Dane szczegółowe książki
Przestrzeń i czas w filozofii transcendentalnej Kanta / Liberkowski, Ryszard
Autorzy
Tytuł
Przestrzeń i czas w filozofii transcendentalnej Kanta
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1994
ISBN
83-232-0604-X
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
stron 214
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp ...................................... 7
Wprowadzenie................................. 11
Rozdział I. Źródła filozofii Kanta.......................... 21
1. Metafizyka a nauka. Leibniz; poszukiwanie uniwersalnej konieczności bytu..... 21
2. Perspektywa całości świata a rodzaje realności. Obiektywność, subiektywność, idealność przestrzeni i czasu............................ 25
3. Ontologiczny charakter absolutnego czasu i absolutnej przestrzeni (korespondencja Leibniz-Clarke) ............................... 36
4. Przesłanki filozoficzne krytyki poglądów Newtona................ 42
Rozdział II. Wczesne poglądy Kanta (okres przedkrytyczny)...... 47
1. Świat jako czasoprzestrzenne, przyczynowo-skutkowe istnienie substancji. Natura przestrzeni i czasu a charakter praw mechaniki ................. 47
2. Realność przestrzeni i czasu przyczyną złożoności materii. Nieempiryczny charakter przestrzeni i czasu jako naoczności....................... 51
3. Naoczność jako syntetyczne źródło sądów matematyki i „czystego przyrodo-znawstwa"................................. 56
4. Subiektywność i idealność przestrzeni i czasu. Syntetyczna działalność intelektu
a naoczność intelektualna........................... 60
Rozdział III. Przestrzeń i czas w Krytyce czystego rozumu............... 74
A. Kontekst epistemologiczny Estetyki transcendentalnej............... 74
1. Ontyczność-podmiotowość jako „ugruntowanie" metafizyki ........... 74
2. Ontyczność jako aprioryczno-syntetyczna podstawa poznania........... 85
3. Możliwość doświadczenia ontycznego..................... 90
4. Treść doświadczenia ontycznego........................ 95
5. Ontyczność jako „ukryty porządek" i jego dynamika............... 102
6. Podmiotowość naoczności i podmiotowość świata. Implikacje transcendentalnego idealizmu; Kant, Schelling, Hegel a współczesna nauka ...111
7. Możliwość obiektywności przedmiotu. Podmiotowość poza czasem i przestrzenią. Wszechświat bez brzegu, „wszechświat uczestniczący" .. 119
8. Przedstawienie w naocznośd warunkiem teorii. Transcendentalny podmiot, transcendentalny przedmiot ........... 131
9. Względność granic przedmiotowości. Nieskończoność, początek, kreacja; problem Dialektyki transcendentalnej... 137
B. Ontologiczny kontekst Estetyki transcendentalnej.................. 150
1. Argumenty metafizycznego omówienia pojęcia przestrzeni............ 150
2. Argumenty na rzecz „zewnętrznej realności" przestrzeni w transcendentalnym omówieniu pojęcia.............................. 155
3. Metafizyczne omówienie pojęcia czasu jako wskazanie pierwszego momentu dyskursywności bytu .......... 162
4. Transcendentalne omówienie pojęcia czasu jako wskazanie syntetycznej podstawy adekwatności................................ 165
C. Czas i przestrzeń w Analityce transcendentalnej................... 170
1. Źródłowość intelektu jako podstawa a priori dyskursywności przestrzeni i czasu. Analiza epistemologiczna autonomii intelektu; Heidegger a Kant ......... 170
2. Rola naoczności i intelektu w konstytuowaniu przedmiotu. „Przedmiotowa ważność" pojęcia przestrzeni i czasu........................... 175
Rozdział IV. Aktualność refleksji transcendentalnej ................. 180
1. Transcendentalna nieskończoność jako pozaontologiczne ujęcie czasu i przestrzeni . . 180
2. Możliwość weryfikacji metafizyki przestrzeni i czasu............... 186
3. Transcendentaiizm a teoria względności .................... 196
Literatura..................................... 208
Space and time in Kanfs transcendental philosophy (Summary)........... 213
Wprowadzenie................................. 11
Rozdział I. Źródła filozofii Kanta.......................... 21
1. Metafizyka a nauka. Leibniz; poszukiwanie uniwersalnej konieczności bytu..... 21
2. Perspektywa całości świata a rodzaje realności. Obiektywność, subiektywność, idealność przestrzeni i czasu............................ 25
3. Ontologiczny charakter absolutnego czasu i absolutnej przestrzeni (korespondencja Leibniz-Clarke) ............................... 36
4. Przesłanki filozoficzne krytyki poglądów Newtona................ 42
Rozdział II. Wczesne poglądy Kanta (okres przedkrytyczny)...... 47
1. Świat jako czasoprzestrzenne, przyczynowo-skutkowe istnienie substancji. Natura przestrzeni i czasu a charakter praw mechaniki ................. 47
2. Realność przestrzeni i czasu przyczyną złożoności materii. Nieempiryczny charakter przestrzeni i czasu jako naoczności....................... 51
3. Naoczność jako syntetyczne źródło sądów matematyki i „czystego przyrodo-znawstwa"................................. 56
4. Subiektywność i idealność przestrzeni i czasu. Syntetyczna działalność intelektu
a naoczność intelektualna........................... 60
Rozdział III. Przestrzeń i czas w Krytyce czystego rozumu............... 74
A. Kontekst epistemologiczny Estetyki transcendentalnej............... 74
1. Ontyczność-podmiotowość jako „ugruntowanie" metafizyki ........... 74
2. Ontyczność jako aprioryczno-syntetyczna podstawa poznania........... 85
3. Możliwość doświadczenia ontycznego..................... 90
4. Treść doświadczenia ontycznego........................ 95
5. Ontyczność jako „ukryty porządek" i jego dynamika............... 102
6. Podmiotowość naoczności i podmiotowość świata. Implikacje transcendentalnego idealizmu; Kant, Schelling, Hegel a współczesna nauka ...111
7. Możliwość obiektywności przedmiotu. Podmiotowość poza czasem i przestrzenią. Wszechświat bez brzegu, „wszechświat uczestniczący" .. 119
8. Przedstawienie w naocznośd warunkiem teorii. Transcendentalny podmiot, transcendentalny przedmiot ........... 131
9. Względność granic przedmiotowości. Nieskończoność, początek, kreacja; problem Dialektyki transcendentalnej... 137
B. Ontologiczny kontekst Estetyki transcendentalnej.................. 150
1. Argumenty metafizycznego omówienia pojęcia przestrzeni............ 150
2. Argumenty na rzecz „zewnętrznej realności" przestrzeni w transcendentalnym omówieniu pojęcia.............................. 155
3. Metafizyczne omówienie pojęcia czasu jako wskazanie pierwszego momentu dyskursywności bytu .......... 162
4. Transcendentalne omówienie pojęcia czasu jako wskazanie syntetycznej podstawy adekwatności................................ 165
C. Czas i przestrzeń w Analityce transcendentalnej................... 170
1. Źródłowość intelektu jako podstawa a priori dyskursywności przestrzeni i czasu. Analiza epistemologiczna autonomii intelektu; Heidegger a Kant ......... 170
2. Rola naoczności i intelektu w konstytuowaniu przedmiotu. „Przedmiotowa ważność" pojęcia przestrzeni i czasu........................... 175
Rozdział IV. Aktualność refleksji transcendentalnej ................. 180
1. Transcendentalna nieskończoność jako pozaontologiczne ujęcie czasu i przestrzeni . . 180
2. Możliwość weryfikacji metafizyki przestrzeni i czasu............... 186
3. Transcendentaiizm a teoria względności .................... 196
Literatura..................................... 208
Space and time in Kanfs transcendental philosophy (Summary)........... 213