Klasyczny rachunek zdań 93
§1. Wstęp 93
2. Beznawiasowa symbolika Łukasiewicza i kryteria konstrukcji systemów logicznych 93
3. Funkcjonalnie pełny klasyczny rachunek zdań — ujęcie aksjomatyczne 96
1. Implikacyjno-negacyjny rachunek zdań 96.
2. Inne bazy aksjomatyczne 99.
345
4. Częściowe (zwężone) rachunki zdań 101
5. Rachunek zdań ze zmiennymi funktorami 103
§6. System dedukcji naturalnej Jaśkowskiego 106
7. Metalogika (metateoria) rachunku zdań 109
§8. Uzupełnienie. Uwagi końcowe 114
Rozdział VI. Logiki nieklasyczne 115
1. Wstęp 115
2. Logiki wielowartościowe 115
3. Logika modalna 123
§4. Logika intuicjonistyczną 128
5. Logika dyskursywna Jaśkowskiego 130
6. Zakończenie 132
Rozdział VII: Systemy Leśniewskiego 133
1. Wstęp 133
2. Krytyka Principia Mathematka 134
3. Intuicyjny formalizm 138
§4. Kategorie semantyczne i konstruktywny nominalizm 140
5. Niektóre formalne właściwości systemów Leśniewskiego 142
6. Prototetyka 144
S 7. Ontologia 145
8. Mereologia 148
§9. Spór o Leśniewskiego. Zakończenie 150
Rozdział Viii: Metamatemaryka i semantyczna koncepcja prawdy 154
1. Wstęp T*?«PB|S)SB " , 154
2. Metamatematyka 154
3. Semantyczna teoria prawdy Tarskiego i koncepcja semantyki ogólnej 158
1. Wstęp 158.
2. Semantyczna teoria prawdy: cele i intuicje 159.
3. Semantyczna teoria prawdy: aspekt formalny 162.
4. Semantyczna teoria prawdy: aspekt filozoficzny 165.
5. Ogólna koncepcja semantyki 169
Uzupełnienie do rozdz. V—VIII 172
Rozdział IX: Historia logiki i interpretacjia logiki tradycyjnej. Filozofia logiki i matematyki. 174
1. Historia logiki 174
2. Interpretacja logiki tradycyjnej 177
3. Filozofia logiki i matematyki 179
I. Wstęp 179.
2. Szkoła warszawska a główne kierunki w filozofii matematyki XX w. 179.
3. Krytyka psychologizmu 181.4. Nominalizm 182. 5. Logika i matematyka a rzeczywistość 183. 6. Zakończenie 185.
Rozdział X. Logika, semantyka i poznanie — epistemologia Kazimierza Ajdukiewicza. 186
1. Wstęp 186
2. Dyrektywalna koncepcja znaczenia 187
3. Radykalny konwencjonalizm 193
4. Odrzucenie radykalnego konwencjonalizmu 198
5. Ku empiryzmowi skrajnemu 200
6. Semantyka, epistemologia, ontologia 203
7. Zakończenie 206
Rozdział XI: Logika, seraantyka i świat — ontologia Tadeusza Kotarbińskiego 208
' 1. Wstęp 208
2. Nazwy rzetelne i pozorne 208
3. Reizm ontologiczny — teza zasadnicza 210
4. Problem interpretacji zasadniczej tezy reizmu 212
346
5- Pansomatyzm, konkretyzm, realizm radykalny 213
6- Reizm a materializm 216
§7. Dlaczego reizm? 219
8. Kłopoty reizmu 221
§9. Zakończenie 226
Uzupełnienie do rozdz. X i XI: Epistemologia i ontologia w pracach innych filozofów szkoły
Lwowsko-warszawskiej I 227
Rozdział XII: Filozofia języka /232
1. Wstęp / 232
2. Koncepcje znaczenia .\ 232/
1. Ajdukiewicz 232.
2. Kotarbiński 240.
3. Inni autorzy: Czeżowski, Kreczmar, Ossowska, Ossowski, Igeł, Kokoszyńska, Kotarbińska, Poznański 243.
3. Zdania analityczne ( 244 }
1. Łukasiewicz i Tarski 244.
2. Ajdukiewicz 245.
3. Kokoszyńska 247.
4. Nazwy puste 249
5. Uzupełnienie 251
6. Zakończenie 251
Rozdział XIII: Filozofia nauki 254
1. Wstęp 254
2. Koncepcja metodologii nauk 254
1. Ajdukiewicz 254. 2. Kotarbiński 255. 3. Maria i Stanisław Ossowscy 256. 4. Zakończenie 256. ^
§2. Rozumowania, indukcja, prawdopodobieństwo i uzasadnianie O^Jy
1. Wstęp 257. 2. Pojęcie rozumowania i rodzaje rozumowań 257.
3. Indukcja, prawdopodobieństwo, uzasadnianie 259
3. Nauki humanistyczne i społeczne 272
1. Czeżowski i Ajdukiewicz 272. 2. Kotarbiński i Ossowski 274. 3. Zakończenie 276.
4. Ogólny obraz metody naukowej i teorii naukowych 277
1. Wstęp 277.
2. Ontologia nauki i metody badania nauki 277.
3. Heureza 278.
4. Uzasadnianie 278.
5. Struktura teorii naukowych 279.
6. Teoria a fakty (doświadczenie) 279.
7. Zagadnienie jedności wiedzy 281.
8. Koncepcja historii nauki 281.
9 Zakończenie 282.
5. Uzupełnienie 282
Rozdział XIV: Etyka 284
1. Wstęp 284
§2. Metaetyka 284
1. Wstęp 284.
2. Czeżowski o teoriach etycznych i wartościach 285.
3. Tatarkiewicz o bezwzględności dobra 287.
4. Kotarbiński 289.
5. Ossowska 290.
6. Zakończenie 291.
3. Etyka normatywna 291
1. Wstęp 291.
2. Etyka normatywna Czeżowskiego 291.
3. Etyka niezależna Kotarbińskiego 292.
4. Zakończenie 293.
4. Uzupełnienie 294
5. Uwagi końcowe 294
Rozdział XV: Szkoła lwowsko-warszawska a inne kierunki filozoficzne 296
1. Wstęp 296
2. Szkoła lwowsko-warszawska a logiczny empiryzm (neopozytywizm) 296
3. Szkoła lwowsko-warszawska a marksizm 305
Rozdział XVI: Podsumowanie 309
1. Czy szkoła lwowsko-warszawska była szkołą filozoficzną 309
§2. Szkoła lwowsko-warszawska czy szkoła lwowska i szkoła warszawska? 312
347
x i baczenie szkoły lwowsko-warszawskiej .• • • ' ,\ •' -'nY
53. ^^™światowej 314. 2. W filozofii i kulturze polskie) 316.
4. Zakończenie .*
.
Bibliografia
Indeks nazwisk , ^