Dane szczegółowe książki

SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA DO OBECNEGO WYDANIA 5
PRZEDMOWA AUTORA 12
WSTĘP 16
KSIĘGA I
ROZDZIAŁ I 23
Problem niepodległości w dziejach Polski. Elekcje wolne i poniewolne. Zanik własnej woli zbiorowej. Od Skargi do Konarskiego. Rok 1733. Tajne konszachty republikantów, abnegacja Czartoryskich. Po konwokacji - Radom. Adam Krasiński w opozycji. Conseil permanent Radomian. Sejmiki pod flintami. Noc 13-14 października. Pierwsze plany powstańcze Krasińskiego. Józef Pułaski. Spisek we Lwowie i na Podolu. Apel do Ordy. Wielki tydzień w Barze. Modły i mowy. Związek wojskowy. Obowiązki sprzysiężonych. Różnice w aktach M. Krasińskiego i J. Pułaskiego. Pierwsze nakazy organizacyjne i wojskowe. Ku czemu szła konfederacja barska?

ROZDZIAŁ II
W Warszawie - zdziwienie i politowanie. Patience et courage! Ministerium zwleka. Rada Senatu. Kto był jej inicjatorem? Nacisk Repnina. Balsam i rózga. Pułaski wobec narodu, Rosjan i króla. Wojska królewskie na Rusi. Zamki magnatów. Opór Dzieduszyckiego. Pierwsze boje. Misja Mokronowskiego zwichnięta. Pierwsze owoce propagandy. Dramat Lublina. Joachim Potocki na czele swego rodu. Kto będzie rzeczywistą głową Baru? Zjazd w Winnicy. Petersburg o Barze. Zarządzenia Repnina. Wyprawa Kreczetnikowa. Starokonstantynów, Chmielnik, Ułanów. Rozproszka podhajecka. Król w pętach Repnina - śle Branickiego pod Bar. Walka o Kijowszczyznę. Kapitulacja Berdyczowa. Co widział Francuz w obozie barzan? Co ujrzał w Barze Wybicki? Szturm Apraksina i Branickiego. Ucieczka barzan za Dniestr. „Bóg pobłogosławił"...

ROZDZIAŁ III 68
Żywioł i sztuka w propagandzie barskiej. Dywersja hajdamacka. Kto ją wywołał? Toporów. Związek Rydzyńskiego w Wielkopolsce. Nastroje w Krakowskiem. Wielopolscy, Wessel. Inicjatywa drobnych ludzi. Ksiądz Garlicki. Szukanie marszałka. Konfederacja krakowska. Udział mieszczan. Przejawy radykalizmu. Bronicki i Marcin Lubomirski. Apraksin i Prozorowski oblegają, szturmują. Rozbrojenie Krakowa, zesłanie jeńców. Początki konfederacji sieradzkiej i gostyńskiej. Litwa. Komisja radziwiłłowska. Zapowiedzi wybuchu. Wątpliwości przed sejmikami. Szymon Kossakowski za-przysięga powiaty. Ruchawka wiłkomierska, kowieńska. Łopacińscy i Billewicze. Kozielł w Oszmiań-skiem, Bęklewski w Brzeskiem. Niezdolność do oporu. Sejmiki udaremnione. Karol Radziwiłł wobec Rosji i Baru. Koniec maskarady i złudzeń. Walki pod Nieświeżem. Sromotna kapitulacja. Recesy. Stłumione iskry

ROZDZIAŁ IV 100
Obroty biskupa kamienieckiego. Z Wrocławia do Drezna. Stosunki sasko-polskie. Sasi nad Wisłą. Polacy nad Elbą. Królewiczowie. Maria Antonia. Rozrachunki po roku 1764. Apanaże po Radomiu. Essen. Krasiński nie przyjęty w Dreźnie. Ignacy Potocki również. Bezowocne zabiegi w Wiedniu. Znikąd pomocy - nawet z Rzymu. Rozpacz Krasińskiego. Rozmowy z Taulèsem a koresondencja z Wodzickim. Przyjazd Wybickiego. Różne jego ekspedycje do dworów europejskich. Do Paryża! - Turcja wobec upadku Polski. Poselstwo Aleksandrowicza. Skargi poradomskie. Makowiecki i Jakub aga. Konsul Tott w Krymie. Obrezkow górą. Barskie missywy bez skutku. Program Bałty. Akcja Choiseula nad Bosforem. Flegmatyczny Vergennes. Ujemne skutki misji Taulèsa. Dodatni wpływ hrabiego de Broglie. Obrezkow przyparty do muru, wysłany do Siedmiu Wież. Krasiński w Wersalu - otwiera oczy Choiseulowi

ROZDZIAŁ V 131
Polska a Francja. Zasady i cele Choiseula oraz dyplomacji sekretnej. Porta żąda detronizacji Poniatowskiego. Stanowisko Austrii. Kaunitz wobec powikłań wschodnich. Turcja ofiarowuje Śląsk, Francja koronę polską. Postawa Prus wobec reform, sprawy dysydenckiej i zamieszek w Polsce. Pokątne zyski. Uchodźcy konfederaci na Śląsku pruskim. Dyplomacja pani Skórzewskiej. Odnowiony Testament Polityczny Fryderyka. Nikita Panin odbrązowiony. Jego suflerzy i rywale nad Newą. Repnin zachwiany - w ogniu krytyki. Ani srogość, ani łagodność nie pomaga. Jak wzbudzić miłość w Polakach? Partia rosyjska w rozsypce. Błagalna polityka króla. Prestiż Rosji a ruble. Branicki pacyfikator. Precz z popularnością! Czartoryscy czekają. Konferencje Repnina z wojewodą ruskim. Suaviter in modo. Projekt deklaracji pojednawczej. Król się prostuje. Warunki Czartoryskich po wybuchu wojny wschodniej. Wznowiona konferencja króla z ministrami. Branicki odstawiony. Lepiej bez Sejmu. Książęta badają deklarację. Non possumus. Załamanie się Repnina. Ku czemu szła skonfederowana Polska?

KSIĘGA II
ROZDZIAŁ VI 156
Powrót biskupa na Śląsk. Konfederaci dotrzymali, Francja zawiodła. Oferty drezdeńskie. Podoski i spółka. Fryderyk August obejmuje rządy. Program ministra Sackena. Sekret elektorowęj wdowy. Jan Poniński w Dreźnie, potem w Cieszynie razem z Poncetem. Uchwały cieszyńskie. Przyszłość i teraźniejszość Teodora Wessla. Nowe sprzysiężenie. Wszystko dla Sasa! Uczestnicy spisku. Essen używa do roboty Kayserlinga. Dysydent Krasieński w Petersburgu. Memoriał prymasa. Stanisław August na lepszej drodze. Neutralność Zamościa i Kamieńca. Czartoryscy, Lubomirski, Zamoyski na straży królewskiego sumienia. Argumenty i groźby Repina. Odmawiają mu wszyscy. Katarzyna II odrzuca detronizację, uchyla rozbiór, poświęca Repnina. Poselstwo Wołkońskiego i jego cele

ROZDZIAŁ VII 179
Stan sił rosyjskich w Polsce. Gdzie ma być teatr wojny? Barzanie w Mołdawii. Potocki contra Pułaski. Rozbieżności organizacyjne i ideowe. Rozłam. Podczaszy regimentarzem generalnym. Hasło Pułaskich: do kraju! Poselstwo Porczyńskiego. Dekret dańkowiecki. Przymierze polsko-tatarskie. O czym marzył na przełomie roku 1768-1769 Potocki, a o czym Pułascy? „Ostatni Tatar" w Nowo-Serbii. Obrona Okopów. Duch publiczny w Wielkopolsce. Senatorowie, zwłaszcza Piotr Sapieha i August Sułkowski. Partyzant Ulejski w Kaliskiem. Malczewski w Poznańskiem. Krótka „wojna" Franciszka Sułkowskiego. Malczewski z regimentarza awansuje na marszałka. Jego towarzysze broni. Promieniowanie ognia z Poznańskiego na wschód. Mazowsze. Wybicki u rezydenta Gerarda. Namysły Czapskich. Ostrzeżenie z Poczdamu. Malczewski na Jasnej Górze. Drewicz gromi Wielkopolan, Łęczycan, Mazurów

ROZDZIAŁ VIII 205
Opieszałość spiskowców cieszyńskich. Marcin Lubomirski ich wyprzedza. Początki grupy gabułtow-sko-muszyńskiej. Lasocki i Kossakowski w Dreźnie. Maria Antonia kieruje królewiczów do Paryża. Po Marsanie - Chàteaufort. Okropna instrukcja, narwany emisariusz. Biskup pędzi Moskwę pod Kijów, zdobywa Warszawę. Katechizm konspiracji. Głosy z Litwy. Bęklewski. Jego relacje i zapowiedzi. Plan Krasińskiego dla Litwy. Żadnych pożyczek ani zaliczek. Wpływ Anny Jabłonowskiej i Jana Klemensa Branickiego na sprawy litewskie. Źródłem niemocy - Komisja radziwiłłowska. Petersburg żąda limity. „Błyska się i grzmi". Biskup Massalski i ksiądz Baudeau - próbują przechytrzyć Repnina i Panina - działają wśród patriotów. Pułascy pamiętają o Litwie. Wyprawa ich na Lwów. Bierzyński dotrzymuje kroku. Za Bug! Krasiński i Potocki dyskredytują Pułaskich. Bierzyński godniejszy zaufania. Konfederacje wołyńska, brzeska, Słonimska, grodzieńska itd. pod osłoną walczących wojsk. Kukiełki. Białystok. Manifest „pod Dowspudą". Litwa żegna koroniarzy, a sama ucieka do Prus. Owoce wojny propagandowej. Malczewski znów na nogach. Wielkopolska wolna. Izba Konsyliarska dobrze gospodaruje, słabo wojuje. Postępy organizacyjne Mazurów. Cicha „unia" pruska pod obuchem. Konfederaci pomorscy

ROZDZIAŁ IX 239
Samotność i obawy króla. Pomysły białostockie. Wołkoński zaczyna robotę od Czartoryskich. Bierny opór. Niedoszły manifest króla do narodu. Nad Newę czy Sekwanę? Klika choiseulowska. Chàteaufort na Śląsku i w obozie barzan. Jego czarne relacje. Zadanie Gomolińskiego a wskazania Zamoyskiego. Jak reagował na nie Choiseul? Dogodzić Mustafie czy zlikwidować Polskę? Górne nadzieje Krasińskiego w Turkach. Aneksjonizm Mohammeda Emina. Przyjęcie Potockiego w Chan-Tepe. Konferencje. Wezyrowski krzyk i manifest. Regimentarz próbuje zatrzeć jego wrażenie. Udział Polaków w obronie Chocimia. Związki Generalności. Tytuły i wpływy Mostowskiego. Starcia z podskarbim i biskupem. Wessel i jego kreatury. Lasocki wysłany do Turcji. Koniec kariery księcia Marcina. Figiel Stanisława Trembeckiego. Mostowski zdystansowany

ROZDZIAŁ X 257
Krasiński czy Wessel? Ludzie o dwóch obliczach. Osobliwa propaganda Gomolińskiego w Paryżu. Duch Wessla. Postulat bezkrólewia. Pomysł księcia Stanów Skonfederowanych. Uzgodnienie kabały bielskiej z warszawską. Kandydaci do laski generalnej. Książę „Panie Kochanku" wygnańcem. Czy Andrzej Zamoyski chciał wejść do konfederacji? Mądra Zofia Lubomirska. Krasiński wobec króla i Czartoryskich. Czemu nie śpieszy z Generalnością? Wzrost organizacji. Szczyt nadziei we wrześniu. Częstochowa, Poznań i Kraków pod sztandarem konfederacji. Rezerwa Choiseula. Makronowski w Paryżu przedkłada plan abdykacji i zjednoczenia. Wszyscy wpatrzeni w Chocim. Narady w słowackim Zborowie. Bohusz na widowni. Klęska i żałoba Pułaskiego. Litwini w Gdańsku radzą nad Generalnością. Malczewski skupia Wielkopolan. Hiobowa wieść z Chocimia. Będzie Senatus Consilium. O interwencję Anglii. Opór Rosji i rusofilów. Przebieg i ton Rady Senatu. Wrażenie „heroizmów warszawskich". Rozgrywka wśród konfederatów. Drezno czuwa. Wessel kaptuje Bierzyńskiego. Kto zdradził sztandar? Ostatnia finta biskupa. Co doradziły mądre Polki. Generalność... ex machina

KSIĘGA III
ROZDZIAŁ XI 283
Pac i Bohusz wobec Radziwiłła i kolegów. „Generalne zamieszanie". Fakcje. Pierwsze uchwały. Poselstwa. Zasady polityki zagranicznej w ujęciu biskupa. Wszyscy przeciw Warszawie. Podskarbiń-ski program maksymalnej zemsty. Walka o regulamin i detronizację. Laska uśmierza hałasy. Szczucie za kulisami. Apokryficzny manifest. Przenosiny do Preszowa. Na froncie warszawskim. „Polska zostanie Polską". Pokój za 300000 rubli. Plany A. Ponińskiego i Ks. Branickiego. Dla kogo Mołdawia? Dobór wykonawców. Ofensywa na Kraków. Drewicz panem miasta. Wielki obóz Szaniawskiego. Niesubordynacja. Piotrków i Sulejów. Sprzeczne dyrektywy Generalności. Klęska pod Dobrą. Malczewski, Morawski i Skórzewski w Wielkopolsce - nie umieją utrzymać Pomorza. Porażka pod Kcynią. Warszawa czeka na Malczewskiego. Zawady, Szreńsk. Dyplomacja Generalności. Berlin rozmawia z Dreznem. Posterunek wiedeński nie obsadzony. Co powiedzieć papieżowi? Michał Wielhorski, jego przeszłość i instrukcja. Pierwsze kroki w Paryżu. Saint Pol także ma głos. Warszawa niezdecydowana. Kto wydał Moskwie sekrety Saint Pola?

ROZDZIAŁ XII 317
Stan rzeczy w Dreźnie. Franciszek Rostworowski a Genowefa Brzostowska. Nagły przyjazd Krasińskiego - i Wessla. Memoriał biskupa. Porachunek z Sackenem. Zasiłki obiecane. Gniazdo intryg na Podkarpaciu. Fronda Bierzyńskiego. Przygoda braci Grabowskich. Niebezpieczne z jeńcami dyskusje. Bierzyński na rozstaju. Radykalizm Dzierżanowskiego i towarzyszy. Będzie zamach. Dekret Generalności na Bierzyńskiego. Hasło do buntu. Kontrakcja Paca. Zajście pod Dobczycami. Walewski czuwa. Bierzyński schwytany, śledzony - i wypuszczony. Jak ugłaskać dukielskie i bielskie duchy? Zwątpienie biskupa, przerażenie Paca, Bohusza. Ogarek diabłu. Skutki wichrzeń. Poznań stracony, siły i organizacja wielkopolska rozbite. Miączyński i Pułaski w Małopolsce. Ostateczna zdrada i upadek Bierzyńskiego

ROZDZIAŁ XIII 341
Szefowie barscy w Isakczy. Nad grobem Warneńczyka. Roch Lasocki. Jego pierwotna misja od Wessla i Krasińskiego, późniejsza od Generalności. Lasocki powiernikiem Saint Priesta - dyskredytuje i czerni barzan. Ajenci regimentarscy w Stambule. „Obywatel" Kossakowski. Zuchwałe jego obroty. Wojsko na łaskawym chlebie. Wodzowie - zakładnikami. Fumy i praktyki Potockiego. Dziwny krok Saint Priesta. Sprowokowany nacisk Porty na barzan. Uniwersał 9 kwietnia spod Warny. „Babilonia" w Generalności. Uniwersały - przeważnie bez skutku. Dalsze intrygi w Dreźnie. Co radzi pani Mniszchowa, a co Maria Teresa? Kossakowski poucza i strofuje Generalność; zganiony i zdezawuowany wszędzie. Sarnacki i Domański w Dreźnie. Kłopoty i desperacja rezydenta Essena. Bezskuteczne usługi duńskie w Warszawie i Petersburgu. Głównym szkopułem veto i sprawa dysydencka. Burzyński nad Tamizą. Lord Cathacart marnuje owoce roboty Wroughtona. JVe cede malis. Polityka Zofii Lubomirskiej. Generalność gani i chowa odezwę szefów

ROZDZIAŁ XIV 366
Rulhière czy Dumouriez? Pierwsze pomysły pułkownika-instruktora. Co zdziałał Mokronowski? Pisma i narady w lutym 1770 r. Udział w nich Brogliego; Dumouriez w roli fachowca. Choiseul w oświetleniu Chreptowicza. „Tu własnej woli ani interesu nie ma". Wielhorski nagli o detronizację. Dlaczego niemożliwa? Żywa akcja francuska w czerwcu. Dumouriez ma słuchać Duranda. Zagadkowe zamiary Wiednia. Józef, Maria Teresa, Kaunitz, Lascy. Cesarz w Preszowie. Durand zagaja rzecz z Kaunitzem. Nowe zadanie Mokronowskiego. Sekretne nastawienia Dumourieza. Krasiński za przyjęciem Czartoryskich do konfederacji. Co na to Bohusz, Radziwiłł, Wessel? Kontrakcja kliki podskarbińskiej i pani Mniszchowej. Naprężenie w Preszowie. Przyjazd Dumourieza. Obiady i konferencje. „Moment wielkiej żwawości". Zakonspirowany manifest gravaminum. Ciężar gatunkowy pretensji radziwiłłowskich. Kto „rozjątrzał na nowo ranę"?

ROZDZIAŁ XV 390
Rozjazd menerów. Krasiński się oddala. Spowiedź Bohusza przed panią Mniszchową - niezupełna. Dumouriez tworzy Radę Wojenną, opisuje konfederację, jej szefów i członków. Wycieczka Paca do Wiednia. Zamiary Duranda i Chreptowicza. Wymiana zdań między Choiseulem i Mercym. Pac nad Dunajem. Wielki memoriał o celach konfederacji. Rozmowa z Pergenem. Nieczyste zamysły Austrii. Zajęcie Sądecczyzny. Nowe wichrzenia Jana Ponińskiego, Kossakowskiego, Dzierżanowskiego. Pac demonstruje swą czystość. Czartoryscy ukarani sekwestrem za sprawą Wielkiego Fryderyka. Motywy, jak w manifeście gravaminum. Strapienia warszawskie. Gwałt pruski nad Gdańskiem. Powietrze i wewnętrzny kordon sanitarny. Wrażenie sekwestru w kraju i za granicą. Odnowiony program Wessla. Wielhorski znów szturmuje do Choiseula, ksiądz Doublier do Duranda. Pułaski na pokusie. Ataki na Radę Wojenną. Nieznośny nastrój w Generalności. Dwugłos Paca i Dumourieza. Sesja 13 października. Akt bezkrólewia. Opinia cudzoziemska i polska. Sąd biskupa kamienieckiego. Apel Generalności do Sentau. Niespodzianka radziwiłłowska. Kwintumwirat wciąż niezadowolony. Ostatnie słowo Mniszcha. Admonicja Wessla. Skutki „bezkrólewia". Choiseul na dobrej drodze.
Niełaska Ludwika XV
SPIS MARSZAŁKÓW I KONSYLIARZY KONFEDERACKICH 1768-1772. 428

[[tom drugi]]
KSIĘGA IV
ROZDZIAŁ XVI 445
Odnowa sił zbrojnych Genaralności. Józef Zaremba w Sieradzkiem i w Poznańskiem. Generalny komendant Wielkopolski. Jego wątpliwości polityczne. Spory i dąsy podkomendnych. Zwycięstwo pod Kościanem. Sawa na Mazowszu. Pułaski a Miączyński. Pilzno i Frampol. Wysowa. Atak Pułaskiego na Kraków. Drewicz dybie na Częstochowę. Pułaski ją zajmuje. Luźny kontakt z Zarembą. Październikowa obława na konfederatów. Niepowodzenie pięciu marszałków w Kutnowskiem. Zakusy naszych na Poznań. Rozbrat z powodu detronizacji. Obrona Jasnej Góry. Kto zrobił dywersję Drewiczowi, a kto Zarembie? Wichrzenia ajentów Wessla - nawet Malczewskiego i Morawskiego. Zaremba je poskramia, ale o Poznań kusi się daremnie. Barscy za Dunajem na łaskawym chlebie. Mimowolna bezczynność w 1770 r. Valcroissant. Układy z Turkami o współdziałanie i deklarację. Aspiracje pana Joachima. Trochę wojaczki w 1771 r.

ROZDZIAŁ XVII 467
Na froncie warszawskim. „Partia Patriotyczna" Wołkońskiego. Co wymyślili Podoski, Twardowski, Poniński? Ambasadorska zemsta czy kara? Rozgardiasz wśród „patriotów". Zabiegi o Mniszcha i Potockich. Massalski znów na widowni. Misja Ksawerego Branickiego do Petersburga. „Każdy powinien coś dostać". Ostatnia próba Katarzyny II. Dymisja Wołkońskiego. Groźna przestroga. Załamanie się akcji drezdeńskiej. Dzierzbicki i Sarnacki. Hamujące słowo Marii Teresy. Następcy Choiseula dotrzymują jego obietnic. Czy to wystarczy wobec obojętności Austrii? Głosy Dumourieza i Konarskiego. Oficerowie francuscy w służbie konfederacji. Plan ofensywy Dumourieza. Projektowany legion. Rozszerzona Rada Wojskowa. Warcholska opoz} cja. Hasło „do kraju!" Projekt „substytuta". Pierwsza obrona Lanckorony. Śmierć Sawy. Dokąd Zaremba „kroczy"? Narada w Białej. Optymizm Dumourieza. Warcholstwo podnosi głowę. Suworow i Drewicz w Krakowie. Obrona Tyńca. Fatalny dzień Lanckorony

ROZDZIAŁ XVIII 499
Nowy ambasador, jego kufry, zdolności i maski. Trudne zadanie. Granice ustępstw. Przykre początki. Sekwestr zniesiony. Cicha kapitulacja króla. Pierwsze sprawozdanie Salderna o Familii i „patriotach". Branicki rusza na konfederatów. Dysydenci poniosą ofiary. Konferencja 28-29 czerwca. Saldem się zgrywa i szaleje. Gwałty nad prymasem, Howenem i innymi. Aktor, ale zarazem furiat. Dumouriez po Lanckoronie. Generalność uspokaja Francję. Odruchy i zarządzenia. Zaremba pod gradem zarzutów. Branicki w roli pacyfikatora. Niespodzianka pod Widawą. Zaremba znów bezczynny. Posunięcia dyplomatyczne w stronę Francji, Hiszpanii, Saksonii, Turcji. Poselstwo i zgon Czernego. Plany ministra d'Aiguillona. Dumouriez w niełasce odwołany - odjeżdża

ROZDZIAŁ XIX 524
Stan konfederacji na Litwie. Wycieczki partyzantów nad Narew i Niemen. Bałamuctwa optymatów. Emisariusz Puttkamer. Spiski. Pułkownik Kochowski pomaga Massalskiemu, pilnuje trybunału. Obywatel Kossakowski zapala Żmudź, Brasławszczyznę, Wiłkomierskie, rzuca postrach na rosyjskie pogranicze. Michał Ogiński w rozterce nad przepaścią śle Chomińskiego do Duranda (1770) - następnie do Francji i otwiera duszę przed Ludwikiem XV. Narady z J. Klemensem Branickim. Zachęta francuska. Koncentracja wojsk. Dialog listowny między królem i hetmanem. Prowokacja Salderna. Marsz Szyca ku Litwie. Massalski się decyduje. Kossakowski rozwija prawdziwą partyzantkę. Jego radykalizm. Zbrojenia Ogińskiego. Czy za wiedzą księcia kanclerza? Ruchy zapobiegawcze Rosjan. Represje. Hetman osaczony w Telechanach. Znosi Albiczewa pod Bez-dzieżem. Wrażenie i ocena jego kroków w Warszawie, za granicą, w Preszowie. Nadzieje i zapowiedzi Paca. Misja kawalera de Murinais. Przemoc się skupia. Zamiary hetmana. Klęska stołowicka. Dalekie obroty Kossakowskiego. Puttkamer w Mińszczyźnie. Ruchawka w Orszańskiem. Upadek powstania. Za Niemen hen precz!...

ROZDZIAŁ XX 558
Branicki atakuje. Alarm w Białej. Tyniec nie zdobyty. Złe wieści zza Dunaju. Zachłanność Joachima Potockiego. Spuścizna po Czernym. Kłótnia z Michałem Krasińskim. Rozłam. Manifesty. Przewaga podczaszego. Krasiński zawiesza go w urzędowaniu. Potocki wygrywa w Cieszynie. Dalsza walka z „absolutnością" Potockiego. Wszystkiemu winna Warszawa - działalność Mostowskiego. Jego kndydatem do tronu polskiego Fryderyk heski. Oferty Bolla. Narady landgrafa z Oeynhausenem i Asseburgiem. Po księdzu Konopce - Giedroyć. Co radzi Fryderyk Wielki? Chmury nad głową Poniatowskiego. Chmury nad Generalnością. Dywersja na Warszawę ma ratować Generalność i Litwę. Pułaski pod Radomiem, a gdzie Zaremba? Źródło zamachu na króla. Rola Strawińskiego. Noc listopadowa. Zamach. Galopada. Scena na Marymoncie. Tryumfalny powrót na zamek. Pół Warszawy uszczęśliwione

KSIĘGA V
ROZDZIAŁ XXI 580
Co sądzi o królobójcach król, a co dyplomaci? Śledztwo. Poszlaki i dowody. Potępienie zamachu z ambon. Poniatowski pisze do Niej. Odpisy monarchów. Kolej na Austrię. Jej zbrojna postawa wobec Rosji. Kaunitz aktywista. Poselstwa Van Swietena i Lobkowitza. Maria Teresa zaczyna płakać. Śliskie rozmowy Van Swietena. Thugut w Konstantynopolu. Traktat 6 lipca 1771 r. ma być tajemnicą dla Francji -jednak ujawniony. Preszów patrzy na Wiedeń. Kanały wpływów Stanisława Augusta. Macki pruskie i rosyjskie. Cesarzowa-królowa odsłania swą niemoc. Rosyjskie zaproszenie do Krakowa. Kaunitz też się demaskuje. List Andrzeja Poniatowskiego o austriackim planie pacyfikacji. Nadzieje króla. Nowe instrukcje dla Salderna. „Biedny ambasador" - pesymista. Jego katowska rola. Król chce rekonfederacji. Piekielne listy i przemówienia. Wysiłki regalistów. Odpowiedź Marii Teresy. Pac pod presją Kaunitza koryguje akt bezkrólewia. Walka o Senatus Consilium. Terror Salderna. Pojedzie Ogiński, nie Chreptowicz. Wiedeń radzi. Pomysły Massina a wnioski Kaunitza. Austriacka uczciwość à la prussienne

ROZDZIAŁ XXII 600
Vioménil i jego prace. Zaopatrzenie fortec. D'Aiguillon chętny, lecz znów zniechęcony. Jak przetrwać zimę? Skąd wziąć środki pieniężne? Skąd pożyczyć? Koniecznie odzyskać Kraków i podtrzymać ogień na Litwie. Miłe złudzenia a straszna rzeczywistość. Bibikow z królem zabezpieczają Warszawę. A. M. Sapieha pilnuje spokoju na Litwie. Początek zaborczej okupacji rosyjskiej. Kordon pruski w Wielkopolsce. Belling w Poznaniu. Skargi Stanisława Augusta na Prusaków. Fryderyk wznawia fałszerstwo pieniędzy. Niedola Wielkopolski. Konsyliarze przeciw Zarembie. Regimentarz wobec Generalności. Intrygi. Podszepty Sułkowskich. Zaremba marszałkiem wielkopolskim. Inne kłopoty personalne Generalności. Spory o skarb, o komendę koronną i litewską. Aspiracje Ogińskiego i Józefa Sapiehy. Interwencja Kossakowskiego. Rozrywki towarzyskie. W Dreźnie, Wiedniu, Rzymie coraz gorzej. Landgraf łudzi siebie i innych; d'Aiguillon nawet Ogińskiego łudzić nie chce. Byle podtrzymać protest Polaków

ROZDZIAŁ XXIII 627
Podkopy pod Wawel. W noc gromniczną. Straszna chwila. Wawel zdobyty. Posiłki Galiberta. Dobrze zasłużeni. Generalność tańczy. Początek oblężenia Wawelu. Plan jego układa Branicki. Choisy w pułapce. Udręki krakowian. Szturm 29 lutego odparty. Nad czym radzą przedstawiciele narodu? Wędrówka barzan przez Węgry. Ugoda szefów w Tulczyku. Podczaszy łaknie władzy. Ruchy Pułaskiego i Kossakowskiego. Odsiecz litewska pod Tyńcem i Piekarami. Uplanowana odsiecz trzech wodzów. Łupiestwa Prusaków. Ofiarny opór Mazowieckiego. Zamiast Bellinga - Anhalt. Bitwa Zaremby z Łopuchinem pod Piotrkowem. Rezygnacja. Czas się godzić z Warszawą. Ambasada ks. Rohana w Wiedniu. Plany ugodowe Adama Krasińskiego i księdza Baudeau. Wielhorski oburzony. Wybicki przy Rohanie. Pogląd Vioménila. Zadanie i pełnomocnictwa Andrzeja Ogińskiego. Generalność spuszcza z tonu. Na Wawelu głód i bomby - to „słońce na niebie"... Branickich. Piorun

ROZDZIAŁ XXIV 656
Pac i towarzysze wysłani do Wiednia. Upadek Wawelu. Trwogi w Cieszynie. Ponure światło z Wiednia. Pac rozmawia z Kaunitzem. Co mówią w Wiedniu? Koniec powstania. Zaremba składa broń. Ostatnie walki na Podgórzu. Wkroczenie Austriaków. Los Lanckorony i Tyńca. Zgrzyty między okupantami. Targi o Lwów. Resztka konfederatów na Jasnej Górze. Pułaski znikł. Układy z Warszawą o kapitulację. Branicki wprowadza do klasztoru Golicyna. Rozjazd Generalności na emigrację. Likwidacja długów. Z Wiednia do Braunau. Kto wytrwa? Poglądy biskupa kamienieckiego. Rachuby Wessla. Ad limina Stanislai. Sesja w Braunau. Protestacja. Utworzenie komitetu ścisłego. Perspektywy europejskie i tureckie. Misja Kaleńskiego. Rozejmy na Bałkanach. Życzliwość Francji. Chłód drezdeński, ciepło monachijskie. Okólnik Paca. Stanisław Agust i Familia wobec rozbioru. Zabiegi Wielhorskiego. Chude zasiłki przyznane. Kwestia ugody na zjeździe w Landshut. Stanisław - Abdolonim? Stackelberg w Warszawie. Adam Krasiński jeńcem. Branicki jedzie do Paryża. Uchwały „łańcuckie". Francja umywa ręce. Contra spem...

ROZDZIAŁ XXV 696
Odpowiedź Wielhorskiego księciu d'Aiguillon. Wychodźcy w Bawarii i Gdańsku. Manifest augsburski. Diaspora. Grono szwajcarskie. Hart, żal i zaciekłość. Scena warszawska. Ukłony z Preszowa i Cieszyna. Powrót Sołtyka. Krasiński z dala od Sejmu. Reytan i towarzysze. Sąd na królobójców. Termim amnestii dla barzan. „Strawne" francuskie dla tychże. Recesy Wielhorskiego i Ogińskiego nie przyjęte. Jak się ratować przed ruiną. Nowe nadzieje w Turcji. Puttkamer u wezyra. Marzenia Paca. Rzeczywiste oblicze świata. Inicjatywa Kossakowskiego. Udział w niej Radziwiłła i Pułaskiego. Na paryskim bruku. Manifest lindawski. Księżna Tarakanow. Z Wenecji do Raguzy - i za Bałkany. Katastrofa Pułaskiego. Pokój w Kuczuk Kainardżi. Jak potraktowano w nim sprawy polskie. Śmierć Ludwika XV. Vergennes wycofuje się ze spraw polskich. Plan Chomińskiego - „do niczego". Szefowie w Avignonie. Emigracja topnieje. Kto kiedy wrócił do Polski? Losy zesłańców. Samarin a Cziczerin. W rekruty. Ukaz 21 września 1773 r. „Bunt" w Tobolsku. Koniec gehenny. Skon Pułaskiego i Paca

ROZDZIAŁ XXVI Społeczeństwo 741
Czynniki społeczne w konfederacji barskiej. Żywioł nieszlachecki wśród jeńców. Postawa kleru. Dyrektywy rzymskie. Biskupi. Zakony. Ksiądz Marek, krucyfer Garlicki. Inni księża konfederaci. Kto ile ucierpiał dla ojczyzny? Generalność i wodzowie przeciw księżom obojętnym. Możnowładztwo rozdwojone. Dominująca rola średniej szlachty, zwłaszcza młodzieży. Nierówny udział dzielnic. Mieszczaństwo sympatyzuje z królem, ponosi ofiary, nie ma wpływu. Warszawa wciąż na rozstaju. Kraków, Lwów i inne miasta. Szlachecka nieufność wobec chłopów. Projekt konfederacji chłopskiej. Sprawa włościańska na Sejmie delegacyjnym. Powstańcze i buntownicze zapędy chłopów. Bunt szawelski. Nadzieją barzan Górale i Kurpie. Słabe uniwersały Generalności. Bezskuteczna rada Dumourieza. Stanowisko Żydów. Faktorstwo a szpiegostwo. Jak ich traktowali Rosjanie i konfederaci

ROZDZIAŁ XXVII. PRAWO 770
Legalizm buntowników. Formy sztywne czy elastyczne? Generalność - przedstawicielką narodu. Podstawa władzy - w województwach. Akt założenia związku lokalnego: wolny, przymusowy czy ograniczony? Akcesy i salwy. Koniec związku. Recesy. Zasadnicza wszechwładza Generalności. Granice władzy marszałka generalnego. Trudne narodziny Generalności. „Ogniwo", pluralitas. Trzy akty fundacyjne. Ustalenie składu Generalności. Stanowisko prawne Senatu. Związki wojskowe zakazane. Inne partykularne - również. Regulamin wewnętrzny Rady. Jak powściągnięto „wolne nie pozwalam". Sancita, uniwersały, ordynanse. Rugi marszałkowsko-konsyliarskie w województwie krakowskim, sandomierskim, w Wielkopolsce, Sieradzkiem, Brześciańskiem, ziemiach gostyńskiej i czerskiej, na Żmudzi, w Łęczyckiem. Ustawodawstwo Generalności, zwłaszcza skarbowe. Co począć z wakansami? Władza nad wojskiem i dyplomacją. Sądownictwo polityczne, kryminalne, dyscyplinarne. Stosunek do sądów grodzkich i ziemskich. Organy wykonawcze. Marszałek, sekretarz, regimentarz generalny. Komisje, rady wojenne czy wojskowe. Sekret w Generalności. Stosunek konfederacji miejscowej do generalnej. Marszałek ziemski w gronie konsyliarzy. Regimentarz, inni dostojnicy. Autonomia województw. Lauda. Odrębność i samodzielność Wielkopolski. Izba Konsyliarska. Samowolny akt 7 grudnia 1771 r. Wieluńszczyzna też pragnie samodzielności. Ustrój konfederacki jako dyktatura ideowego obozu

ROZDZIAŁ XXVIII. SKARB I Wojsko 813
Stan skarbowości Rzplitej w chwili wybuchu barskiego. Pierwsze rachuby i nadzieje. Stary a nowy „skarb". Rozbieżne uchwały 1768-1769 r. Wydajność źródeł skarbowych koronnych. Ile z nich wydobyli konfederaci? Lokalne nowe podatki. Wyprawy. Lenung - raczej zbyt niski. Zbytnia hojność Wielkopolan. Jak zorganizować skarbowość konfederacką? Kasjer Lipski. Podymne zamiast wszystkich świadczeń. Zamysły Generalności. Dwie kasy. Komisja Skarbowa w Preszowie przezwana Radą Ekonomiczną; osobna Komisja do ceł prowincji wieluńskiej. Późniejsze zmiany. Kasa wojskowa w Białej. Łączniki. Władze lokalne. Administracja ceł. Kontrybucje. Samowola w tej dziedzinie. Dochód z soli. Zestawienia i preliminarze dochodów - niepewne. Ofiarność prywatna. Kredyt. Rozchód na wojsko, dyplomację, sustentacje. Zasiłki saskie, tureckie, francuskie. Ogólny wysiłek finansowy. Niedomogi organizacji wojskowej. Żołnierz konfederacki. Piechota, artyleria. Korpus oficerski. Zaopatrzenie. Wyszkolenie. Karność. Kierownictwo - kolegialne a jednostkowe. Wątła strategia i taktyka

ROZDZIAŁ XXIX. Publicystyka 850
Nie drukowana - choć obfita. Komu służą gazety i gazeciarze? Parę słów o poezji barskiej. Pamflety, ich typ, rozpowszechnienie, pochodzenie. Żałosne Psalmy wolności polskiej, ich echo na tamtym świecie. Głosy w sprawie dysydenckiej. Tadeusz Dzieduszycki w polemice z barzanami. Krytyka celu i postępków konfederacji. Potępienie króla. Co obu stronom nakazuje patriotyzm? Coraz ostrzejsze „katylinarie", kładzione w usta nawet „kadetom" i „konwiktorom". Po pauzie przypływ haseł detronizacyjnych. Natchnienie z Drezna. Projekt deklaracji królewskiej. Odpowiedzi „narodowe" i „obywatelskie". Oszczerstwa o porwaniu senatorów, o hajdamakach etc. Przestroga z Warszawy: „budujmy" chiński mur między nami i Moskwą. Brak murów od Zachodu. Dyskusja nad Radą Senatu 1769 r. „Spektator" a Tomasz Dłuski. Zgrzyty: Essen, Poniński. Szczucie na Familię. Respice finem. Żadnych gwarancji! Atak na możnowładztwo. Porachunki osobiste. Współczesny głos krytyczny o tej publicystyce - sam poddany krytyce. Obrona Czartoryskich: Zdanie sprawiedliwego polityka. Dalszy spór o detronizację. Lipski a Jezierski. O konfederację cywilną. Wyziewy z saskiej kuchni. Nawet Weymarn pisze. Echa Jasnej Góry i sekwestru. Wszyscy przeciw Rosji. Bohusz, Wielhorski? Essen jako Wielkopolanin. Prawda o elekcjach i detronizacjach. Król się broni - aż we Frankfurcie. Ataki na jego „Diariusz". Suum cuique. Konaski wskazuje Boskiej Opatrzności dowód oczywisty. Reflexions sur la situation des affaires. Późniejsze „Dialogi i Rozmowy". Morał ustrojowy: niech rządzi król z narodem

ROZDZIAŁ XXX. TAJEMNE CELE - I JAWNE SKUTKI 898
Ludzie z krętą przeszłością. Kuchmistrz i biskup. Ich zakłamanie czy nieszczerość. Geneza Manifestu Rzplitej skonfederowanej. Czas zrzucić maskę. Memoriał programowy Paca. Co wyczytał Choiseul w memorandum Wielhorskiego? Obrona Polski a samoobrona partii. Krętactwa, bałamuctwa... Warunkowy rozum i patriotyzm tajnych menerów. Kto do nich należał? - Rady księdza Mably'ego. Pierwotny ich tekst. Wszechstronny system: król, Senat, sejmiki, finanse, polityka zagraniczna. Późniejsze wskazania bardziej radykalne, dotyczące kleru, mieszczan i chłopów. Wielhorski apeluje do Rousseau. Kwestia daty. Wyrozumiałość genewskiego filozofa dla konfederatów. Jego egalitaryzm umoderowany. Inne odstępstwa od czystej doktryny Umowy społecznej. Veto. Konfederacje. Nieprzydatność rad Rousseau na ówczesny moment. Myśli o wychowaniu narodowym. Kto dyskutował z Mablym? Zamknięte kółeczko. Trzeci doradca barzan, Mercier de la Riviere. Metamorfoza absolutysty w zetknięciu z Polakami. Dalsze losy trzech traktatów. Jaki użytek zrobił z nich Wielhorski? Książka o przywrócenu dawnego rządu. Wskazania ustrojowo-społeczne A. Krasińskiego. Uczciwość jego myśli - na tle perfidii i perwersji towarzyszy. Duch loży. Straszne skutki zakłamania. „Barszczyzna" pogrążona w niepamięci. Grabarze Polski - czy wskrzesiciele?
WYKAZ SKRÓTÓW 936
INDEKS NAZWISK 938