Dane szczegółowe książki
Społeczeństwo ryzyka: w drodze do innej nowoczesności / Beck, Ulrich (1944-); Cieśla, Stanisław (1946-)
Tytuł
Społeczeństwo ryzyka: w drodze do innej nowoczesności
Tytuł oryginału
Risikogesellschaft : auf dem Weg in eine andere Moderne, 1986
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: "Scholar", 2002
ISBN
83-88495-99-2
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
stron 372
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa do polskiego wydania Społeczeństwa ryzyka 9
W odpowiedzi na zaistniałe okoliczności 11
Przedmowa 15
Część pierwsza
Na cywilizacyjnym wulkanie: kontury społeczeństwa ryzyka 25
Rozdział I. O logice podziału bogactwa i ryzyka 27
1. Rozmieszczenie substancji szkodliwych według nauk przyrodniczych a położenia wyznaczone
przez zagrożenia 33
2.0 zależności ryzyka modernizacyjnego od wiedzy 36
Łączne rozważanie tego, co rozdzielone: założenie przy-czynowości (37); Etyka implicite (38); Racjonalność naukowa i społeczna (39); Wielość definicji: coraz więcej ryzyka (41); Łańcuch przyczyn i obieg szkód - ujęcie systemowe (43); Zawartość ryzyka - motywujące do działania zdarzenie, które jeszcze nie nastąpiło (44); Legitymizacja: „ukryte skutki uboczne" (46).
3. Ryzyko uwarunkowane klasowo 46
4. Giobalizacja ryzyka cywilizacyjnego 48
Efekt bumerangowy (49); Ekologiczna dewaluacja i wywłaszczenie (51); Położenie wyznaczone przez ryzyko nie jest położeniem klasowym (52); Zagrożenie jako przeznaczenie (54); Nowe międzynarodowe nierówności (55).
5. Dwie epoki, dwie kultury: o stosunku między percepcją a produkcją ryzyka 58
6. Utopia społeczeństwa światowego 60
Próżnia polityczna (63); Od solidarności w biedzie do solidarności w strachu? (64).
Rozdział II. Polityczna teoria wiedzy społeczeństwa ryzyka 66
1. Zubożenie cywilizacji? 66
2. Pomyłki, oszustwa, błędy i prawdy. O konkurencji
pomiędzy racjonalnościami 74
Ekonomiczna ślepota na ryzyko (77); „Glosy skutków ubocznych" (79); Przyczynowe odrzucanie ryzyka (80); Rzekomy cud: wartości graniczne (83); Racjonalność naukowa w momencie przełomu (90).
3. Publiczna świadomość ryzyka: niedoświadczenie z drugiej ręki 92
Wiek spekulacji (93); Solidarność rzeczy żywych (95); „Społeczeństwo kozia ofiarnego" (96); Radzenie sobie z niepewnością: podstawowa kwalifikacja biograficzna i polityczna (98).
4. Polityczna dynamika uznanego ryzyka modernizacyjnego 98
5. Perspektywy: natura i społeczeństwo pod koniec XX wieku 103
Część druga
Indywidualizacja nierówności społecznych.
Detradycjonalizacja form życia
społeczeństwa przemysłowego 109
Ambiwalencje: wyswobodzenie jednostek w warunkach
rozwiniętego rynkupracy(\ 11).
Rozdział III. Poza klasą i warstwą 116
1. Kulturowa ewolucja stylów życia 117
„Efektwindy"{\ 18);Mobilność(\\9); Wykształcenie(121>.
2. Indywidualizacja i tworzenie się klas:
Karol Marks i Max Weber 124
Karol Marks: „wyizolowana jednostka" (125); Max Weber rynkowo zapośredniczone środowisko społeczne (128).
3. Czy koniec tradycyjnego społeczeństwa wielkich grup? 132
4. Indywidualizacja, masowe bezrobocie i nowe ubóstwo 135
5. Scenariusze przyszłego rozwoju 143
Powstanie niestanowej solidarności klasowej (144); Od prywatyzmu rodzinnego do politycznego (146); Zindywidualizowane „społeczeństwo niesamodzielnych" (148).
Rozdział IV. Ja to ja: o samotności, wspólnocie
i konfliktach pici w rodzinie i poza nią 151
1.0 położeniu mężczyzn i kobiet 152
Małżeństwo i seksualność (153); Wykształcenie, rynek pracy i zatrudnienie (155); Emancypacja kobiet i praca w rodzinie w perspektywie mężczyzn (159); Tezy (163).
2. Społeczeństwo przemysłowe jest nowożytnym społeczeństwem stanowym 165
3. Wyswobodzenie z ról kobiecych i męskich? 170
4. Uświadamianie nierówności: możliwości i nakazy wyboru 177
5. Scenariusze przyszłego rozwoju 182
Powrót do rodziny nuklearnej (182); Równość mężczyzn i kobiet (185); Poza rolą kobiety i mężczyzny (187). Rozdział V. Indywidualizacja, instytucjonalizacja
i standaryzacja położeń życiowych
i wzorów biografii 192
1. Analityczne wymiary indywidualizacji 193
2. Osobliwości impulsu indywidualizacyjnego w Republice Federalnej 194
3. Instytucjonalizacja wzorów biografii 197
Rozdział VI. Odstandaryzowanie pracy zarobkowej.
Przyszłość wykształcenia i zatrudnienia 206
1. Od systemu standaryzowanego pełnego zatrudnienia do zmiennego i pluralistycznego systemu niepełnego zatrudnienia 208
2. Stacja widmo - wykształcenie bez zatrudnienia 221
3. Podział szans przez wykształcenie? 225
Część trzecia
Modernizacja refleksywna: o generalizacji nauki i polityki 233
Spojrzenie wstecz i nowe perspektywy 235
Rozdział VII. Nauka poza prawdą i wyjaśnianiem?
Refleksywność i krytyka
rozwoju naukowo-technologicznego 238
1. Unaukowienie proste i refleksywne 242
2. Demonopolizacja poznania 248
Omylność teorii nauki (250); Omylność praktyki badawczej (252); Zamiana tego, co wewnętrzne i zewnętrzne (253); Feudalizacja praktyki poznawczej (255); Reakcje: nauka pomiędzy podejrzeniem o irracjonalizm a remonopolizacją (258).
3. Praktyczne i teoretyczne tabu 260
4.0 możliwości oszacowania skutków ubocznych 264
Autonomizacja zastosowania (266); O wytwarzaniu obiektywnych konieczności (268); Usuwanie przyczyn czy zwalczanie symptomów (269); Wolność od błędów czy zdolność uczenia się (272); Specjalizacja zorientowana na ukazywanie związków (273); Mowa końcowa w sprawie teorii uczenia się naukowej racjonalności (275). Rozdział VIII. Zacieranie się granic polityki: kierowanie
polityczne a zmiana techniczno-ekonomiczna
w społeczeństwie ryzyka 278
1. Polityka i subpolityka w systemie modernizacji 279
2. Utrata funkcji systemu politycznego: argumenty i zaszłości 284
3. Demokratyzacja jako pozbawienie polityki skutecznej władzy 288
Korzystanie z praw obywatelskich i zróżnicowanie kulturowej subpolityki (291); Nowa kultura polityczna (293).
4. Kultura polityczna i rozwój techniczny. Koniec konsensusu wokót postępu 299
5. Subpolityka medycyny - studium przypadku ekstremalnego 304
6. Dylemat polityki wobec technologii 315
7. Subpolityka racjonalizacji przedsiębiorstw 318
8. Podsumowanie i prognoza: scenariusze możliwej przyszłości 329
Powrót do społeczeństwa przemysłowego (330); Demokratyzacja rozwoju techniczno-ekonomicznego (335); Zróżnicowana polityka (339).
Światowe społeczeństwo ryzyka raz jeszcze: groźba terroryzmu 345
Kontrola tego, co nie poddaje się kontroli (346); Publiczna percepcja ryzyka inscenizowana przez środki masowego przekazu (348); Koniec „szczątkowego ryzyka" (350).
Literatura 351
W odpowiedzi na zaistniałe okoliczności 11
Przedmowa 15
Część pierwsza
Na cywilizacyjnym wulkanie: kontury społeczeństwa ryzyka 25
Rozdział I. O logice podziału bogactwa i ryzyka 27
1. Rozmieszczenie substancji szkodliwych według nauk przyrodniczych a położenia wyznaczone
przez zagrożenia 33
2.0 zależności ryzyka modernizacyjnego od wiedzy 36
Łączne rozważanie tego, co rozdzielone: założenie przy-czynowości (37); Etyka implicite (38); Racjonalność naukowa i społeczna (39); Wielość definicji: coraz więcej ryzyka (41); Łańcuch przyczyn i obieg szkód - ujęcie systemowe (43); Zawartość ryzyka - motywujące do działania zdarzenie, które jeszcze nie nastąpiło (44); Legitymizacja: „ukryte skutki uboczne" (46).
3. Ryzyko uwarunkowane klasowo 46
4. Giobalizacja ryzyka cywilizacyjnego 48
Efekt bumerangowy (49); Ekologiczna dewaluacja i wywłaszczenie (51); Położenie wyznaczone przez ryzyko nie jest położeniem klasowym (52); Zagrożenie jako przeznaczenie (54); Nowe międzynarodowe nierówności (55).
5. Dwie epoki, dwie kultury: o stosunku między percepcją a produkcją ryzyka 58
6. Utopia społeczeństwa światowego 60
Próżnia polityczna (63); Od solidarności w biedzie do solidarności w strachu? (64).
Rozdział II. Polityczna teoria wiedzy społeczeństwa ryzyka 66
1. Zubożenie cywilizacji? 66
2. Pomyłki, oszustwa, błędy i prawdy. O konkurencji
pomiędzy racjonalnościami 74
Ekonomiczna ślepota na ryzyko (77); „Glosy skutków ubocznych" (79); Przyczynowe odrzucanie ryzyka (80); Rzekomy cud: wartości graniczne (83); Racjonalność naukowa w momencie przełomu (90).
3. Publiczna świadomość ryzyka: niedoświadczenie z drugiej ręki 92
Wiek spekulacji (93); Solidarność rzeczy żywych (95); „Społeczeństwo kozia ofiarnego" (96); Radzenie sobie z niepewnością: podstawowa kwalifikacja biograficzna i polityczna (98).
4. Polityczna dynamika uznanego ryzyka modernizacyjnego 98
5. Perspektywy: natura i społeczeństwo pod koniec XX wieku 103
Część druga
Indywidualizacja nierówności społecznych.
Detradycjonalizacja form życia
społeczeństwa przemysłowego 109
Ambiwalencje: wyswobodzenie jednostek w warunkach
rozwiniętego rynkupracy(\ 11).
Rozdział III. Poza klasą i warstwą 116
1. Kulturowa ewolucja stylów życia 117
„Efektwindy"{\ 18);Mobilność(\\9); Wykształcenie(121>.
2. Indywidualizacja i tworzenie się klas:
Karol Marks i Max Weber 124
Karol Marks: „wyizolowana jednostka" (125); Max Weber rynkowo zapośredniczone środowisko społeczne (128).
3. Czy koniec tradycyjnego społeczeństwa wielkich grup? 132
4. Indywidualizacja, masowe bezrobocie i nowe ubóstwo 135
5. Scenariusze przyszłego rozwoju 143
Powstanie niestanowej solidarności klasowej (144); Od prywatyzmu rodzinnego do politycznego (146); Zindywidualizowane „społeczeństwo niesamodzielnych" (148).
Rozdział IV. Ja to ja: o samotności, wspólnocie
i konfliktach pici w rodzinie i poza nią 151
1.0 położeniu mężczyzn i kobiet 152
Małżeństwo i seksualność (153); Wykształcenie, rynek pracy i zatrudnienie (155); Emancypacja kobiet i praca w rodzinie w perspektywie mężczyzn (159); Tezy (163).
2. Społeczeństwo przemysłowe jest nowożytnym społeczeństwem stanowym 165
3. Wyswobodzenie z ról kobiecych i męskich? 170
4. Uświadamianie nierówności: możliwości i nakazy wyboru 177
5. Scenariusze przyszłego rozwoju 182
Powrót do rodziny nuklearnej (182); Równość mężczyzn i kobiet (185); Poza rolą kobiety i mężczyzny (187). Rozdział V. Indywidualizacja, instytucjonalizacja
i standaryzacja położeń życiowych
i wzorów biografii 192
1. Analityczne wymiary indywidualizacji 193
2. Osobliwości impulsu indywidualizacyjnego w Republice Federalnej 194
3. Instytucjonalizacja wzorów biografii 197
Rozdział VI. Odstandaryzowanie pracy zarobkowej.
Przyszłość wykształcenia i zatrudnienia 206
1. Od systemu standaryzowanego pełnego zatrudnienia do zmiennego i pluralistycznego systemu niepełnego zatrudnienia 208
2. Stacja widmo - wykształcenie bez zatrudnienia 221
3. Podział szans przez wykształcenie? 225
Część trzecia
Modernizacja refleksywna: o generalizacji nauki i polityki 233
Spojrzenie wstecz i nowe perspektywy 235
Rozdział VII. Nauka poza prawdą i wyjaśnianiem?
Refleksywność i krytyka
rozwoju naukowo-technologicznego 238
1. Unaukowienie proste i refleksywne 242
2. Demonopolizacja poznania 248
Omylność teorii nauki (250); Omylność praktyki badawczej (252); Zamiana tego, co wewnętrzne i zewnętrzne (253); Feudalizacja praktyki poznawczej (255); Reakcje: nauka pomiędzy podejrzeniem o irracjonalizm a remonopolizacją (258).
3. Praktyczne i teoretyczne tabu 260
4.0 możliwości oszacowania skutków ubocznych 264
Autonomizacja zastosowania (266); O wytwarzaniu obiektywnych konieczności (268); Usuwanie przyczyn czy zwalczanie symptomów (269); Wolność od błędów czy zdolność uczenia się (272); Specjalizacja zorientowana na ukazywanie związków (273); Mowa końcowa w sprawie teorii uczenia się naukowej racjonalności (275). Rozdział VIII. Zacieranie się granic polityki: kierowanie
polityczne a zmiana techniczno-ekonomiczna
w społeczeństwie ryzyka 278
1. Polityka i subpolityka w systemie modernizacji 279
2. Utrata funkcji systemu politycznego: argumenty i zaszłości 284
3. Demokratyzacja jako pozbawienie polityki skutecznej władzy 288
Korzystanie z praw obywatelskich i zróżnicowanie kulturowej subpolityki (291); Nowa kultura polityczna (293).
4. Kultura polityczna i rozwój techniczny. Koniec konsensusu wokót postępu 299
5. Subpolityka medycyny - studium przypadku ekstremalnego 304
6. Dylemat polityki wobec technologii 315
7. Subpolityka racjonalizacji przedsiębiorstw 318
8. Podsumowanie i prognoza: scenariusze możliwej przyszłości 329
Powrót do społeczeństwa przemysłowego (330); Demokratyzacja rozwoju techniczno-ekonomicznego (335); Zróżnicowana polityka (339).
Światowe społeczeństwo ryzyka raz jeszcze: groźba terroryzmu 345
Kontrola tego, co nie poddaje się kontroli (346); Publiczna percepcja ryzyka inscenizowana przez środki masowego przekazu (348); Koniec „szczątkowego ryzyka" (350).
Literatura 351