Dane szczegółowe książki
Galileusz: po stronie kopernikanizmu i po stronie Kościoła / Fantoli, Annibale; Sierotowicz, Tadeusz M.
Tytuł
Galileusz: po stronie kopernikanizmu i po stronie Kościoła
Tytuł oryginału
Galileo : per il copernicanesimo e per la Chiesa, 1997
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos; Kraków: Ośrodek Badań Interdyscyplinarnych, 2002
ISBN
8373320547
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Prezentacja VII
Przedmowa Autora do pierwszego wydania włoskiego XI
Przedmowa Autora do drugiego wydania włoskiego XIV
Przedmowa Autora do wydania polskiego XVI
O Autorze XVII
Od Tłumacza XVII
Wstęp
Od tradycyjnej wizji świata do teorii Kopernika
1. Od kosmologii Arystotelesa do systemu Ptolemeusza 1
2. Spotkanie z chrześcijaństwem i średniowieczna synteza 11
3. „Rewolucja kopernikańska” i reakcje teologów 18
4. Reakcje astronomów. System Tychona Brahego 27
5. Świat Kopernika rozciągnięty w nieskończoność: Giordano Bruno 32
PRZYPISY 34
Rozdział 1
GALILEUSZ WKRACZA NA SCENĘ.
OD NARODZIN DO OKRESU PADEWSKIEGO
1. Środowisko rodzinne i początki formacji intelektualnej 43
2. „Nawrócenie się” na Euklidesa i Arehimedesa 46
3. Profesor matematyki w Pizie. Źródła do wykładów 50
4. „De motu” z okresu pizańskiego i pierwsze sympatie kopernikańskie 54
5. Początki nauczania w Padwie 59
6. Pierwszy pomysł na „dowód” słuszności systemu Kopernika 63
7. „Nowa” z 1604 roku. Nowe próby udowodnienia systemu Kopernika 69
8. Nauczanie prywatne i działalność na polu techniki 76
9. Przyjaźnie i kłopoty rodzinne 78
PRZYPISY 82
Rozdział 2
ODKRYCIA DOKONANE ZA POMOCĄ LUNETY. POCZĄTEK I ROZWÓJ POLEMIK
1. Konstrukcja lunety i pierwsze odkrycia astronomiczne 95
2. „Sidereus Nuncius” i projekt powrotu do Florencji 97
3. Reakcje na „Sidereus Nuncius” i powrót do Florencji 101
4. Początek kontrowersji dotyczących Pisma Świętego. Galileusz w Rzymie 110
5. Dysputa dotycząca pływania ciał. Organizuje się opozycja wobec Galileusza 120
6. Plamy słoneczne i początek polemiki ze Scheinerem 122
PRZYPISY 132
Rozdział 3
EPILOG KONTROWERSJI DOTYCZĄCYCH PISMA ŚWIĘTEGO. „DE REVOLUTIONIBUS” TRAFIA NA INDEKS
1. Pierwsze interwencje teologów w polemice dotyczącej systemu kopernikańskiego 147
2. „List do Castellego”. Reakcje ojców dominikanów z Florencji 150
3. Foscarini i Bellarmin na temat systemu Kopernika 159
4. Odpowiedź Galileusza: „List do Krystyny z Lotaryngii, Wielkiej Księżnej Toskańskiej” 165
5. Dominikanin Caccini oskarża Galileusza przed Św. Oficjum 184
6. Galileusz udaje się do Rzymu dla obrony kopernikanizmu 187
7. Św. Oficjum podejmuje pierwsze kroki: „De revolutionibus” trafia na Indeks 190
8. Pogłoski o akcie wyrzeczenia się. Dokument Bellarmina dotyczący poglądów Galileusza. Uwagi końcowe 202
PRZYPISY 210
Rozdział 4
KONTROWERSJE NA TEMAT KOMET I „IL SAGGIATORE”. MAFFEO BARBERINI ZOSTAJE WYBRANY PAPIEŻEM
1. Trzy komety z 1618 roku i „Disputatio astronomica” Grassiego 239
2. Odpowiedź Galileusza: „Discorso delle comete” 243
3. Replika Grassiego: „Libra astronomica” 248
4. Powstaje „II Saggiatore”. Maffeo Barberini zostaje wybrany papieżem 251
5. Nowa odpowiedź Grassiego: „Ratio ponderum Librae et Simbellae” 262
PRZYPISY 264
Rozdział 5
POWRÓT DO PROGRAMU KOPERNIKA. PUBLIKACJA „DIALOGU”
1. Nowa podróż Galileusza do Rzymu i rozmowy z Urbanem VIII 279
2. „List do Ingolego” 282
3. „II Saggiatore” zadenuncjowany przed Św. Oficjum przez„pobożną”osobę 286
4. Powrót do pracy nad „Rozprawą o przypływach i odpływach morza” 288
5. „Rosa Ursina” Scheinera i zakończenie „Dialogu” 289
6. Galileusz w Rzymie. Sprawa pozwolenia na druk „Dialogu” 294
7. „Dialog o dwóch najważniejszych układach świata, Ptolemeuszowym i Kopernikowym” 302
PRZYPISY 318
Rozdział 6
ROZPĘTUJE SIĘ BURZA. PROCES I WYROK W SPRAWIE GALILEUSZA
1. „Dialog” dociera do Rzymu. Pierwsze negatywne reakcje 341
2. Urban VIII zapoznaje się z treścią „Dialogu”. Pierwsze kroki przeciw dziełu 344
3. Uściślenie punktów oskarżenia przeciw „Dialogowi” 349
4. Odkrycie nakazu Segizziego wydanego Galileuszowi i wyniki analiz komisji powołanej do zbadania „Dialogu” 354
5. Galileusz zostaje wezwany do Rzymu przez św. Oficjum 355
6. Początek procesu i obrona Galileusza 370
7. Pozaprocesowe starania Maculana 377
8. Wyrok w sprawie Galileusza i akt wyrzeczenia się 386
9. Uwagi końcowe na temat wyroku w sprawie Galileusza 395
PRZYPISY 404
Rozdział 7
„SPRAWA GALILEUSZA” OD ZAKOŃCZENIA PROCESU DO NASZYCH CZASÓW
1. Galileusz powraca do Florencji. „Rozmowy i dowodzenia” opublikowane w Holandii 427
2. Ostatnie lata życia i śmierć Galileusza. Projekt mauzoleum dla uczczenia jego pamięci zostaje porzucony 429
3. Mauzoleum zostaje w końcu wzniesione. św. Oficjum pozwala na warunkowe wznowienie „Dialogu” 432
4. Zakaz rozpowszechniania ksiąg kopernikańskich zostaje usunięty z nowej wersji Indeksu. Sprawa Settelego 436
5. Spory wokół Galileusza w wieku XIX. Archiwa watykańskie „otwierają się” przed badaczami 439
6. „Galileo” Paschiniego i Sobór Watykański II 443
7. Jan Paweł II i uznanie błędów przeszłości 446
PRZYPISY 452
Bibliografia 473
Indeks nazw i nazwisk 493
Prezentacja VII
Przedmowa Autora do pierwszego wydania włoskiego XI
Przedmowa Autora do drugiego wydania włoskiego XIV
Przedmowa Autora do wydania polskiego XVI
O Autorze XVII
Od Tłumacza XVII
Wstęp
Od tradycyjnej wizji świata do teorii Kopernika
1. Od kosmologii Arystotelesa do systemu Ptolemeusza 1
2. Spotkanie z chrześcijaństwem i średniowieczna synteza 11
3. „Rewolucja kopernikańska” i reakcje teologów 18
4. Reakcje astronomów. System Tychona Brahego 27
5. Świat Kopernika rozciągnięty w nieskończoność: Giordano Bruno 32
PRZYPISY 34
Rozdział 1
GALILEUSZ WKRACZA NA SCENĘ.
OD NARODZIN DO OKRESU PADEWSKIEGO
1. Środowisko rodzinne i początki formacji intelektualnej 43
2. „Nawrócenie się” na Euklidesa i Arehimedesa 46
3. Profesor matematyki w Pizie. Źródła do wykładów 50
4. „De motu” z okresu pizańskiego i pierwsze sympatie kopernikańskie 54
5. Początki nauczania w Padwie 59
6. Pierwszy pomysł na „dowód” słuszności systemu Kopernika 63
7. „Nowa” z 1604 roku. Nowe próby udowodnienia systemu Kopernika 69
8. Nauczanie prywatne i działalność na polu techniki 76
9. Przyjaźnie i kłopoty rodzinne 78
PRZYPISY 82
Rozdział 2
ODKRYCIA DOKONANE ZA POMOCĄ LUNETY. POCZĄTEK I ROZWÓJ POLEMIK
1. Konstrukcja lunety i pierwsze odkrycia astronomiczne 95
2. „Sidereus Nuncius” i projekt powrotu do Florencji 97
3. Reakcje na „Sidereus Nuncius” i powrót do Florencji 101
4. Początek kontrowersji dotyczących Pisma Świętego. Galileusz w Rzymie 110
5. Dysputa dotycząca pływania ciał. Organizuje się opozycja wobec Galileusza 120
6. Plamy słoneczne i początek polemiki ze Scheinerem 122
PRZYPISY 132
Rozdział 3
EPILOG KONTROWERSJI DOTYCZĄCYCH PISMA ŚWIĘTEGO. „DE REVOLUTIONIBUS” TRAFIA NA INDEKS
1. Pierwsze interwencje teologów w polemice dotyczącej systemu kopernikańskiego 147
2. „List do Castellego”. Reakcje ojców dominikanów z Florencji 150
3. Foscarini i Bellarmin na temat systemu Kopernika 159
4. Odpowiedź Galileusza: „List do Krystyny z Lotaryngii, Wielkiej Księżnej Toskańskiej” 165
5. Dominikanin Caccini oskarża Galileusza przed Św. Oficjum 184
6. Galileusz udaje się do Rzymu dla obrony kopernikanizmu 187
7. Św. Oficjum podejmuje pierwsze kroki: „De revolutionibus” trafia na Indeks 190
8. Pogłoski o akcie wyrzeczenia się. Dokument Bellarmina dotyczący poglądów Galileusza. Uwagi końcowe 202
PRZYPISY 210
Rozdział 4
KONTROWERSJE NA TEMAT KOMET I „IL SAGGIATORE”. MAFFEO BARBERINI ZOSTAJE WYBRANY PAPIEŻEM
1. Trzy komety z 1618 roku i „Disputatio astronomica” Grassiego 239
2. Odpowiedź Galileusza: „Discorso delle comete” 243
3. Replika Grassiego: „Libra astronomica” 248
4. Powstaje „II Saggiatore”. Maffeo Barberini zostaje wybrany papieżem 251
5. Nowa odpowiedź Grassiego: „Ratio ponderum Librae et Simbellae” 262
PRZYPISY 264
Rozdział 5
POWRÓT DO PROGRAMU KOPERNIKA. PUBLIKACJA „DIALOGU”
1. Nowa podróż Galileusza do Rzymu i rozmowy z Urbanem VIII 279
2. „List do Ingolego” 282
3. „II Saggiatore” zadenuncjowany przed Św. Oficjum przez„pobożną”osobę 286
4. Powrót do pracy nad „Rozprawą o przypływach i odpływach morza” 288
5. „Rosa Ursina” Scheinera i zakończenie „Dialogu” 289
6. Galileusz w Rzymie. Sprawa pozwolenia na druk „Dialogu” 294
7. „Dialog o dwóch najważniejszych układach świata, Ptolemeuszowym i Kopernikowym” 302
PRZYPISY 318
Rozdział 6
ROZPĘTUJE SIĘ BURZA. PROCES I WYROK W SPRAWIE GALILEUSZA
1. „Dialog” dociera do Rzymu. Pierwsze negatywne reakcje 341
2. Urban VIII zapoznaje się z treścią „Dialogu”. Pierwsze kroki przeciw dziełu 344
3. Uściślenie punktów oskarżenia przeciw „Dialogowi” 349
4. Odkrycie nakazu Segizziego wydanego Galileuszowi i wyniki analiz komisji powołanej do zbadania „Dialogu” 354
5. Galileusz zostaje wezwany do Rzymu przez św. Oficjum 355
6. Początek procesu i obrona Galileusza 370
7. Pozaprocesowe starania Maculana 377
8. Wyrok w sprawie Galileusza i akt wyrzeczenia się 386
9. Uwagi końcowe na temat wyroku w sprawie Galileusza 395
PRZYPISY 404
Rozdział 7
„SPRAWA GALILEUSZA” OD ZAKOŃCZENIA PROCESU DO NASZYCH CZASÓW
1. Galileusz powraca do Florencji. „Rozmowy i dowodzenia” opublikowane w Holandii 427
2. Ostatnie lata życia i śmierć Galileusza. Projekt mauzoleum dla uczczenia jego pamięci zostaje porzucony 429
3. Mauzoleum zostaje w końcu wzniesione. św. Oficjum pozwala na warunkowe wznowienie „Dialogu” 432
4. Zakaz rozpowszechniania ksiąg kopernikańskich zostaje usunięty z nowej wersji Indeksu. Sprawa Settelego 436
5. Spory wokół Galileusza w wieku XIX. Archiwa watykańskie „otwierają się” przed badaczami 439
6. „Galileo” Paschiniego i Sobór Watykański II 443
7. Jan Paweł II i uznanie błędów przeszłości 446
PRZYPISY 452
Bibliografia 473
Indeks nazw i nazwisk 493