Dane szczegółowe książki

WYKAZ SKRÓTÓW 30
WSTĘP 33
Część pierwsza ZAGADNIENIA OGÓLNE 43
Rozdział pierwszy ADMINISTRACJA I PRAWO ADMINISTRACYJNE 45
1. Administracja publiczna 45
1.1. Uwagi ogólne 45
1.2. Poszukiwanie zamkniętej definicji administracji publicznej 49
1.3. Opisywanie administracji publicznej przez jej cechy 53
2. Prawo administracyjne 59
2.1. Poszukiwanie definicji prawa administracyjnego 59
2.2. Cechy prawa administracyjnego 63
2.3. Normy prawa administracyjnego 73
2.4. Sankcje w prawie administracyjnym**26 77
2.5. System prawa administracyjnego 83
2.6. Granice prawa administracyjnego 99
Rozdział drugi TWORZENIE PRAWA ADMINISTRACYJNEGO - ŹRÓDŁA PRAWA 102
1. Zagadnienia ogólne 102
1.1. Pojęcie źródeł prawa administracyjnego i pojęcia pokrewne 102
1.2. Koncepcje zamkniętego i otwartego systemu źródeł prawa 106
1.3. Prawo zewnętrzne i prawo wewnętrzne 112
2. Konstytucyjne kategorie powszechnie obowiązujących źródeł prawa administracyjnego 114
2.1. Konstytucja 114
2.1.1. Znaczenie Konstytucji dla prawa administracyjnego 114
2.2. Ustawa 124
2.3. Rozporządzenia z mocą ustawy 126
2.4. Umowy międzynarodowe 126
2.5. Prawo Unii Europejskiej 128
2.5.1. Prawo Unii Europejskiej a prawo wewnętrzne 128
2.6. Rozporządzenia 138
2.6.1. Istota rozporządzenia 138
2.6.2. Upoważnienie ustawowe 140
2.6.3. Wykonawczy charakter rozporządzenia 142
2.6.4. Organy wydające rozporządzenia 144
2.6.5. Wysłuchanie publiczne 144
2.7. Akty prawa miejscowego 146
2.7.1. Wprowadzenie 146
2.7.2. Konstytucyjne cechy aktów prawa miejscowego 148
2.7.5. Odrębności regulacji dotyczących innych organów wydających akty prawa miejscowego 156
3. Prawo wewnętrzne 160
4. Tak zwane swoiste kategorie źródeł prawa administracyjnego 164
4.1. Akty planowania 164
4.1.1. Uwagi ogólne 164
4.1.2. Cechy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 166
4.2. Statuty i regulaminy 168
4.3. Normy techniczne 170
5. Publikacja i promulgacja źródeł prawa 170
5.1. Zasady promulgacji i publikacji źródeł prawa 170
5.2. Dzienniki urzędowe 174
6. Tak zwane niezorganizowane źródła prawa administracyjnego 176
6.1. Zwyczaj 176
6.2. Prawo sędziowskie**93 178
Rozdział trzeci ZASADY OGÓLNE PRAWA ADMINISTRACYJNEGO 180
1. Uwagi wprowadzające 180
2. Wybór zasad ogólnych prawa administracyjnego**98 181
2.1. Niektóre zasady wywodzące się z zasady demokratycznego państwa prawnego 181
2.1.1. Zasada lex retro non agit 181
2.1.2. Zasada ochrony praw dobrze (słusznie) nabytych 183
2.1.3. Zasada prawa do sądu 183
2.1.4. Zasada pomocniczości (subsydiarności) 185
2.1.5. Zasada proporcjonalności**102 187
2.1.6. Zasada zrównoważonego rozwoju 187
2.2. Niektóre zasady odnoszące się do organów administracji publicznej 189
2.2.1. Zasada kompetencyjności 189
2.2.2. Zasada zespolenia administracyjnego 191
2.2.3. Zasada efektywności 191
2.2.4. Zasada aktualności 192
2.3. Zasady ogólne kodeksu postępowania administracyjnego 193
'Część druga USTROJOWE PRAWO ADMINISTRACYJNE 197
Rozdział czwarty PODMIOTY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 199
1. Uwagi ogólne 199
2. Organy administracji publicznej 200
2.1. Pojęcie organu administracji publicznej 200
2.2. Kompetencja organu administracji publicznej 204
2.3. Organ administrujący 210
2.4. Rodzaje organów administracji publicznej 213
2.4.2. Podziały organów ze względu na szczeblową budowę aparatu administracyjnego 214
2.4.3. Rodzaje organów ze względu na sposób ich kreowania 216
2.4.4. Organy jednoosobowe i organy kolegialne 218
2.4.5. Inne podziały 220
2.4.6. Urząd 220
2.4.7. Refleksja końcowa 222
3. Samorząd 222
3.1. Pojęcie samorządu 222
3.2.1. Samorząd powszechny - terytorialny 226
3.2.2. Samorządy specjalne 228
4. Zakłady administracyjne (publiczne) 230
4.1. Pojęcie zakładu administracyjnego**119 230
4.2. Władztwo zakładowe 232
4.3. Inne cechy zakładów publicznych 234
4.4. Rodzaje zakładów publicznych 236
5.1. Przedsiębiorstwa 240
5.2. Agencje 242
5.3. Spółki prawa publicznego 244
5.4. Fundacje prawa publicznego 245
7. Prywatyzacja funkcji administracji publicznej i zadań publicznych**129 252
Rozdział piąty STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I ZWIĄZKI MIĘDZY JEJ PODMIOTAMI 256
1. Uwagi ogólne 256
2. Struktura administracji publicznej 256
2.1. Struktura resortowa (pionowa) 256
2.1.1. Resort administracyjny 256
2.1.2. Działy administracji rządowej 258
2.2. Struktura terytorialna (pozioma) 261
2.2.1. Pojęcie i przesłanki podziału terytorialnego państwa 261
2.2.2. Rodzaje podziałów terytorialnych 263
2.2.3. Podział zasadniczy 263
2.2.4. Podział pomocniczy 269
2.2.5. Podziały specjalne i obszary specjalne 269
3. Związki między podmiotami administrującymi 269
3.1. Centralizacja i decentralizacja 271
3.1.1. Centralizacja 271
3.1.2. Decentralizacja 273
3.2. Koncentracja i dekoncentracja 277
3.3. Pojęcia określające wzajemny sposób oddziaływania podmiotów administrujących 279
3.3.1. Kierownictwo istota kierownictwa 279
3.3.2. Nadzór 281
3.3.3. Kontrola 283
3.3.4. Zwierzchnictwo i zespolenie 283
3.3.5. Koordynacja 285
3.3.6. Współdziałanie 287
Rozdział szósty ADMINISTRACJA RZĄDOWA 292
1. Centralne organy administrujące poza administracją rządową 292
1.1. Prezydent RP i organy mu podległe 292
1.2. Organy centralne podległe Sejmowi RP 294
2. Centralna administracja rządowa 296
2.1. Rada Ministrów 296
2.1.1. Istota, skład i powoływanie 296
2.1.2. Zadania i kompetencje 298
2.1.3. Tryb pracy Rady Ministrów 300
2.1.4. Członkowie Rady Ministrów 300
2.1.5. Organy wewnętrzne Rady Ministrów 302
2.1.6. Pełnomocnicy rządu 304
2.2. Prezes Rady Ministrów 304
2.3.2. Zakres działania ministrów 306
2.3.3. Minister a jednostki podporządkowane 308
2.3.4. Minister jako organ administracji publicznej 310
2.3.5. Ministerstwo i organy pomocnicze ministrów 310
2.4. Komitety 312
2.5. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 314
2.6. Rada Polityki Pieniężnej 314
2.7. Organy centralne 316
3.2. Katalog organów wykonujących zadania administracji rządowej w województwie 321
3.3. Wojewoda 323
3.3.1. Charakter prawny wojewody i jego funkcje 323
3.3.2. Kompetencje wojewody 327
3.3.3. Status osobowy wojewody 331
3.3.4. Organy pomocnicze wojewody 333
3.4. Wojewódzka administracja zespolona 334
3.4.1. Podmioty wojewódzkiej administracji zespolonej 335
3.4.2. Zwierzchnictwo i kompetencje wojewody jako zwierzchnika rządowej administracji zespolonej 335
3.5. Wojewódzka administracja niezespolona 341
Rozdział siódmy SAMORZĄD TERYTORIALNY 344
1. Zagadnienia ogólne 344
1.1. Podstawowe elementy konstrukcyjne polskiego samorządu terytorialnego 344
1.1.1. Wspólnota mieszkańców - element podmiotowy 344
1.1.2. Trójszczeblowość - element przedmiotowy 345
1.1.3. Inne elementy konstrukcyjne 347
1.2. Podstawy prawne działania samorządu terytorialnego 349
1.3. Zasady funkcjonowania samorządu terytorialnego 351
1.3.1. Zasada pomocniczości i zasada decentralizacji 351
1.3.2. Zasada samodzielności 353
1.4. Pojęcie zadań samorządu terytorialnego i ich podstawowa klasyfikacja 359
1.5. Władze i organy samorządu terytorialnego 363
1.5.1. Władze i organy [pojęcie władzy mieszkańcy jako władza] 363
1.5.2. Klasyfikacja organów jednostek samorządu terytorialnego 365
2. Referendum lokalne 367
2.1. Pojęcie referendum lokalnego 367
2.2. Rodzaje referendum lokalnego 369
2.3. Ważniejsze elementy postępowania referendalnego 371
2.4. Wynik referendum lokalnego i jego skutki 375
3. Konsultacje społeczne 376
4. Samorząd w gminie 379
4.1. Zadania gminy 379
4.1.1. Zadania własne gminy i ich katalog 379
4.1.2. Zadania zlecone i zadania powierzone gminie 381
4.2. Rada gminy 383
4.2.1. Charakter organu 383
4.2.2. Czas działania rady gminy 385
4.2.3. Kompetencje rady gminy 387
4.2.4. Organy rady gminy i tryb jej obrad 389
4.3. Organ wykonawczy gminy 393
4.3.1. Charakter i nazwa organu 393
4.3.2. Czas działania wójta 395
4.3.3. Zadania i kompetencje wójta 397
4.3.4. Organy i jednostki pomocnicze wójta 399
4.4. Jednostki pomocnicze w gminie 401
4.5. Gminy o specjalnym statusie 403
4.5.1. Gmina warszawska 403
4.5.2. Gminy uzdrowiskowe 405
5. Samorząd w powiecie 407
5.1. Zadania powiatu 407
5.1.1. Zadania własne powiatu i ich katalog 407
5.1.2. Zadania zlecone i zadania powierzone powiatowi 409
5.1.3. Inne zadania powiatu 411
5.1.4. Zadania miasta na prawach powiatu 411
5.2. Rada powiatu 413
5.2.1. Charakter organu 413
5.2.2. Czas działania rady powiatu 413
5.2.3. Kompetencje rady powiatu 415
5.2.4. Organy rady powiatu i tryb jej obrad 417
5.2.5. Radni 417
5.3. Organ wykonawczy powiatu 417
5.3.1. Charakter zarządu powiatu i jego tworzenie 417
5.3.2. Czas działania zarządu 419
5.3.3. Zadania i kompetencje zarządu powiatu 421
5.4. Starosta 421
5.5. Powiatowa administracja zespolona 423
5.5.1. Podmioty powiatowej administracji zespolonej 423
5.5.2. Zwierzchnictwo i kompetencje starosty jako zwierzchnika administracji zespolonej w powiecie 425
5.6. Organy i jednostki pomocnicze w powiecie 427
6. Samorząd w województwie 427
6.1. Zadania samorządu województwa 427
6.1.1. Podział zadań z administracją rządową 427
6.1.2. Strategia rozwoju województwa i polityka rozwoju województwa 429
6.1.3. Zadania własne województwa 431
6.1.4. Zadania zlecone województwu 431
6.2. Sejmik województwa 431
6.2.1. Charakter organu 431
6.2.2. Czas działania sejmiku województwa 433
6.2.3. Kompetencje sejmiku województwa 433
6.2.4. Organy sejmiku województwa i tryb jego obrad 437
6.2.5. Radni 437
6.3. Organ wykonawczy województwa 437
6.3.1. Charakter zarządu województwa i jego tworzenie 437
6.3.2. Czas działania zarządu 439
6.3.3. Zadania i kompetencje zarządu województwa 439
6.4. Marszałek województwa 441
6.5. Zespolenie w samorządzie województwa 441
7.2. Związki komunalne 443
7.2.1. Istota związku komunalnego 443
7.2.2. Regulacja prawna 445
7.3. Porozumienia komunalne 449
7.4. Stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego 449
7.5. Zrzeszenia międzynarodowe 451
8. Mienie komunalne i gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego 453
8.1. Mienie komunalne 453
8.1.1. Pojęcie mienia komunalnego, rzeczy publiczne 453
8.1.2. Nabywanie mienia komunalnego 455
8.1.3. Zasady zarządzania mieniem samorządowym 461
8.2. Gospodarka finansowa 462
9. Nadzór nad samorządem terytorialnym 465
9.1. Ogólna charakterystyka 465
9.1.1. Kryterium nadzoru 467
9.1.2. Organy nadzoru 469
9.1.3. Zakres nadzoru 471
9.2. Środki nadzoru 471
9.2.1. Terminologia 471
9.2.2. Rozstrzygnięcia nadzorcze i inne środki nadzoru wojewody (regionalnych 473
9.2.3. Środki nadzoru Prezesa Rady Ministrów 479
9.3. Pozostałe unormowania ustaw samorządowych związane z nadzorem 481
10. Samorządowe kolegia odwoławcze 483
10.1. Uwagi ogólne 483
10.2. Samorządowe kolegia odwoławcze jako organy administracji publicznej 487
10.3. Samorządowe kolegia odwoławcze jako jednostki organizacyjne 491
Część trzecia ADMINISTRACJA PUBLICZNA WOBEC PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH 493
Rozdział ósmy PODSTAWOWE POJĘCIA 495
1. Realizowanie prawa administracyjnego a jego stosowanie 495
2. Pojęcia używane do opisywania działań administracji publicznej 497
3. Stosunek administracyjnoprawny 499
3.1. Pojęcie 499
3.2. Podmioty 501
3.3. Przedmiot i treść 505
3.4. Powstanie stosunku administracyjnoprawnego i jego ustanie 507
3.5. Kategorie stosunków administracyjnoprawnych 509
3.5.1. Stosunki materialnoprawne i procesowe 509
3.5.2. Stosunki sporne 515
3.5.3. Stosunki potencjalne i realne 515
3.5.4. Stosunki zewnętrzne i wewnętrzne 517
3.5.5. Tak zwane szczególne stosunki władcze 517
3.5.6. Inne kategorie 519
4. Sytuacja administracyjnoprawna 521
5. Interes w prawie administracyjnym 523
5.1. Uwagi ogólne 523
5.2. Interes publiczny i interes indywidualny 525
5.3. Interes faktyczny (zwykły) 533
5.4. Interes prawny (kwalifikowany) 537
6. Publiczne prawa podmiotowe**210 543
6.1. Uwagi ogólne 543
6.2. Pojęcie publicznych praw podmiotowych 545
6.3. Cechy publicznych praw podmiotowych 547
6.4. Rodzaje publicznych praw podmiotowych 549
6.5. Ochrona publicznych praw podmiotowych 551
Rozdział dziewiąty FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 555
1. Zagadnienia ogólne 555
1.1. Pojęcie formy działania administracji 555
1.2. Klasyfikacja form działania administracji 556
1.2.1. Kryterium władztwa 558
1.2.2. Kryterium skutku prawnego 560
1.2.3. Kryterium stosunku do obowiązującego prawa 562
1.2.4. Kryterium charakteru działania prawnego 564
1.2.5. Kryterium sfery skutku prawnego 564
1.2.6. Kryterium adresata skutku prawnego 566
1.2.7. Nowe rodzaje prawnych form działania administracji 568
2. Akt administracyjny 570
2.1. Pojęcie aktu administracyjnego 570
2.2. Decyzja administracyjna 574
2.2.1. Problem normatywnego definiowania decyzji administracyjnej 576
2.2.2. Decyzja administracyjna a wyrok sądowy 580
2.3. Klasyfikacje aktów administracyjnych (decyzji) 582
2.3.1. Kryteria podziału związane z adresatem 582
2.3.2. Kryteria podziału związane z przesłankami prawnymi 582
2.3.3. Kryteria podziału związane z treścią 588
2.3.4. Inne kategorie aktów administracyjnych 590
2.4. Mechanizm powstawania aktu administracyjnego (decyzji) 592
2.4.1. Uwagi wprowadzające 592
2.4.2. Fakt a prawo 592
2.4.3. Impuls do wydania aktu administracyjnego (decyzji) 596
2.4.4. Wybór wstępny 598
2.4.5. Fakty 600
2.4.6. Prawo**253 602
2.4.7. Dowodzenie faktów i wykładnia prawa 608
2.4.8. Subsumcja 610
2.5. Uznanie administracyjne 612
2.5.1. Geneza uznania administracyjnego - swobodne uznanie**262 616
2.5.2. Sposoby formułowania upoważnień do uznania administracyjnego 624
2.5.3. Kontrola uznania administracyjnego przez sąd administracyjny 628
2.7. Problem upływu czasu w przygotowaniu aktu administracyjnego (decyzji) 634
2.8. Zawartość aktu administracyjnego (decyzji) 636
2.9. Obowiązywanie aktu administracyjnego (decyzji) 640
2.10. Obowiązywanie prawidłowego aktu administracyjnego w czasie 642
2.10.1. Wygaśnięcie aktu administracyjnego 642
2.10.2. Uchylenie aktu administracyjnego 644
2.11. Wadliwość aktu administracyjnego (decyzji) 650
2.11.1. Pojęcie wadliwości aktu**281 650
2.11.2. Gradacja wad aktu administracyjnego 650
2.11.3. Rozróżnianie wad aktu administracyjnego 652
2.11.4. Zawartość aktu administracyjnego a jego wadliwość 656
3. Akty i czynności egzekucyjne 660
3.1. Uwagi ogólne 660
3.2. Formy działania organu egzekucyjnego 662
4. Tak zwane działania bezpośrednio zobowiązujące**288 666
4.1. Pojęcie 666
4.2. Charakterystyka 666
4.3. Ochrona adresata 670
5. Dwustronne i wielostronne działania administracji 672
5.1. Uwagi ogólne 672
5.2. Umowa cywilnoprawna 676
5.3. Porozumienie administracyjne 676
5.3.1. Podstawowe cechy charakterystyczne 676
5.3.2. Porozumienia administracyjne w obowiązującym porządku prawnym 680
5.4. Umowa administracyjna**294 686
5.4.1. Istota umowy administracyjnej i jej wartość 686
5.4.2. Umowa administracyjna w Niemczech 690
5.4.3. Umowa administracyjna we Francji 694
5.4.4. Formy zbliżone do umowy administracyjnej w prawie polskim 694
5.5. Ugoda administracyjna 699
5.5.1. Pojęcie ugody administracyjnej 699
5.5.3. Skutki ugody 703
5.6. Przyrzeczenie administracyjne 704
6. Działania faktyczne administracji 707
6.1. Działania społeczno-organizatorskie 707
6.2. Działania materialno-techniczne 709
7. Bezczynność i milczenie administracji publicznej 711
7.1. Istota bezczynności oraz milczenia 711
7.2. Bezczynność administracji 711
7.2.1. Poszukiwanie definicji 711
7.2.2. Bezczynność w postępowaniu administracyjnym 713
7.2.3. Bezczynność poza postępowaniem administracyjnym 717
7.3. Milczenie administracji 718
Część czwarta KONTROLA ADMINISTRACJI 720
Rozdział dziesiąty SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE 722
1. Zagadnienia ogólne 722
1.1. Pojęcie sądownictwa administracyjnego 722
1.2. Sądownictwo administracyjne a sądownictwo powszechne i administrowanie 726
1.3. Cel sądownictwa administracyjnego 728
1.4. Sądownictwo administracyjne a pojęcie wymiaru sprawiedliwości 730
1.5. Systemy sądownictwa administracyjnego 732
1.6. Historia polskiego systemu sądownictwa administracyjnego 736
2. Ustrój sądów administracyjnych 738
2.1. Sąd powszechny czy sąd specjalny 738
2.2. Struktura sądów administracyjnych 740
2.3. Stosunek sądów administracyjnych do innych organów państwa 742
3. Przedmiot ochrony 744
3.1. Pojęcie przedmiotu ochrony i jego podstawowe warianty 744
3.2. Przedmiot ochrony w polskich unormowaniach dotyczących sądów administracyjnych 750
4. Podmioty 752
4.1. Podmioty czynne 752
4.2. Podmioty bierne 755
4.3. Inne podmioty 756
5. Przedmiot i zakres kontroli sądu administracyjnego (przedmiot i zakres zaskarżenia) 756
5.1. Wprowadzenie 756
5.2. Sposoby określania przedmiotu (zakresu) kontroli (zaskarżenia) 758
5.3. Działania administracji publicznej podlegające zaskarżeniu 764
5.3.1. Decyzja administracyjna 764
5.3.2. Postanowienia administracyjne 764
5.3.3. Niebędące decyzjami ani postanowieniami akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających 766
5.3.4. Pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach 768
5.3.5. Akty prawa miejscowego 768
5.3.6. Inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków 770
5.3.7. Akty nadzoru 774
5.3.8. Bezczynność administracji i przewlekłe prowadzenie postępowania 774
5.3.9. Inne przedmioty zaskarżenia 776
5.3.10. Enumeracja negatywna 778
5.4. Inne obszary działania sądu 780
5.4.1. Spory kompetencyjne 780
5.4.2. Uchwałodawstwo sądowoadministracyjne 782
6. Skarga 784
6.1. Jednolitość skargi lub wielość skarg 784
6.2. Skarga w systemie polskim 786
7. Przedmiot rozpoznania 788
7.1. Sprawa sądowoadministracyjna 788
8. Przedmiot orzekania 792
8.1. Przedmiot orzekania a kryterium kontroli sądowej 792
8.2. Warianty orzeczeń sądowych 794
8.3. Istota orzekania i jego zakres 796
8.3.1. Istota orzekania 796
8.3.2. „Szerokość" orzekania 796
8.3.3. „Głębokość" orzekania 802
8.3.4. Problem zakazu reformationis in peius 804
9. Dwuinstancyjność sądownictwa administracyjnego 806
10. Zagadnienie skuteczności wyroków sądu administracyjnego**343 808
Rozdział jedenasty POZOSTAŁE FORMY KONTROLI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 811
1. System kontroli administracji 811
1.1. Wprowadzenie 811
1.2. Zróżnicowanie wewnętrzne systemu kontroli 812
1.2.1. Kryteria kontroli 812
1.2.2. Podmioty kontroli 812
1.2.3. Inne elementy różnicujące 814
1.3. Cechy kontroli administracji 816
2. Kontrola zewnętrzna 818
2.1. Kontrola parlamentarna 818
2.2. Kontrola państwowa 818
2.2.1. Konstytucyjny i ustawowy status NIK 820
2.2.2. Podmioty kontrolowane przez NIK i kryteria kontroli 821
2.2.3. Podstawowe założenia kontroli NIK 824
2.3. Kontrola sądów i trybunałów 826
2.4. Kontrola prokuratorska 828
2.5. Kontrola sprawowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich 830
2.6. Inne rodzaje kontroli sprawowanej przez pozaadministracyjne organy państwowe 834
2.7. Kontrola społeczna (obywatelska) 835
3. Kontrola wewnętrzna 838
3.1. Uwagi ogólne 838
3.2. Kontrola w administracji rządowej 838
3.3. Inne formy kontroli wewnętrznej 840
WYBRANA LITERATURA 846
Komentarze 848
Monografie 850
Artykuły i studia 854