Dane szczegółowe książki
Polityka Jagiellonów / Łowmiański, Henryk (1898-1984); Pietkiewicz, Krzysztof (1950-)
Tytuł
Polityka Jagiellonów
Wydawnictwo
Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1999
ISBN
8371771045
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Plik zawiera automatycznie wygenerowany spis treści
Spis treści
pokaż spis treści
OD WYDAWCY V
WSTĘP 1
LATA 1385-1492
Część I
WE WSPÓLNEJ WALCE Z ZAKONEM NIEMIECKIM (1386-1444) 17
Rozdział I
UNIA POLSKO-LITEWSKA OD KREWA DO HORODŁA (1385-1413) 19
1. Tło historyczne i geneza unii polsko-litewskiej w literaturze historycznej 19
2. Geneza aktu krewskiego 1385 roku 24
3. Rola bojarów litewskich w akcie zawarcia unii z Polską 33
4. Akt krewski 1385 roku 39
5. Król Władysław Jagiełło 45
6. Zagadnienie polityki jagiellońskiej 54
7. Stosunki polsko-litewskie po roku 1385 56
8. Unia wileńsko-radomska 1400-1401 69
9. Unia horodelska 1413 roku 74
Rozdział II
POGROM ZAKONU NIEMIECKIEGO (1385-1422) 81
1. Konflikt Zakonu z arcybiskupem ryskim 85
2. Źródła potęgi Zakonu Niemieckiego 88
3. Stosunki Polski i Litwy z Krzyżakami w latach 1385-1409 95
4. Wielka wojna 102
5. Kampania roku 1410 109
6. Pokój toruński 1411 roku i próby rewizji jego postanowień 116
7. Spory polsko-krzyżackie w latach 1414-1422 119
Rozdział III
KRYZYS UNH (1429-1440) 124
1. Narastanie kryzysu unii po pokoju melneńskim 124
2. Sprawa następstwa tronu 128
3. „Burza koronacyjna" 132
4. Świdrygiełło 136
5. Zamach stanu Zygmunta Kiejstutowicza i wojna domowa w Wielkim Księstwie Litewskim 145
6. Stosunki polsko-litewskie za Zygmunta Kiejstutowicza 156
7. Podniesienie Kazimierza Jagiellończyka na Wielkie Księstwo Litewskie 161
Rozdział IV
POLITYKA WIELKOMOCARSTWOWA 1385-1444 166
1. Stosunki Witolda z Rusią północno-wschodnią i Tatarami 167
2. Kwestia mołdawska 174
3. Stosunki z Luksemburgami 179
4. Elekcja czeska Kazimierza Jagiellończyka 191
5. Opozycja wobec rządów Oleśnickiego u progu panowania Władysława III 195
6. Elekcja węgierska Władysława HI 198
7. Warna 202
Część II POD ZNAKIEM UNII PERSONALNEJ. CZASY KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA 209
Charakterystyka okresu 211
Rozdział V
EDUKACJA KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA W POLSCE I SPRAWA UNII 215
1. Elekcja Kazimierza IV Jagiellończyka 215
2. Spory polsko-litewskie w pierwszych latach panowania Kazimierza 221
3. Litwa wobec wojny trzynastoletniej 225
4. Separatyzm litewski w późniejszej fazie rządów Kazimierza 229
Rozdział VI
STABILIZACJA STOSUNKÓW Z MOSKWĄ 234
1. Układ litewsko-moskiewski z 31 sierpnia 1449 roku 234
2. Litwa wobec polityki zjednoczeniowej Iwana III 236
3. Przełomowy rok 1480 241
Rozdział VII
WOJNA Z ZAKONEM NIEMIECKIM O POMORZE I PRUSY 247
1. Konflikt wewnętrzny w państwie krzyżackim 247
2. Powstanie pruskie 1454 roku 251
3. Inkorporacja Prus do Polski. Wybuch wojny trzynastoletniej 252
4. Przebieg wojny trzynastoletniej 255
5. Drugi pokój toruński 1466 roku i jego konsekwencje 259
Rozdział VIII
ZAGADNIENIE CZARNOMORSKIE 267
Rozdział IX
POLITYKA DYNASTYCZNA KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA 276
Rozdział X
POLITYKA WEWNĘTRZNA 291
LATA 1492-1572
Polska Jagiellonów u progu ery nowożytnej 299
Część III
CZASY ROZSTRZYGNIĘĆ POLITYCZNYCH (1492-1548) 311
Rozdział XI
Charakterystyka podokresu, literatura i zasadniczeproblemy 313
Rozdział XII
LUDZIE I STRONNICTWA 323
1. Jednostka a historia 323
2. Wychowanie synów Kazimierza Jagiellończyka 325
3. Jan Olbracht 329
4. Aleksander 332
5. Kardynał Fryderyk Jagiellończyk 334
6. Zygmunt I Stary 335
7. Rodzina panująca — Bona Sforza 341
8. Problem stronnictw politycznych w Polsce za Zygmunta I 346
9. Przywódcy 349
10. Stronnictwa litewskie 362
Rozdział XIII
SPRAWY ELEKCJI I UNII 368
1. Elekcja Jana Olbrachta — zerwanie unii personalnej w 1492 roku 368
2. Tak zwana unia wileńska 1499 roku 371
3. Problem unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku 374
4. Podwójna elekcja Zygmunta I 382
5. Elekcja vivente rege Zygmunta Augusta (1522-1529) 389
6. Sprawa unii w programie rodzącego się ruchu egzekucyjnego 394
7. Zygmunt August wielkim księciem Litwy (1544-1548) 398
Rozdział XIV
WOJNY MOSKIEWSKIE I OBRONA PRZED TATARAMI 401
1. Geneza i początek konfliktu litewsko-moskiewskiego (1429-1494) 401
2. Wyprawa czarnomorska 407
3. Stosunki z Tatarami — Kłeck 414
4. Druga wojna litewsko-moskiewska (1500-1503) 417
5. Pierwsza wojna moskiewska Zygmunta I (1507-1508) 421
6. Stosunki z Tatarami krymskimi po 1506 roku 423
7. Pokucie 425
8. Druga wojna moskiewska Zygmunta I (1512-1522) 426
9. Stosunki z Turcją, Tatarami i Mołdawią 431
10. Trzecia wojna moskiewska Zygmunta I (1534-1537) 434
11. Stosunki z południowymi i wschodnimi sąsiadami w ostatnim dziesięcioleciu panowania Zygmunta I 438
Rozdział XV
SPRAWY WĘGIERSKIE I STOSUNKI Z HABSBURGAMI 442
1. Problem turecki i stosunki polsko-węgierskie za Jana Olbrachta i Aleksandra 442
2. Jagiellonowie wobec ekspansji habsburskiej w basenie naddunajskim 447
3. Porozumienie Jagiellonów z Habsburgami. Kongres wiedeński 1515 roku 451
4. Ludwik Jagiellończyk w walce z Turcją. Mohacz 1526 456
5. Zygmunt I a sukcesja habsburska w Czechach i na Węgrzech 460
Rozdział XVI
SPRAWA PRUSKA 468
1. Próby obalenia postanowień traktatu toruńskiego przez Krzyżaków 468
2. Albrecht Hohenzollern — walka o likwidację zależności lennej od Polski 478
3. Traktat krakowski 1525 roku 487
4. Polityka Albrechta Hohenzollerna po 1525 roku 495
Rozdział XVII
POLITYKA WEWNĘTRZNA 504
1. Przyłączenie do Polski księstwa oświęcimskiego, Zatorskiego i Mazowsza 504
2. Unifikacja Prus Królewskich z Koroną 508
3. Zwycięstwo szlachty w walce o dominację w państwie 514
4. Przywilej mielnicki 1501 roku i skutki magnackich rządów w Polsce 519
5. Sejm radomski 1505 roku 523
6. Geneza ruchu egzekucyjnego 526
7. Problem reform wojskowo-skarbowych 528
8. Egzekucja praw 530
Część IV
CZASY ZYGMUNTA AUGUSTA. LATA 1548-1572 535
Rozdział XVIII
LUDZIE I STRONNICTWA 539
1. Jagiellonowie 539
2. Zygmunt August 541
3. Zasadnicze kierunki i prądy polityczne 547
4. Wybitne osobistości żyda publicznego 549
5. Stronnictwa polityczne w Wielkim Księstwie Litewskim 554
Rozdział XIX
STOSUNKI Z MOSKWĄ I WOJNA O INFLANTY 559
1. Stosunki z Moskwą i kwestia bałtycka u progu panowania Zygmunta Augusta 559
2. Traktat pozwolski i wybuch wojny inflanckiej 566
3. Inkorporacja Inflant. Przystąpienie Szwecji i Danii do wojny 571
4. Wyprawa radoszkowicka i rozejm z Moskwą (1570) 578
Rozdział XX
STOSUNKI Z TATARAMI I MOŁDAWIĄ 581
1. Stosunki z Krymem 581
2. Stosunki z Mołdawią 586
Rozdział XXI
STOSUNKI Z HABSBURGAMI I HOHENZOLLERNAMI 590
1. Sprawa dziedzictwa Zapory ów w Siedmiogrodzie 590
2. Zabiegi Habsburgów o tron polski 598
3. Sprawa pruska 601
Rozdział XXII
RUCH EGZEKUCYJNY I UNIA 609
1. Zarys dziejów egzekucji dóbr królewskich 609
2. Unia lubelska 1569 roku 615
3. Inkorporacja Śląska i Prus Królewskich 628
Rozdział XXIII
REFORMACJA 630
Źródła i opracowania 635
Indeks osób 641
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 658
WSTĘP 1
LATA 1385-1492
Część I
WE WSPÓLNEJ WALCE Z ZAKONEM NIEMIECKIM (1386-1444) 17
Rozdział I
UNIA POLSKO-LITEWSKA OD KREWA DO HORODŁA (1385-1413) 19
1. Tło historyczne i geneza unii polsko-litewskiej w literaturze historycznej 19
2. Geneza aktu krewskiego 1385 roku 24
3. Rola bojarów litewskich w akcie zawarcia unii z Polską 33
4. Akt krewski 1385 roku 39
5. Król Władysław Jagiełło 45
6. Zagadnienie polityki jagiellońskiej 54
7. Stosunki polsko-litewskie po roku 1385 56
8. Unia wileńsko-radomska 1400-1401 69
9. Unia horodelska 1413 roku 74
Rozdział II
POGROM ZAKONU NIEMIECKIEGO (1385-1422) 81
1. Konflikt Zakonu z arcybiskupem ryskim 85
2. Źródła potęgi Zakonu Niemieckiego 88
3. Stosunki Polski i Litwy z Krzyżakami w latach 1385-1409 95
4. Wielka wojna 102
5. Kampania roku 1410 109
6. Pokój toruński 1411 roku i próby rewizji jego postanowień 116
7. Spory polsko-krzyżackie w latach 1414-1422 119
Rozdział III
KRYZYS UNH (1429-1440) 124
1. Narastanie kryzysu unii po pokoju melneńskim 124
2. Sprawa następstwa tronu 128
3. „Burza koronacyjna" 132
4. Świdrygiełło 136
5. Zamach stanu Zygmunta Kiejstutowicza i wojna domowa w Wielkim Księstwie Litewskim 145
6. Stosunki polsko-litewskie za Zygmunta Kiejstutowicza 156
7. Podniesienie Kazimierza Jagiellończyka na Wielkie Księstwo Litewskie 161
Rozdział IV
POLITYKA WIELKOMOCARSTWOWA 1385-1444 166
1. Stosunki Witolda z Rusią północno-wschodnią i Tatarami 167
2. Kwestia mołdawska 174
3. Stosunki z Luksemburgami 179
4. Elekcja czeska Kazimierza Jagiellończyka 191
5. Opozycja wobec rządów Oleśnickiego u progu panowania Władysława III 195
6. Elekcja węgierska Władysława HI 198
7. Warna 202
Część II POD ZNAKIEM UNII PERSONALNEJ. CZASY KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA 209
Charakterystyka okresu 211
Rozdział V
EDUKACJA KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA W POLSCE I SPRAWA UNII 215
1. Elekcja Kazimierza IV Jagiellończyka 215
2. Spory polsko-litewskie w pierwszych latach panowania Kazimierza 221
3. Litwa wobec wojny trzynastoletniej 225
4. Separatyzm litewski w późniejszej fazie rządów Kazimierza 229
Rozdział VI
STABILIZACJA STOSUNKÓW Z MOSKWĄ 234
1. Układ litewsko-moskiewski z 31 sierpnia 1449 roku 234
2. Litwa wobec polityki zjednoczeniowej Iwana III 236
3. Przełomowy rok 1480 241
Rozdział VII
WOJNA Z ZAKONEM NIEMIECKIM O POMORZE I PRUSY 247
1. Konflikt wewnętrzny w państwie krzyżackim 247
2. Powstanie pruskie 1454 roku 251
3. Inkorporacja Prus do Polski. Wybuch wojny trzynastoletniej 252
4. Przebieg wojny trzynastoletniej 255
5. Drugi pokój toruński 1466 roku i jego konsekwencje 259
Rozdział VIII
ZAGADNIENIE CZARNOMORSKIE 267
Rozdział IX
POLITYKA DYNASTYCZNA KAZIMIERZA JAGIELLOŃCZYKA 276
Rozdział X
POLITYKA WEWNĘTRZNA 291
LATA 1492-1572
Polska Jagiellonów u progu ery nowożytnej 299
Część III
CZASY ROZSTRZYGNIĘĆ POLITYCZNYCH (1492-1548) 311
Rozdział XI
Charakterystyka podokresu, literatura i zasadniczeproblemy 313
Rozdział XII
LUDZIE I STRONNICTWA 323
1. Jednostka a historia 323
2. Wychowanie synów Kazimierza Jagiellończyka 325
3. Jan Olbracht 329
4. Aleksander 332
5. Kardynał Fryderyk Jagiellończyk 334
6. Zygmunt I Stary 335
7. Rodzina panująca — Bona Sforza 341
8. Problem stronnictw politycznych w Polsce za Zygmunta I 346
9. Przywódcy 349
10. Stronnictwa litewskie 362
Rozdział XIII
SPRAWY ELEKCJI I UNII 368
1. Elekcja Jana Olbrachta — zerwanie unii personalnej w 1492 roku 368
2. Tak zwana unia wileńska 1499 roku 371
3. Problem unii piotrkowsko-mielnickiej 1501 roku 374
4. Podwójna elekcja Zygmunta I 382
5. Elekcja vivente rege Zygmunta Augusta (1522-1529) 389
6. Sprawa unii w programie rodzącego się ruchu egzekucyjnego 394
7. Zygmunt August wielkim księciem Litwy (1544-1548) 398
Rozdział XIV
WOJNY MOSKIEWSKIE I OBRONA PRZED TATARAMI 401
1. Geneza i początek konfliktu litewsko-moskiewskiego (1429-1494) 401
2. Wyprawa czarnomorska 407
3. Stosunki z Tatarami — Kłeck 414
4. Druga wojna litewsko-moskiewska (1500-1503) 417
5. Pierwsza wojna moskiewska Zygmunta I (1507-1508) 421
6. Stosunki z Tatarami krymskimi po 1506 roku 423
7. Pokucie 425
8. Druga wojna moskiewska Zygmunta I (1512-1522) 426
9. Stosunki z Turcją, Tatarami i Mołdawią 431
10. Trzecia wojna moskiewska Zygmunta I (1534-1537) 434
11. Stosunki z południowymi i wschodnimi sąsiadami w ostatnim dziesięcioleciu panowania Zygmunta I 438
Rozdział XV
SPRAWY WĘGIERSKIE I STOSUNKI Z HABSBURGAMI 442
1. Problem turecki i stosunki polsko-węgierskie za Jana Olbrachta i Aleksandra 442
2. Jagiellonowie wobec ekspansji habsburskiej w basenie naddunajskim 447
3. Porozumienie Jagiellonów z Habsburgami. Kongres wiedeński 1515 roku 451
4. Ludwik Jagiellończyk w walce z Turcją. Mohacz 1526 456
5. Zygmunt I a sukcesja habsburska w Czechach i na Węgrzech 460
Rozdział XVI
SPRAWA PRUSKA 468
1. Próby obalenia postanowień traktatu toruńskiego przez Krzyżaków 468
2. Albrecht Hohenzollern — walka o likwidację zależności lennej od Polski 478
3. Traktat krakowski 1525 roku 487
4. Polityka Albrechta Hohenzollerna po 1525 roku 495
Rozdział XVII
POLITYKA WEWNĘTRZNA 504
1. Przyłączenie do Polski księstwa oświęcimskiego, Zatorskiego i Mazowsza 504
2. Unifikacja Prus Królewskich z Koroną 508
3. Zwycięstwo szlachty w walce o dominację w państwie 514
4. Przywilej mielnicki 1501 roku i skutki magnackich rządów w Polsce 519
5. Sejm radomski 1505 roku 523
6. Geneza ruchu egzekucyjnego 526
7. Problem reform wojskowo-skarbowych 528
8. Egzekucja praw 530
Część IV
CZASY ZYGMUNTA AUGUSTA. LATA 1548-1572 535
Rozdział XVIII
LUDZIE I STRONNICTWA 539
1. Jagiellonowie 539
2. Zygmunt August 541
3. Zasadnicze kierunki i prądy polityczne 547
4. Wybitne osobistości żyda publicznego 549
5. Stronnictwa polityczne w Wielkim Księstwie Litewskim 554
Rozdział XIX
STOSUNKI Z MOSKWĄ I WOJNA O INFLANTY 559
1. Stosunki z Moskwą i kwestia bałtycka u progu panowania Zygmunta Augusta 559
2. Traktat pozwolski i wybuch wojny inflanckiej 566
3. Inkorporacja Inflant. Przystąpienie Szwecji i Danii do wojny 571
4. Wyprawa radoszkowicka i rozejm z Moskwą (1570) 578
Rozdział XX
STOSUNKI Z TATARAMI I MOŁDAWIĄ 581
1. Stosunki z Krymem 581
2. Stosunki z Mołdawią 586
Rozdział XXI
STOSUNKI Z HABSBURGAMI I HOHENZOLLERNAMI 590
1. Sprawa dziedzictwa Zapory ów w Siedmiogrodzie 590
2. Zabiegi Habsburgów o tron polski 598
3. Sprawa pruska 601
Rozdział XXII
RUCH EGZEKUCYJNY I UNIA 609
1. Zarys dziejów egzekucji dóbr królewskich 609
2. Unia lubelska 1569 roku 615
3. Inkorporacja Śląska i Prus Królewskich 628
Rozdział XXIII
REFORMACJA 630
Źródła i opracowania 635
Indeks osób 641
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 658