Dane szczegółowe książki
Estetyka filozoficzna / Pöltner, Günter (1942-); Zychowicz, Juliusz (1924-)
Tytuł
Estetyka filozoficzna
Tytuł oryginału
Philosophische Ästhetik
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Kraków: Wydawnictwo WAM, 2011
ISBN
9788375055450
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa … 9
1 Problem określenia przedmiotu estetyki filozoficznej … 11
1.1 Potoczne określenie estetyki i jego krytyka … 11
1.2 Współczesne zadanie estetyki filozoficznej … 14
2 Klasycznie metafizyczne zapytywanie o piękno … 19
2.1 Pytanie Platona o to, na czym polega bycie pięknym tego, co piękne … 19
2.1.1 Pytanie o bytową podstawę piękna: samo piękno … 19
2.1.2 Uszczęśliwiające oglądanie idei piękna … 23
2.1.3 Piękno jako przebłysk w sferze zmysłowej tego, co prawdziwie istnieje … 26
2.1.4 Jedność bycia dobrym i bycia pięknym. Piękno jako określona miarą jedność … 28
2.1.5 Piękne przedstawienie jako przedstawienie piękna. Relacja między pięknem, prawdą i sztuką … 31
2.2 Rozdzielenie przedstawienia i rzeczy przedstawianej. Arystoteles … 34
2.3 Plotyna metafizyka piękna … 37
3 Piękno jako przejrzystość bytu … 44
3.1 Piękno jako przemawianie bytu. Augustyn … 44
3.1.1 Podstawa istnienia piękna … 45
3.1.2 Warunek możliwości sądu o pięknie … 48
3.1.3 Piękno jako budząca zdumienie samoprezentacja bytu … 50
3.2 Piękno jako blask dobra. Pseudo-Dionizy Areopagita … 51
3.3 Piękno w kontekście transcendentaliów. Tomasz z Akwinu … 53
3.3.1 Tożsamość bonum i pulchrum oraz różnica między nimi … 54
3.3.1.1 Tożsamość bonum i pulchrum … 54
3.3.1.2 Różnica między bonum a pulchrum … 55
3.3.2 Convenientia bona (ratio boni) … 56
3.3.3 Convenientia pulchri (ratio pulchri) … 58
3.3.4 Claritas i debita proportio … 59
3.3.5 Piękno jako doskonałe przedstawienie (Tomasz, Bonawentura) … 61
4 Sztuka jako naturalne miejsce piękna … 63
5 Subiektywizacja i estetyczna interpretacja piękna … 66
5.1 Piękno jako wyobrażenie zmysłowe. Hutcheson … 66
5.2 Berkeleya krytyka. Piękno jako poznana celowość … 69
5.3 Piękno jako jakość zmysłowa - piękno a wzniosłość. Burke … 70
5.3.1 Empirystyczna krytyka racjonalistycznych zasad piękna … 71
5.3.2 Sensualistyczne określenie piękna i wzniosłości … 73
5.4 Piękno jako prawda estetyczna. Baumgarten … 75
5.4.1 Piękno jako przedmiot doskonałego poznania zmysłowego … 75
5.4.2 Piękno sztuki jako przedstawienie doskonałości świata … 79
5.4.2.1 Subiektywne warunki prawdy estetycznej. Felix aestheticus … 79
5.4.2.2 Piękno jako przedstawienie harmonii świata … 80
5.4.3 Napięcie między pięknem a prawdą … 81
5.5 Subiektywizacja piękna na gruncie filozofii transcendentalnej. Kant … 83
5.5.1 Jedność konieczności wynikającej z przyrody i wolności … 83
5.5.2 Estetyczna interpretacja piękna przyrody i wzniosłości … 84
5.5.2.1 Piękno … 85
5.5.2.2 Wzniosłość … 92
5.5.3 Wyższość piękna przyrody. Sfera estetyczna a sfera moralna … 97
5.5.4 Sztuka piękna jako sztuka genialności … 100
5.5.5 Ideał piękna. Piękno jako symbol tego, co moralnie dobre … 103
5.5.5.1 Sztuka jako piękne przedstawienie - piękny pozór … 103
5.5.5.2 Ideał piękna … 104
5.5.5.3 Piękno jako symbol tego, co etycznie dobre … 106
5.6 Królestwo pięknego pozoru. Schiller … 107
5.6.1 Piękno jako wolność w zjawisku … 107
5.6.2 Piękno jako "konieczny warunek człowieczeństwa" … 113
5.6.2.1 Estetyczny pozór … 116
5.6.2.2 Estetyczne państwo jako cel estetycznego wychowania … 118
5.6.3 Rozdzielenie piękna i prawdy … 119
6 Piękno jako skończone przedstawienie tego, co nieskończone. Schelling … 121
6.1 Filozofia sztuki jako organon filozofii … 121
6.2 Ogląd estetyczny jako ogląd intelektualny, który stał się przedmiotowy … 124
6.2.1 Pojęcie piękna sztuki … 124
6.2.2 Poezja jako spełnienie filozofii … 128
6.2.2.1 Piękno przyrody. Sztuka jako wytwór geniuszu … 128
6.2.2.2 Stosunek między sztuką i filozofią … 128
6.3 Piękno sztuki jako odbicie … 130
7 Estetyka jako filozofia sztuki pięknej. Hegel … 139
7.1 Wyższość piękna sztuki. Sztuka jako zmysłowe przedstawienie idei … 139
7.2 Pozór sztuki pięknej … 140
7.3 Sztuka jako miniona przeszłość … 144
8 Estetyka brzydoty. Rosenkranz … 150
9 Kontemplacja estetyczna jako chwilowe wyzwolenie od bólu istnienia. Schopenhauer … 156
9.1 Podstawowy problem metafizyki piękna … 156
9.1.1 Świat jako przedstawieni … e 156
9.1.2 Świat jako wola … 157
9.1.3 Idee jako uprzedmiotowienia woli … 158
9.1.4 Kontemplacja piękna jako od-indywidualizowanie … 160
9.2 Piękno (sztuki) jako to, co prowadzi do ukojenia woli … 163
10 Piękny pozór jako stymulator życia. Nietzsche … 165
10.1 Sztuka jako wola pozoru … 165
10.2 Sztuka jako ruch przeciwstawny nihilizmowi … 168
10.3 Estetyka jako fizjologia stosowana … 172
10.4 Antagonizm między prawdą, dobrem i pięknem … 176
11 Rozdzielenie piękna i istnienia. Piękno jako sfera czysto estetyczna … 177
11.1 "Estetyka od dołu". Fechner … 178
11.2 Piękno jako idealna treść świadomości. Eduard von Hartmann … 180
11.3 Piękno jako fakt świadomości. Lipps … 183
11.4 Piękno jako fenomen wyrazu. Croce … 187
11.5 Piękno jako wartość estetyczna … 189
11.5.1 Ukonstytuowanie przedmiotu estetycznego. Ingarden … 189
11.5.2 Piękno jako przedmiot irrealny. Nicolai Hartmann … 192
12 Piękno jako przypomnienie o przyszłości. Adorno … 195
13 Problematyka nowej koncepcji estetyki filozoficznej … 204
13.1 Doświadczenie źródłowe jako doświadczenie źródłowego fenomenu piękna … 204
13.1.1 Ukierunkowanie na doświadczenie źródłowe … 204
13.1.2 Konieczność zadawania pytań filozoficznych … 206
13.1.3 Sens postawienia pytania - wstępne rozgraniczenia … 209
13.2 Strukturalne momenty doświadczenia … 210
13.2.1 Przydarzenie … 211
13.2.2 Odsłonięcie samo z siebie … 211
13.2.3 Otwartość na doświadczenie … 212
13.2.4 Zawsze tylko moje … 213
13.2.5 Konieczność interpretacji: fenomenologia doświadczenia źródłowego … 214
13.3 Problematyczność estetycznej interpretacji piękna … 215
13.3.1 Pospolite rozumienie piękna … 215
13.3.2 Cechy charakterystyczne estetycznej interpretacji piękna … 216
13.3.3 Odzyskanie szerokiego pola problemu … 219
13.3.3.1 Z historii słowa … 220
13.3.3.2 Wskazanie na rozumienie zgodne z praktyką życiową … 221
14 Strukturalne momenty źródłowego doświadczenia piękna … 223
14.1 Piękno - doskonały sposób przejawiania się bytu … 223
14.1.1 Blask piękna … 223
14.1.1.1 Bycie pięknym jako modus obecności … 223
14.1.1.2 Wielorakie znaczenie słowa Schein … 225
14.2 Piękno jako dokonująca się obecność … 227
14.2.1 Przejaw (obecność) jako tożsamość dokonania … 227
14.2.2 Charakter doświadczenia jako odpowiedzi … 228
14.2.3 "Miejsce" piękna … 229
14.3 Źródłowe doświadczenie piękna – zdumienie … 230
14.3.1 Piękno jako doświadczenie wyjątkowej obecności … 230
14.3.2 Piękno jako temat skupienia … 233
14.3.2.1 Piękno jako obecność sensownego bytu … 233
14.3.2.2 Skupienie … 234
14.3.2.3 Czas jako dar czasu … 236
14.3.3 Zdumienie jako doświadczenie źródłowe piękna … 237
14.3.3.1 Podziw - zdziwienie … 237
14.3.3.2 Zdumienie … 238
Wykaz wykorzystanej literatury … 243
Indeks rzeczowy … 255
Indeks osób … 259
1 Problem określenia przedmiotu estetyki filozoficznej … 11
1.1 Potoczne określenie estetyki i jego krytyka … 11
1.2 Współczesne zadanie estetyki filozoficznej … 14
2 Klasycznie metafizyczne zapytywanie o piękno … 19
2.1 Pytanie Platona o to, na czym polega bycie pięknym tego, co piękne … 19
2.1.1 Pytanie o bytową podstawę piękna: samo piękno … 19
2.1.2 Uszczęśliwiające oglądanie idei piękna … 23
2.1.3 Piękno jako przebłysk w sferze zmysłowej tego, co prawdziwie istnieje … 26
2.1.4 Jedność bycia dobrym i bycia pięknym. Piękno jako określona miarą jedność … 28
2.1.5 Piękne przedstawienie jako przedstawienie piękna. Relacja między pięknem, prawdą i sztuką … 31
2.2 Rozdzielenie przedstawienia i rzeczy przedstawianej. Arystoteles … 34
2.3 Plotyna metafizyka piękna … 37
3 Piękno jako przejrzystość bytu … 44
3.1 Piękno jako przemawianie bytu. Augustyn … 44
3.1.1 Podstawa istnienia piękna … 45
3.1.2 Warunek możliwości sądu o pięknie … 48
3.1.3 Piękno jako budząca zdumienie samoprezentacja bytu … 50
3.2 Piękno jako blask dobra. Pseudo-Dionizy Areopagita … 51
3.3 Piękno w kontekście transcendentaliów. Tomasz z Akwinu … 53
3.3.1 Tożsamość bonum i pulchrum oraz różnica między nimi … 54
3.3.1.1 Tożsamość bonum i pulchrum … 54
3.3.1.2 Różnica między bonum a pulchrum … 55
3.3.2 Convenientia bona (ratio boni) … 56
3.3.3 Convenientia pulchri (ratio pulchri) … 58
3.3.4 Claritas i debita proportio … 59
3.3.5 Piękno jako doskonałe przedstawienie (Tomasz, Bonawentura) … 61
4 Sztuka jako naturalne miejsce piękna … 63
5 Subiektywizacja i estetyczna interpretacja piękna … 66
5.1 Piękno jako wyobrażenie zmysłowe. Hutcheson … 66
5.2 Berkeleya krytyka. Piękno jako poznana celowość … 69
5.3 Piękno jako jakość zmysłowa - piękno a wzniosłość. Burke … 70
5.3.1 Empirystyczna krytyka racjonalistycznych zasad piękna … 71
5.3.2 Sensualistyczne określenie piękna i wzniosłości … 73
5.4 Piękno jako prawda estetyczna. Baumgarten … 75
5.4.1 Piękno jako przedmiot doskonałego poznania zmysłowego … 75
5.4.2 Piękno sztuki jako przedstawienie doskonałości świata … 79
5.4.2.1 Subiektywne warunki prawdy estetycznej. Felix aestheticus … 79
5.4.2.2 Piękno jako przedstawienie harmonii świata … 80
5.4.3 Napięcie między pięknem a prawdą … 81
5.5 Subiektywizacja piękna na gruncie filozofii transcendentalnej. Kant … 83
5.5.1 Jedność konieczności wynikającej z przyrody i wolności … 83
5.5.2 Estetyczna interpretacja piękna przyrody i wzniosłości … 84
5.5.2.1 Piękno … 85
5.5.2.2 Wzniosłość … 92
5.5.3 Wyższość piękna przyrody. Sfera estetyczna a sfera moralna … 97
5.5.4 Sztuka piękna jako sztuka genialności … 100
5.5.5 Ideał piękna. Piękno jako symbol tego, co moralnie dobre … 103
5.5.5.1 Sztuka jako piękne przedstawienie - piękny pozór … 103
5.5.5.2 Ideał piękna … 104
5.5.5.3 Piękno jako symbol tego, co etycznie dobre … 106
5.6 Królestwo pięknego pozoru. Schiller … 107
5.6.1 Piękno jako wolność w zjawisku … 107
5.6.2 Piękno jako "konieczny warunek człowieczeństwa" … 113
5.6.2.1 Estetyczny pozór … 116
5.6.2.2 Estetyczne państwo jako cel estetycznego wychowania … 118
5.6.3 Rozdzielenie piękna i prawdy … 119
6 Piękno jako skończone przedstawienie tego, co nieskończone. Schelling … 121
6.1 Filozofia sztuki jako organon filozofii … 121
6.2 Ogląd estetyczny jako ogląd intelektualny, który stał się przedmiotowy … 124
6.2.1 Pojęcie piękna sztuki … 124
6.2.2 Poezja jako spełnienie filozofii … 128
6.2.2.1 Piękno przyrody. Sztuka jako wytwór geniuszu … 128
6.2.2.2 Stosunek między sztuką i filozofią … 128
6.3 Piękno sztuki jako odbicie … 130
7 Estetyka jako filozofia sztuki pięknej. Hegel … 139
7.1 Wyższość piękna sztuki. Sztuka jako zmysłowe przedstawienie idei … 139
7.2 Pozór sztuki pięknej … 140
7.3 Sztuka jako miniona przeszłość … 144
8 Estetyka brzydoty. Rosenkranz … 150
9 Kontemplacja estetyczna jako chwilowe wyzwolenie od bólu istnienia. Schopenhauer … 156
9.1 Podstawowy problem metafizyki piękna … 156
9.1.1 Świat jako przedstawieni … e 156
9.1.2 Świat jako wola … 157
9.1.3 Idee jako uprzedmiotowienia woli … 158
9.1.4 Kontemplacja piękna jako od-indywidualizowanie … 160
9.2 Piękno (sztuki) jako to, co prowadzi do ukojenia woli … 163
10 Piękny pozór jako stymulator życia. Nietzsche … 165
10.1 Sztuka jako wola pozoru … 165
10.2 Sztuka jako ruch przeciwstawny nihilizmowi … 168
10.3 Estetyka jako fizjologia stosowana … 172
10.4 Antagonizm między prawdą, dobrem i pięknem … 176
11 Rozdzielenie piękna i istnienia. Piękno jako sfera czysto estetyczna … 177
11.1 "Estetyka od dołu". Fechner … 178
11.2 Piękno jako idealna treść świadomości. Eduard von Hartmann … 180
11.3 Piękno jako fakt świadomości. Lipps … 183
11.4 Piękno jako fenomen wyrazu. Croce … 187
11.5 Piękno jako wartość estetyczna … 189
11.5.1 Ukonstytuowanie przedmiotu estetycznego. Ingarden … 189
11.5.2 Piękno jako przedmiot irrealny. Nicolai Hartmann … 192
12 Piękno jako przypomnienie o przyszłości. Adorno … 195
13 Problematyka nowej koncepcji estetyki filozoficznej … 204
13.1 Doświadczenie źródłowe jako doświadczenie źródłowego fenomenu piękna … 204
13.1.1 Ukierunkowanie na doświadczenie źródłowe … 204
13.1.2 Konieczność zadawania pytań filozoficznych … 206
13.1.3 Sens postawienia pytania - wstępne rozgraniczenia … 209
13.2 Strukturalne momenty doświadczenia … 210
13.2.1 Przydarzenie … 211
13.2.2 Odsłonięcie samo z siebie … 211
13.2.3 Otwartość na doświadczenie … 212
13.2.4 Zawsze tylko moje … 213
13.2.5 Konieczność interpretacji: fenomenologia doświadczenia źródłowego … 214
13.3 Problematyczność estetycznej interpretacji piękna … 215
13.3.1 Pospolite rozumienie piękna … 215
13.3.2 Cechy charakterystyczne estetycznej interpretacji piękna … 216
13.3.3 Odzyskanie szerokiego pola problemu … 219
13.3.3.1 Z historii słowa … 220
13.3.3.2 Wskazanie na rozumienie zgodne z praktyką życiową … 221
14 Strukturalne momenty źródłowego doświadczenia piękna … 223
14.1 Piękno - doskonały sposób przejawiania się bytu … 223
14.1.1 Blask piękna … 223
14.1.1.1 Bycie pięknym jako modus obecności … 223
14.1.1.2 Wielorakie znaczenie słowa Schein … 225
14.2 Piękno jako dokonująca się obecność … 227
14.2.1 Przejaw (obecność) jako tożsamość dokonania … 227
14.2.2 Charakter doświadczenia jako odpowiedzi … 228
14.2.3 "Miejsce" piękna … 229
14.3 Źródłowe doświadczenie piękna – zdumienie … 230
14.3.1 Piękno jako doświadczenie wyjątkowej obecności … 230
14.3.2 Piękno jako temat skupienia … 233
14.3.2.1 Piękno jako obecność sensownego bytu … 233
14.3.2.2 Skupienie … 234
14.3.2.3 Czas jako dar czasu … 236
14.3.3 Zdumienie jako doświadczenie źródłowe piękna … 237
14.3.3.1 Podziw - zdziwienie … 237
14.3.3.2 Zdumienie … 238
Wykaz wykorzystanej literatury … 243
Indeks rzeczowy … 255
Indeks osób … 259