Dane szczegółowe książki

Rozdział 1. Cel, przedmiot i metoda pracy 1
1.1. Opisywane jednostki 1
1.2. Analiza jakościowa i ilościowa 1
1.3. Cel i zakres pracy 2
1.4. Metoda pracy 2
1.5. Przykłady 3
1.6. Układ pracy 4
Rozdział 2. Historia zagadnienia — uporządkowanie linearne jako przedmiot badań językoznawczych 6
2.1. Ordo naturalis — porządek słów oddający porządek myśli 6
2.2. Związki linearne w koncepcji F. de Saussure'a 7
2.3. H. Weil: refleksje o spójności tekstu 8
2.4. Funkcjonalna perspektywa zdania 9
2.4.1. Dychotomiczna struktura zdania — Viłem Mathesius 9
2.4.2. Inni badacze czescy i kontynuacje teorii Mathesiusa 10
2.5. Szyk a typologia języków 12
2.5.1. Klasyfikacja W. von Humboldta 13
2.5.2. Klasyfikacja ze względu na wewnętrzną budowę składników zdania 13
2.5.3. Znaczenie układu składników w całostkach składniowych 14
2.6. Uniwersalia językowe J. H. Greenberga 14
2.7. Uporządkowanie dominujące i hierarchia jednostek języka 15
2.8. Szyk w Functional Grammar 16
2.8.1. Uniwersalność reguł linearyzacji 16
2.8.2. Reguły formowania szyku 16
2.9. Noam Chomsky i porządek reguł 17
2.9.1. Relacje w strukturze głębokiej i relacje w strukturze powierzchniowej 17
2.9.2. Niedostatki mechanizmu transformacyjnego 18
2.9.3. Polemika z propozycją Chomsky'ego 18
2.10. Automatyczne przetwarzanie języka naturalnego 19
2.10.1. Problem zagłębienia konstrukcji 19
2.10.2. Opis I.A. MeFćuka 21
2.10.3. Projekcyjność 22
2.10.4. Praktyczne rozwiązanie M. Kaya i L. Karttunena 23
2.10.5. Rozwiązanie przyjęte w systemie MARYSIA 24
2.11. Badania nad szykiem polszczyzny 24
2.11.1. Układ podmiotu i orzeczenia w zdaniu pojedynczym 25
2.11.2. Badania nad strukturą tematyczno-rematyczną zdań polskich 26
2.11.3. Koncepcja A. Wierzbickiej 30
2.11.4. Przetwarzanie języka naturalnego i gramatyki formalne 31
Rozdział 3. Zasady opisu 34
3.1. Wieloznaczność pojęcia 34
3.2. Szyk, układ, porządek linearny wypowiedników polskich 35
3.3. Uporządkowanie dowolne a uporządkowanie swobodne 36
3.4. Uporządkowanie neutralne 36
3.5. Podzbiór polszczyzny objęty opisem 37
3.6. Opisywane jednostki 37
3.7. Hierarchia jednostek składniowych 38
3.7.1. Mechanizmy kształtowania konstrukcji składniowych 38
3.7.2. Metoda analizy 38
3.7.3. Hierarchia jednostek 39
3.8. Schematy zdaniowe 44
Rozdział 4. Korpus wypowiedzeń współczesnej polszczyzny pisanej 46
4.1. Korpus Słownika frekwencyjnego polszczyzny współczesnej 46
4.2. Projekt badawczy 47
4.3. Wyodrębnianie jednostek 47
4.4. Zdania elementarne ze znakowaniem składniowym (Moduł I) 49
4.5. Baza danych: własności morfologiczne i składniowe (Moduł II) 51
4.6. Materiał empiryczny badań nad porządkiem linearnym polszczyzny współczesnej 51
4.7. Porządek linearny 52
Rozdział 5. Opis porządku linearnego w próbie z korpusu Słownika frekwencyjnego polszczyzny współczesnej 53
5.1. Konfiguracje fraz składnikowych 53
5.2. Typowy szyk polszczyzny 55
5.2.1. Zdania bez frazy podmiotowej 58
5.2.2. Uporządkowanie SVO 59
5.2.3. Zdania bez frazy wymaganej 59
5.2.4. Typowa pozycja fraz składnikowych w zdaniu 60
5.3. Inne częste uporządkowania 60
5.3.1. Zdania bez frazy podmiotowej i bez fraz wymaganych 60
5.3.2. Konfiguracje z frazą podmiotową w pozycji finalnej 61
5.3.3. Konfiguracje z frazą wymaganą w pozycji inicjalnej 65
5.3.4. Przesunięcie fraz składnikowych z typowej pozycji linearnej 66
5.4. Uporządkowania z przynajmniej dwiema frazami wymaganymi 67
5.5. Wypowiedniki nieciągłe 67
5.6. Nieciągłość frazy podmiotowej 69
5.7. Nieciągłość frazy finitywnej 69
5.8. Nieciągłość frazy wymaganej 71
5.9. Typy nieciągłości 72
5.10. Przeploty i wstawki 72
5.11. Nieciągłości w różnych stylach polszczyzny 73
5.12. Podsumowanie 75
Rozdział 6. Ograniczenia porządku linearnego zdań 76
6.1. Zakres problemu 76
6.2. Zdania pytajne 80
6.3. Konstrukcje z negacją 82
6.4. Własności klityk 83
6.4.1. Wewnątrzzdaniowe ograniczenia pozycji klityk 84
6.4.2. Konstrukcje z klityką się 84
6.5. Haplologia 86
6.6. Własności analitycznych form czasownikowych 91
6.7. Ograniczenia pozycyjne wewnątrz fraz składnikowych 92
6.8. Ograniczenia pozycyjne fraz składnikowych zdania elementarnego 95
6.9. Formy wyrazowe leksemów, których pozycja linearna jest ustalona 95
Rozdział 7. Wieloznaczność 97
7.1. Definicja homonimii 97
7.2. Definicja N. Chomsky'ego 98
7.3. Problem 99
7.4. Homonimia całkowita i częściowa 100
7.5. Zagłębienie wieloznaczności 101
7.6. Powstawanie wieloznaczności 104
7.6.1. Konstrukcje z jedną frazą wymaganą 105
7.6.2. Zdania z dwiema frazami wymaganymi 107
7.7. Wieloznaczność a porządek linearny 109
Rozdział 8. Nieciągłość 111
8.1. Wprowadzenie 111
8.2. Opis nieciągłości S. Szpakowicza i M. Świdzińskiego 113
8.3. Nieciągłość w polszczyźnie 114
8.4. Opis wymagań w polskich zdaniach elementarnych 116
8.5. Definicja nieciągłości 117
8.6. Typy nieciągłości 118
8.6.1. Nieciągłość obligatoryjna i fakultatywna 118
8.6.2. Przeploty i wstawki 118
8.6.3. Nieciągłość wewnętrzna i zewnętrzna 119
8.7. Nieciągłość wewnętrzna zdań 119
8.8. Problem fraz luźnych 124
8.9. Nieciągłość zewnętrzna 126
8.10. Podsumowanie 128
Rozdział 9. Podsumowanie 130
Dodatek A. Przykładowe rekordy bazy danych 131
Dodatek B. Porządek linearny składników 138
B.l. Zdania z inicjalną frazą podmiotową 138
B.2. Zdania z inicjalną frazą nnitywną 140
B.3. Zdania z inicjalną frazą wymaganą 142
Dodatek C. Wypowiedniki z korpusu 146
C1. Zdania o uporządkowaniu OV lub OOV z frazą typu oratio recta, frazą względną lub pytajnozależną 146
C.2. Sfrazeologizowane frazy wymagane względne typu JAK 147
C.3. Nietypowa realizacja frazy podmiotowej 148
Dodatek D. Zdania nieciągłe 151
D.l. Konfiguracje składników nieciągłych 151
D.2. Przeploty 155