Dane szczegółowe książki
Granice kosmosu i kosmologii / Heller, Michał (1936-)
Autorzy
Tytuł
Granice kosmosu i kosmologii
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2005
Numer wydania
3
ISBN
83-7383-163-0
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Bibliogr. s. 241-251. Indeks.
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa 11
Rozdział 1. „Kosmologiczne rozważania...\" Einsteina 13
Początki 13
Warunki brzegowe i stała kosmologiczna 15
Statyczny wszechświat Einsteina 18
Inspiracje 21
Rozdział 2. Dziwny świat Willema de Sittera 24
Puste rozwiązanie równań pola 24
Ewolucja pustki 27
Efekt Dopplera 28
Świat pełen paradoksów 29
i
Rozdział 3. Era Hubble'a 32
Klisza H-335-H 32
Początki sporu 33
Podręcznik astronomii z XIX wieku 36
Dwaj przeciwnicy 38
Z kancelarii adwokackiej do teleskopu 42
Nowa era kosmologii 46
List Hubble'a 46
Rozdział 4. Kosmologia Friedmana 48
Tymczasem w Petersburgu 48
Pierwsza praca Friedmana 50
Druga praca Friedmana 52
Epitafium kosmologa 54
Rozdział 5. Kosmologia i polityka 55
Samowar pełen wody i funt soli 55
Najwyższa cena 56
Wszechświat i Metagalaktyka 58
Rozdział 6. Od obserwacji do teorii 60
Chemia-gwiazd .... . . 60
Ucieczka galaktyk 61
Hubble raz jeszcze mierzy odległość do galaktyk 63
Ucieczka - odległość galaktyk 64
Rozdział 7. Od teorii do obserwacji 67
Bilans 67
Praca Lemaitre'a 67
Spuścizna Lemaitre'a 72
Rozdział 8. Obserwacyjna kosmologia Hubble'a 73
Prawo Hubble'a 73
Próbka Wszechświata 75
Na miarę Kopernika 76
Rozdział 9. Początek i koniec Wszechświata 78
Eddington i Lemaitre 78
„Koniec świata z punktu widzenia fizyki matematycznej" .... 80
Początek świata z punktu widzenia teorii kwantów 83
Rozdział 10. Dyskusja o ewolucji Wszechświata 86
Teoria i praktyka nauki 86
Sir James Jeans 87
Georges Lemaitre 88
Willem de Sitter 89
Sir Arthur Eddington 90
Millikan i Milne 91
Inni mówcy 91
Hipoteza Fizycznego Wszechświata 93
Pytania dla wyroczni 94
Rozdział 11. Kosmologia Milne'a 95
Przywilej opozycji 95
Równouprawnienie obserwatorów - zasada kosmologiczna... 97
Pomiary czasu i przestrzeni 98
Dwa opisy Wszechświata 99
Epilog 101
Rozdział 12. Kosmologia neonewtonowska 102
Kłopoty z Wszechświatem newtonowskim 102
Metoda i wyniki kosmologii neonewtonowskiej 104
Tytułem komentarza 106
Rozdział 13. Geometria i termodynamika Wszechświata .... 108
Kierunki badań 108
Robertson i Walker; symetrie Wszechświata 109
Tolman; termodynamika kosmosu 111
Dwie monografie 113
Rozdział 14. Hipoteza Pierwotnego Atomu 116
Początkowa osobliwość 116
Wielki Wybuch 117
Kosmologia kwantowa 119
Promieniowanie resztkowe 120
Ewolucja świata według Lemaitre'a 122
Nieznany komentarz Lemaitre'a 125
Rozdział 15. Kosmologia stanu stacjonarnego 127
Radar i kosmologia 127
Kosmologia Bondiego-Golda 130
Kosmologia Hoyle'a 133
Spory o stwarzanie materii 135
Rozdział 16. Kosmiczna nukleosynteza 136
Wojna i kosmogonia 136
Teoria Alfa-Beta-Gamma 137
Pierwotny Atom czy ylem 140
Przewidywania Gamowa 142
Kłopoty teorii Gamowa 143
Czy pierwiastki powstają w gwiazdach? 144
Nucleogenesis 146
Rozdział 17. Lata kryzysu 148
Przez witrynę księgarni do kosmologii 148
Einstein i kosmologia 149
Rozwiązanie paradoksu 151
Kongres Solvaya w Brukseli 153
U progu nowej dekady 158
Rozdział 18. Kosmologia i kwazary 159
Pionierskie początki 159
Polowanie na radioźródła 162
Odkrycie kwazarów 163
Zagadka widm kwazarów 165
Kosmologia po odkryciu kwazarów 167
Rozdział 19. Promieniowanie tła 169
Preludium wielkiego odkrycia 169
Grupa z Princeton 171
Gołębie i radioastronomia 172
Uwagi na marginesie dwu artykułów 174
Dalsze pomiary 175
Kosmologia po odkryciu promieniowania tła 178
Rozdział 20. Istnienie osobliwości 180
Miejsce 180
Ludzie 181
Osobliwości - wielki problem kosmologii 184
Twierdzenia o osobliwościach 185
Wielkoskalowa struktura czasoprzestrzeni 188
Perspektywy 190
Rozdział 21. Czy COBE zobaczył początek świata? 192
Rozczarowanie Burbidge'a 192
COBE 194
Ku początkowi 197
Rozdział 22. Problemy kosmicznego budżetu 199
Z perspektywy zakończonego stulecia 199
Od Hubble'a do Hubble'a 201
Ciemna materia - kosmiczny deficyt 203
Ciemna energia - dziury budżetowej ciąg dalszy 206
Bilans 208
Rozdział 23. Wielka inflacja i głowa wezyra 209
Model standardowy i jego kłopoty 209
„Coś godnego uwagi" 211
Ślady inflacji 214
Historia wezyra Sissy Ben Dahira 216
Rozdział 24. Granice kosmosu 217
Długa droga kosmologii 217
Rekonstrukcja historii Wszechświata 218
Granica historii 221
Superstruny i teoria M 222
Rozdział 25. Granice kosmologii 225
Nowa nauka 225
Na granicy metody 226
Już poza granicami 227
Kosmologia ponowożytna 231
Rozdział 26. Mapa Wszechświata 233
Bibliografia do poszczególnych rozdziałów 241
Indeks nazwisk 252
Rozdział 1. „Kosmologiczne rozważania...\" Einsteina 13
Początki 13
Warunki brzegowe i stała kosmologiczna 15
Statyczny wszechświat Einsteina 18
Inspiracje 21
Rozdział 2. Dziwny świat Willema de Sittera 24
Puste rozwiązanie równań pola 24
Ewolucja pustki 27
Efekt Dopplera 28
Świat pełen paradoksów 29
i
Rozdział 3. Era Hubble'a 32
Klisza H-335-H 32
Początki sporu 33
Podręcznik astronomii z XIX wieku 36
Dwaj przeciwnicy 38
Z kancelarii adwokackiej do teleskopu 42
Nowa era kosmologii 46
List Hubble'a 46
Rozdział 4. Kosmologia Friedmana 48
Tymczasem w Petersburgu 48
Pierwsza praca Friedmana 50
Druga praca Friedmana 52
Epitafium kosmologa 54
Rozdział 5. Kosmologia i polityka 55
Samowar pełen wody i funt soli 55
Najwyższa cena 56
Wszechświat i Metagalaktyka 58
Rozdział 6. Od obserwacji do teorii 60
Chemia-gwiazd .... . . 60
Ucieczka galaktyk 61
Hubble raz jeszcze mierzy odległość do galaktyk 63
Ucieczka - odległość galaktyk 64
Rozdział 7. Od teorii do obserwacji 67
Bilans 67
Praca Lemaitre'a 67
Spuścizna Lemaitre'a 72
Rozdział 8. Obserwacyjna kosmologia Hubble'a 73
Prawo Hubble'a 73
Próbka Wszechświata 75
Na miarę Kopernika 76
Rozdział 9. Początek i koniec Wszechświata 78
Eddington i Lemaitre 78
„Koniec świata z punktu widzenia fizyki matematycznej" .... 80
Początek świata z punktu widzenia teorii kwantów 83
Rozdział 10. Dyskusja o ewolucji Wszechświata 86
Teoria i praktyka nauki 86
Sir James Jeans 87
Georges Lemaitre 88
Willem de Sitter 89
Sir Arthur Eddington 90
Millikan i Milne 91
Inni mówcy 91
Hipoteza Fizycznego Wszechświata 93
Pytania dla wyroczni 94
Rozdział 11. Kosmologia Milne'a 95
Przywilej opozycji 95
Równouprawnienie obserwatorów - zasada kosmologiczna... 97
Pomiary czasu i przestrzeni 98
Dwa opisy Wszechświata 99
Epilog 101
Rozdział 12. Kosmologia neonewtonowska 102
Kłopoty z Wszechświatem newtonowskim 102
Metoda i wyniki kosmologii neonewtonowskiej 104
Tytułem komentarza 106
Rozdział 13. Geometria i termodynamika Wszechświata .... 108
Kierunki badań 108
Robertson i Walker; symetrie Wszechświata 109
Tolman; termodynamika kosmosu 111
Dwie monografie 113
Rozdział 14. Hipoteza Pierwotnego Atomu 116
Początkowa osobliwość 116
Wielki Wybuch 117
Kosmologia kwantowa 119
Promieniowanie resztkowe 120
Ewolucja świata według Lemaitre'a 122
Nieznany komentarz Lemaitre'a 125
Rozdział 15. Kosmologia stanu stacjonarnego 127
Radar i kosmologia 127
Kosmologia Bondiego-Golda 130
Kosmologia Hoyle'a 133
Spory o stwarzanie materii 135
Rozdział 16. Kosmiczna nukleosynteza 136
Wojna i kosmogonia 136
Teoria Alfa-Beta-Gamma 137
Pierwotny Atom czy ylem 140
Przewidywania Gamowa 142
Kłopoty teorii Gamowa 143
Czy pierwiastki powstają w gwiazdach? 144
Nucleogenesis 146
Rozdział 17. Lata kryzysu 148
Przez witrynę księgarni do kosmologii 148
Einstein i kosmologia 149
Rozwiązanie paradoksu 151
Kongres Solvaya w Brukseli 153
U progu nowej dekady 158
Rozdział 18. Kosmologia i kwazary 159
Pionierskie początki 159
Polowanie na radioźródła 162
Odkrycie kwazarów 163
Zagadka widm kwazarów 165
Kosmologia po odkryciu kwazarów 167
Rozdział 19. Promieniowanie tła 169
Preludium wielkiego odkrycia 169
Grupa z Princeton 171
Gołębie i radioastronomia 172
Uwagi na marginesie dwu artykułów 174
Dalsze pomiary 175
Kosmologia po odkryciu promieniowania tła 178
Rozdział 20. Istnienie osobliwości 180
Miejsce 180
Ludzie 181
Osobliwości - wielki problem kosmologii 184
Twierdzenia o osobliwościach 185
Wielkoskalowa struktura czasoprzestrzeni 188
Perspektywy 190
Rozdział 21. Czy COBE zobaczył początek świata? 192
Rozczarowanie Burbidge'a 192
COBE 194
Ku początkowi 197
Rozdział 22. Problemy kosmicznego budżetu 199
Z perspektywy zakończonego stulecia 199
Od Hubble'a do Hubble'a 201
Ciemna materia - kosmiczny deficyt 203
Ciemna energia - dziury budżetowej ciąg dalszy 206
Bilans 208
Rozdział 23. Wielka inflacja i głowa wezyra 209
Model standardowy i jego kłopoty 209
„Coś godnego uwagi" 211
Ślady inflacji 214
Historia wezyra Sissy Ben Dahira 216
Rozdział 24. Granice kosmosu 217
Długa droga kosmologii 217
Rekonstrukcja historii Wszechświata 218
Granica historii 221
Superstruny i teoria M 222
Rozdział 25. Granice kosmologii 225
Nowa nauka 225
Na granicy metody 226
Już poza granicami 227
Kosmologia ponowożytna 231
Rozdział 26. Mapa Wszechświata 233
Bibliografia do poszczególnych rozdziałów 241
Indeks nazwisk 252