Dane szczegółowe książki
O Kościele Księga druga / Modrzewski, Andrzej Frycz (1503-1572); Kurdybacha, Łukasz (1907-1972); Lichońska, Irmina (1912-1969); Krępska, Helena; Górski, Konrad (1895-1990); Żółkiewski, Stefan (1911-1991)
Autorzy
Tytuł
O Kościele Księga druga
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Plik zawiera automatycznie wygenerowany spis treści. Ilość stron 443.
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp Łukasza Kurdybachy 5
O KOŚCIELE KSIĘGA DRUGA
Do Jana Tarnowskiego 45
TRAKTAT I
O AUTORYTECIE KOŚCIOŁA I SŁOWA BOŻEGO
Rozdział I. Objaśnienie wyrazów i odpowiedź na zagadnienie 59
Rozdział II. Dialektyczne rozwiązanie zagadnienia i odparcie zarzutów 62
Rozdział III. Upomnienie osób reprezentujących kościół 84
TRAKTAT II
O SPRAWIEDLIWOŚCI I POTRZEBIE WIARY I UCZYNKÓW ORAZ O KONIECZNOŚCI ICH ŁĄCZENIA
Rozdział I. Czy będziemy usprawiedliwieni tylko przez wiarę, czy i na podstawie uczynków? 69
Rozdział II. Czy sprawiedliwość właściwa istocie boskiej będzie nas usprawiedliwiać? 77
Rozdział III. Czy dobre uczynki są konieczne do zbawienia? 78
Rozdział IV. O konieczności powiązania wiary z dobrymi uczynkami 79
TRAKTAT III
O NIEZAWODNYM PRZEKONANIU CO DO ODPUSZCZENIA GRZECHÓW I ŻYCIA WIECZNEGO
Rozdział I. Konieczna jest wiara u tych, którzy Boga o cokolwiek proszą; nie ma wiary tam, gdzie jest zwątpienie 83
Rozdział II. Zbijanie zarzutów 84
Rozdział III. Potwierdzenie pewności odpuszczenia grzechów i zbawienia wiecznego 85
Rozdział IV. Do kogo ma się odnosić owa całkowita pewność odpuszczenia grzechów i własnego zbawienia? 87
Rozdział V. Potępienie nauczycieli zwątpienia 88
Rozdział VI. Jaka powinna być wiara i uczynki nasze, aby były miłe Bogu? 89
TRAKTAT IV
O POŚCIE CHRZEŚCIJAŃSKIM
Do Łukasza z Orłowa 93
Rozdział I. Trzy rodzaje postów 95
Rozdział II. Czy post ma polegać na spożywaniu wybranych pokarmów? 96
Rozdział III. Trzeci rodzaj postu różny jest od dwu pierwszych 97
Rozdział IV. O stałych dniach postu 100
Rozdział V. Zakończenie oraz wskazówki, w jakich okolicznościach należy modlić się
do Boga, kiedy dawać jałmużnę i kiedy pościć 102
TRAKTAT V
W JAKI SPOSÓB CIAŁO CHRYSTUSA ZNAJDUJE SIĘ W SAKRAMENCIE WIECZERZY PAŃSKIEJ
Do Jakuba Uchańskiego 103
Rozdział I. Poglądy Jana Szkota, Tomasza z Akwinu, Gabriela Biela na to, w jaki sposób ciało Chrystusa znajduje się w eucharystii 108
Rozdział II. Rozważenie poglądów przytoczonych w poprzednim rozdziale 110
Rozdział III. Obszerniejsze rozważenie poglądu Szkota. Ostateczny wniosek: ciało Chrystusa znajduje się w eucharystii nie w sposób naturalny, lecz sakramentalny 112
Rozdział IV. Dociekanie, co to jest sposób sakramentalny. Z poglądów Tomasza i Szkota wynika, że jest to ten sam sposób co duchowy 114
Rozdział V. Pogląd Rąbana i Bertrama — w jaki sposób ciało Chrystusa jest obecne w eucharystii 116
Rozdział VI. Rozważenie wszystkiego, co wyżej powiedziane zostało o sposobie istnienia tak naturalnego, jak i sakramentalnego, czyli duchowego 119
Rozdział VII. Określenie duchowego sposobu istnienia ciała Chrystusa 120
Rozdział VIII. Po obaleniu opinii niektórych uczonych o duchowym istnieniu ciała Chrystusa ukazuje się właściwy pogląd 124
Rozdział IX. Pogląd ewangelików na to, w jaki sposób znajduje się ciało Chrystusa w eucharystii 127
Rozdział X. Obszerniejsze i bardziej zrozumiałe wyjaśnienie sposobu obecności ciała Chrystusa w eucharystii i przedstawienie takich sposobów tłumaczenia:
To jest symbol ciała mojego, To oznacza ciało moje, To jest wyobrażenie ciała mojego 128
Rozdział XI. Rozpatrzenie niektórych powiedzeń Szkota, Tomasza i Gabriela 132
Rozdział XII. Ostateczny wniosek w sprawie obecności ciała Chrystusa w eucharystii 135
Rozdział XIII. Obalenie zarzutów 137
Rozdział XIV. Dotychczas określone zostało stanowisko w tej sprawie na podstawie poglądów uznanych pisarzy i na podstawie tego, co z tych poglądów wynika. Teraz następuje potwierdzenie owego stanowiska 138
Rozdział XV. Odparcie dowodu przeciwnego i zakończenie traktatu 144
TRAKTAT VI
W JAKI SPOSÓB SPOŻYWAMY CIAŁO CHRYSTUSA W EUCHARYSTII
Rozdział I. Nie bierzemy ciała Chrystusa rękoma cielesnymi ani nie jemy cielesnymi ustami, lecz duchem się do niego zbliżamy i ustami wiary spożywamy 147
Rozdział II. Potwierdzenie duchowego spożywania — na podstawie słów Chrystusa 150
Rozdział III. Tylko ci, co mają wiarę w Chrystusa, spożywają ciało jego, bezbożni zaś nie 151 •
TRAKTAT VII
W JAKI SPOSÓB NASTĘPUJE PRZEISTOCZENIE CHLEBA I WINA W CIAŁO I KREW CHRYSTUSA
Do Stanisława Orzechowskiego 153
Rozdział I. Przedstawienie i rozważenie poglądów Tomasza i Szkota o przeistoczeniu 157
Rozdział II. Przeistoczenie „tu" nie jest naturalne, lecz sakramentalne i mistyczne 159
TRAKTAT VIII
O CZCI CHRYSTUSA W ŚWIĘTEJ WIECZERZY 165
TRAKTAT IX
O NABOŻEŃSTWACH, CZYŚĆCU I ODPUSTACH
Do Stanisława Drohojowskiego 169
Rozdział I. Cel i różnorodność nabożeństw, które odbywają się na intencję żywych lub zmarłych 171
Rozdział II. O ogniu czyśćcowym 174
Rozdział III. O odpustach 180
TRAKTAT X
CZY DUSZE BŁOGOSŁAWIONYCH KRÓLUJĄ PO ŚMIERCI Z CHRYSTUSEM
Do Andrzeja Jaktorowskiego 181
TRAKTAT XI
TRZY DIALOGI O OBYDWU POSTACIACH WIECZERZY PAŃSKIEJ
Dialog I i dedykacja Janowi Hasenbergowi 187
Dialog II i dedykacja Janowi Hasenbergowi 210
Dialog III 219
TRAKTAT XII
ROZPRAWA NA TEMAT SŁÓW SW. PAWŁA Z PIERWSZEGO LISTU DO KORYNTIAN, ROZDZIAŁU 7: „DOBRZE JEST CZŁOWIEKOWI NIE TYKAĆ SIĘ NIEWIASTY..." 223
TRAKTAT XIII
O HIERARCHII KOŚCIELNEJ
Do papieża Pawła IV 231
Słowo wstępne dotyczące treści i planu rozprawy 243
Rozdział I. O apostołach 243
Rozdział II. O prorokach 246
Rozdział III. O ewangelistach 253
Rozdział IV. O pasterzach 254
Rozdział V. O doktorach 255
Rozdział VI. O diakonach i innych urzędach 255
Rozdział VII. O kapłanach i biskupach 255'
Rozdział VIII. O metropolitach, patriarchach i papieżu 259'
Rozdział IX. W kościele powinien być najwyższy kapłan, który by miał zwierzchność nad wszystkimi pozostałymi 260
Rozdział X. Zbijanie niektórych zarzutów przeciwko władzy papieskiej 265
Rozdział XI. Co należy do papieża, a co nie należy 271
Rozdział XII. Jaki i przez kogo powinien być wybierany papież oraz o stolicy rzymskiej 278
Rozdział XIII. Czy papież powinien sprawować swą funkcję dożywotnio, czy tylko przez pewien okres czasu? 280
Rozdział XIV. Zdanie Arnulfa, biskupa orleańskiego, o papieżach rzymskich i apostrofa autora do papieża Pawła IV 292
OBRONA PRZYJMOWANIA PRZEZ LUD WIECZERZY PAŃSKIEJ POD DWIEMA POSTACIAMI, SWOBODNEGO ZAWIERANIA ZWIĄZKÓW MAŁŻEŃSKICH PRZEZ KAPŁANÓW I UŻYWANIA JĘZYKA OJCZYSTEGO W PUBLICZNYCH MODŁACH KOŚCIELNYCH — SKIEROWANA PRZECIWKO DIALOGOWI ARATORA I HARPAGA, GDZIE POWYŻSZE TEZY SIĘ ZWALCZA
Do Jana Lutomirskiego 303
Przedmowa 304
TRAKTAT I
O WIECZERZY PAŃSKIEJ 309
TRAKTAT II
O MAŁŻEŃSTWIE KAPŁANÓW 323
TRAKTAT III O UŻYWANIU JĘZYKA OJCZYSTEGO W PUBLICZNYCH MODŁACH KOŚCIELNYCH 333
OBRONA TEGO, CO PRZEDTEM NAPISAŁ O SOBORZE POWSZECHNYM, O SPRAWIEDLIWOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ, O ZASŁUGACH NASZYCH UCZYNKÓW I O TYM, ŻE KAPŁAN POWINIEN RACZEJ UNIKAĆ NIERZĄDU NIŻ MAŁŻEŃSTWA
Przedmowa do Pawła Głogowskiego 353
TRAKTAT I
O SOBORZE POWSZECHNYM 355
TRAKTAT II
O SPRAWIEDLIWOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ 371
TRAKTAT III
O ZASŁUGACH NASZYCH UCZYNKÓW 377
TRAKTAT IV
O TYM, ŻE KAPŁAN POWINIEN RACZEJ ZAWRZEĆ ZWIĄZEK MAŁŻEŃSKI Niż UPRAWIAĆ NIERZĄD I CUDZOŁÓSTWO 387
Apostrofa do Pawła Głogowskiego 395
PRZYPISY
Wykaz skrótów 405
Przypisy filologiczne 407
Spis autorów i dzieł wymienionych w przypisach filologicznych 418
O KOŚCIELE KSIĘGA DRUGA
Do Jana Tarnowskiego 45
TRAKTAT I
O AUTORYTECIE KOŚCIOŁA I SŁOWA BOŻEGO
Rozdział I. Objaśnienie wyrazów i odpowiedź na zagadnienie 59
Rozdział II. Dialektyczne rozwiązanie zagadnienia i odparcie zarzutów 62
Rozdział III. Upomnienie osób reprezentujących kościół 84
TRAKTAT II
O SPRAWIEDLIWOŚCI I POTRZEBIE WIARY I UCZYNKÓW ORAZ O KONIECZNOŚCI ICH ŁĄCZENIA
Rozdział I. Czy będziemy usprawiedliwieni tylko przez wiarę, czy i na podstawie uczynków? 69
Rozdział II. Czy sprawiedliwość właściwa istocie boskiej będzie nas usprawiedliwiać? 77
Rozdział III. Czy dobre uczynki są konieczne do zbawienia? 78
Rozdział IV. O konieczności powiązania wiary z dobrymi uczynkami 79
TRAKTAT III
O NIEZAWODNYM PRZEKONANIU CO DO ODPUSZCZENIA GRZECHÓW I ŻYCIA WIECZNEGO
Rozdział I. Konieczna jest wiara u tych, którzy Boga o cokolwiek proszą; nie ma wiary tam, gdzie jest zwątpienie 83
Rozdział II. Zbijanie zarzutów 84
Rozdział III. Potwierdzenie pewności odpuszczenia grzechów i zbawienia wiecznego 85
Rozdział IV. Do kogo ma się odnosić owa całkowita pewność odpuszczenia grzechów i własnego zbawienia? 87
Rozdział V. Potępienie nauczycieli zwątpienia 88
Rozdział VI. Jaka powinna być wiara i uczynki nasze, aby były miłe Bogu? 89
TRAKTAT IV
O POŚCIE CHRZEŚCIJAŃSKIM
Do Łukasza z Orłowa 93
Rozdział I. Trzy rodzaje postów 95
Rozdział II. Czy post ma polegać na spożywaniu wybranych pokarmów? 96
Rozdział III. Trzeci rodzaj postu różny jest od dwu pierwszych 97
Rozdział IV. O stałych dniach postu 100
Rozdział V. Zakończenie oraz wskazówki, w jakich okolicznościach należy modlić się
do Boga, kiedy dawać jałmużnę i kiedy pościć 102
TRAKTAT V
W JAKI SPOSÓB CIAŁO CHRYSTUSA ZNAJDUJE SIĘ W SAKRAMENCIE WIECZERZY PAŃSKIEJ
Do Jakuba Uchańskiego 103
Rozdział I. Poglądy Jana Szkota, Tomasza z Akwinu, Gabriela Biela na to, w jaki sposób ciało Chrystusa znajduje się w eucharystii 108
Rozdział II. Rozważenie poglądów przytoczonych w poprzednim rozdziale 110
Rozdział III. Obszerniejsze rozważenie poglądu Szkota. Ostateczny wniosek: ciało Chrystusa znajduje się w eucharystii nie w sposób naturalny, lecz sakramentalny 112
Rozdział IV. Dociekanie, co to jest sposób sakramentalny. Z poglądów Tomasza i Szkota wynika, że jest to ten sam sposób co duchowy 114
Rozdział V. Pogląd Rąbana i Bertrama — w jaki sposób ciało Chrystusa jest obecne w eucharystii 116
Rozdział VI. Rozważenie wszystkiego, co wyżej powiedziane zostało o sposobie istnienia tak naturalnego, jak i sakramentalnego, czyli duchowego 119
Rozdział VII. Określenie duchowego sposobu istnienia ciała Chrystusa 120
Rozdział VIII. Po obaleniu opinii niektórych uczonych o duchowym istnieniu ciała Chrystusa ukazuje się właściwy pogląd 124
Rozdział IX. Pogląd ewangelików na to, w jaki sposób znajduje się ciało Chrystusa w eucharystii 127
Rozdział X. Obszerniejsze i bardziej zrozumiałe wyjaśnienie sposobu obecności ciała Chrystusa w eucharystii i przedstawienie takich sposobów tłumaczenia:
To jest symbol ciała mojego, To oznacza ciało moje, To jest wyobrażenie ciała mojego 128
Rozdział XI. Rozpatrzenie niektórych powiedzeń Szkota, Tomasza i Gabriela 132
Rozdział XII. Ostateczny wniosek w sprawie obecności ciała Chrystusa w eucharystii 135
Rozdział XIII. Obalenie zarzutów 137
Rozdział XIV. Dotychczas określone zostało stanowisko w tej sprawie na podstawie poglądów uznanych pisarzy i na podstawie tego, co z tych poglądów wynika. Teraz następuje potwierdzenie owego stanowiska 138
Rozdział XV. Odparcie dowodu przeciwnego i zakończenie traktatu 144
TRAKTAT VI
W JAKI SPOSÓB SPOŻYWAMY CIAŁO CHRYSTUSA W EUCHARYSTII
Rozdział I. Nie bierzemy ciała Chrystusa rękoma cielesnymi ani nie jemy cielesnymi ustami, lecz duchem się do niego zbliżamy i ustami wiary spożywamy 147
Rozdział II. Potwierdzenie duchowego spożywania — na podstawie słów Chrystusa 150
Rozdział III. Tylko ci, co mają wiarę w Chrystusa, spożywają ciało jego, bezbożni zaś nie 151 •
TRAKTAT VII
W JAKI SPOSÓB NASTĘPUJE PRZEISTOCZENIE CHLEBA I WINA W CIAŁO I KREW CHRYSTUSA
Do Stanisława Orzechowskiego 153
Rozdział I. Przedstawienie i rozważenie poglądów Tomasza i Szkota o przeistoczeniu 157
Rozdział II. Przeistoczenie „tu" nie jest naturalne, lecz sakramentalne i mistyczne 159
TRAKTAT VIII
O CZCI CHRYSTUSA W ŚWIĘTEJ WIECZERZY 165
TRAKTAT IX
O NABOŻEŃSTWACH, CZYŚĆCU I ODPUSTACH
Do Stanisława Drohojowskiego 169
Rozdział I. Cel i różnorodność nabożeństw, które odbywają się na intencję żywych lub zmarłych 171
Rozdział II. O ogniu czyśćcowym 174
Rozdział III. O odpustach 180
TRAKTAT X
CZY DUSZE BŁOGOSŁAWIONYCH KRÓLUJĄ PO ŚMIERCI Z CHRYSTUSEM
Do Andrzeja Jaktorowskiego 181
TRAKTAT XI
TRZY DIALOGI O OBYDWU POSTACIACH WIECZERZY PAŃSKIEJ
Dialog I i dedykacja Janowi Hasenbergowi 187
Dialog II i dedykacja Janowi Hasenbergowi 210
Dialog III 219
TRAKTAT XII
ROZPRAWA NA TEMAT SŁÓW SW. PAWŁA Z PIERWSZEGO LISTU DO KORYNTIAN, ROZDZIAŁU 7: „DOBRZE JEST CZŁOWIEKOWI NIE TYKAĆ SIĘ NIEWIASTY..." 223
TRAKTAT XIII
O HIERARCHII KOŚCIELNEJ
Do papieża Pawła IV 231
Słowo wstępne dotyczące treści i planu rozprawy 243
Rozdział I. O apostołach 243
Rozdział II. O prorokach 246
Rozdział III. O ewangelistach 253
Rozdział IV. O pasterzach 254
Rozdział V. O doktorach 255
Rozdział VI. O diakonach i innych urzędach 255
Rozdział VII. O kapłanach i biskupach 255'
Rozdział VIII. O metropolitach, patriarchach i papieżu 259'
Rozdział IX. W kościele powinien być najwyższy kapłan, który by miał zwierzchność nad wszystkimi pozostałymi 260
Rozdział X. Zbijanie niektórych zarzutów przeciwko władzy papieskiej 265
Rozdział XI. Co należy do papieża, a co nie należy 271
Rozdział XII. Jaki i przez kogo powinien być wybierany papież oraz o stolicy rzymskiej 278
Rozdział XIII. Czy papież powinien sprawować swą funkcję dożywotnio, czy tylko przez pewien okres czasu? 280
Rozdział XIV. Zdanie Arnulfa, biskupa orleańskiego, o papieżach rzymskich i apostrofa autora do papieża Pawła IV 292
OBRONA PRZYJMOWANIA PRZEZ LUD WIECZERZY PAŃSKIEJ POD DWIEMA POSTACIAMI, SWOBODNEGO ZAWIERANIA ZWIĄZKÓW MAŁŻEŃSKICH PRZEZ KAPŁANÓW I UŻYWANIA JĘZYKA OJCZYSTEGO W PUBLICZNYCH MODŁACH KOŚCIELNYCH — SKIEROWANA PRZECIWKO DIALOGOWI ARATORA I HARPAGA, GDZIE POWYŻSZE TEZY SIĘ ZWALCZA
Do Jana Lutomirskiego 303
Przedmowa 304
TRAKTAT I
O WIECZERZY PAŃSKIEJ 309
TRAKTAT II
O MAŁŻEŃSTWIE KAPŁANÓW 323
TRAKTAT III O UŻYWANIU JĘZYKA OJCZYSTEGO W PUBLICZNYCH MODŁACH KOŚCIELNYCH 333
OBRONA TEGO, CO PRZEDTEM NAPISAŁ O SOBORZE POWSZECHNYM, O SPRAWIEDLIWOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ, O ZASŁUGACH NASZYCH UCZYNKÓW I O TYM, ŻE KAPŁAN POWINIEN RACZEJ UNIKAĆ NIERZĄDU NIŻ MAŁŻEŃSTWA
Przedmowa do Pawła Głogowskiego 353
TRAKTAT I
O SOBORZE POWSZECHNYM 355
TRAKTAT II
O SPRAWIEDLIWOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ 371
TRAKTAT III
O ZASŁUGACH NASZYCH UCZYNKÓW 377
TRAKTAT IV
O TYM, ŻE KAPŁAN POWINIEN RACZEJ ZAWRZEĆ ZWIĄZEK MAŁŻEŃSKI Niż UPRAWIAĆ NIERZĄD I CUDZOŁÓSTWO 387
Apostrofa do Pawła Głogowskiego 395
PRZYPISY
Wykaz skrótów 405
Przypisy filologiczne 407
Spis autorów i dzieł wymienionych w przypisach filologicznych 418