Dane szczegółowe książki

Contents … 10
Przedmowa … 15
Podziękowania … 17
Część pierwsza. Zagadnienia podstawowe
1. Fakt - wartość - norma - kultura 19
1.1. Nota wprowadzająca … 19
1.2. Jak rozumieć "fakt" (stan rzeczy, zdarzenie)? … 20
1.3. O różnym pojmowaniu wartości … 23
1.4. O wzajemnym sprzężeniu norm z faktami i wartościami … 29
1.5. Wniosek: trzy składniki kultury … 32
2. Protonormy (czyli o biologicznych korzeniach norm społecznych) … 34
2.1. Uwagi wstępne … 34
2.2. Zalążek norm rodzinnych … 35
2.3. Inne protonormy wewnątrzgrupowe … 37
2.4. Protonormy posiadania … 39
2.5. Protonormy karnej represji (sankcji) … 40
2.6. Protonormy techniczne … 40
2.7. Protonormy hierarchii … 42
2.8. Protonormy graniczne … 44
2.9. Posłowie i wnioski … 46
3. Normy posługiwania się językiem (językowy podsystem norm w systemie społecznym) … 52
3.1. Normy wewnętrznej budowy języka (normy posługiwania się nim) … 52
3.2. Normy różnicujące i scalające posługiwanie się językiem … 56
3.3. Wniosek … 60
4. Kwestia wielości systemów norm … 61
4.1. Pojęcie systemu norm … 61
4.2. Od monizmu do wielości systemów norm … 62
4.3. Prekursorzy koncepcji wielości systemów norm … 65
4.3.1. Wniosek … 74
4.4. Czy normy moralne tworzą system? … 76
4.5. O zespołach norm jednostek … 83
Bibliografia do części pierwszej … 90
Część druga. Systemy norm powstałe przed organizacją państwową
5. Wiążące wzory zachowania w rodzinach … 101
5.1. Wstęp … 101
5.2. Funkcje rodziny, jej cele i normy ich realizacji … 103
5.3. Zespoły norm prawnych jako podstawa rodzinnych więzi normatywnych … 106
5.4. Stosunki między małżonkami … 109
5.4.1 Stosunki między rodzicami i dziećmi … 112
5.4.2. Wzory zachowania obowiązujące małżonków w stosunku do ich rodziców oraz do krewnych bocznych … 116
5.5. Odkształcenia rodzinnych wzorów zachowania … 118
5.6. Wzory zachowania w rodzinach dotkniętych rozkładem małżeństwa … 122
5.7. Wniosek … 124
6. O religijnych systemach norm … 126
6.1. Postawienie zagadnienia … 126
6.2. Geneza i typy religijnych systemów norm … 131
6.3. Od prostych do złożonych systemów religijnych … 134
6.4. Wewnętrzne zróżnicowanie religijnych systemów norm … 137
6.5. O wzajemnym stosunku religijnego systemu norm i prawa … 142
6.6. Wniosek … 145
Bibliografia do części drugiej … 148
Część trzecia. Prawo jako system organizacji państwowej
7. Rozumienie prawa … 155
7.1. Propozycja rozumienia prawa jako całościowego systemu norm społeczeństwa zorganizowanego w państwo … 155
7.2. Fakt a prawo … 164
7.3. Posługiwanie się językiem w prawie … 167
7.4. Złożoność i zróżnicowanie systemu prawa … 171
7.4.1. Wprowadzenie … 171
7.4.2. Formy prawa … 171
7.4.2.1. Stanowienie prawa … 172
7.4.3. Zwyczaj, prawo zwyczajowe, prawo sędziowskie … 173
7.5. Zwięzłe ustosunkowanie się do współczesnych koncepcji prawa jako systemu … 175
8. Styki prawa z innymi systemami norm … 187
8.1. Zasada słuszności (aequitas, "prawo słuszne") … 187
8.2. Zagadnienie klauzul generalnych … 191
8.3. Zwięźle o recepcji prawa … 193
9. Wzory zachowania kwestionujące legitymację prawa … 197
9.1. "Prawo do oporu" i obywatelskie nieposłuszeństwo … 197
9.2. Normy rewolucji politycznej … 203
10. Ogólne cechy prawa w porównaniu z innymi systemami norm … 209
Bibliografia do części trzeciej … 223
Część czwarta. O systemach norm w formacjach politycznych
11. Zagadnienia ogólne … 235
11.1. W sprawie rozumienia polityki … 235
11.2. Systemy norm partii i ugrupowań politycznych. Styki z prawem i systemami wzorów zachowania organizacji społecznych … 238
11.3. Rozwój systemów norm partii politycznych: od partii uprzywilejowanych ("notabli") do masowych … 242
11.4. O normach klubów i ugrupowań politycznych … 247
11.5. Normy przywództwa w formacjach politycznych … 252
11.6. Rola języka w procesie politycznym … 255
12. Niektóre zagadnienia szczegółowe … 258
12.1. Normy "patronackie" - odmiana norm nieformalnych … 258
12.2. Normy funkcjonujące w pionowych grupach nieformalnych jako uzupełnienie systemu prawa (praeter legem) … 262
12.2.1. O japońskim i włoskim systemach patronackich … 263
12.3. Wniosek … 267
13. Jeszcze jedno zagadnienie szczegółowe: nomenklatura w Polsce (na tle porównawczym) … 269
13.1. Wstęp … 269
13.2. Złożoność zagadnienia: nomenklatura czym jest i jak powstała … 270
13.3. Wewnętrzne zróżnicowanie nomenklatury … 272
13.4. "Świątynia władzy" (siła i słabość nomenklatury) … 280
13.5. Czy nomenklatura może się odrodzić? … 283
14. Próba ogólnej charakterystyki systemów norm w sferze polityki … 284
Bibliografia do części czwartej … 287
Część piąta. Inne systemy i zespoły norm
15. Normy samorządu lokalnego … 297
15.1. Przypomnienie odwiecznego zagadnienia … 297
15.2. O dwóch podstawowych zespołach norm regulujących samorząd … 297
15.3. Samorząd a "wspólnota" jako zagadnienie normatywne … 299
15.4. Porównawcze refleksje o samorządzie lokalnym i rewolucyjnym samorządzie rad … 303
15.5. Próba konkluzji … 305
16. Systemy norm organizacji gospodarczych … 306
16.1. Wstępne wyjaśnienia … 306
16.2. Wiążące wzory zachowania pracowników najemnych … 309
16.3. Wzory zachowania przedsiębiorców … 316
16.4. Końcowe teoretyczne refleksje … 322
17. Wzory zachowania sprzeczne z prawem (contra legem) … 326
17.1. Wstępne uściślenie … 326
17.2. Normy zorganizowanych grup przestępczych (organized crime) … 328
18. Refleksje o innych systemach i zespołach norm … 332
18.1. Normy grup uczestniczących tylko częściowo w procesie społecznym 332
18.2. Wzory zachowania młodzieżowych grup rówieśniczych … 333
18.3. Normowana pozycja grup w wieku pozawodowym … 334
18.4. Rewolty studentów i ich normy … 335
18.5. Wzory zachowania organizacji wykorzystujących czas wolny … 336
18.6. Anonimowe i pozornie anonimowe wzory zachowania … 339
Bibliografia do części piątej … 343
Verba ultima: wolność czy ład? (Siedem tez końcowych i perspektywa globalna) 351
Verba ultima: freedom or order? (Seven final theses and reflection on a global perspective) (Summary) … 362