Dane szczegółowe książki
Biologia od A do Z: Repetytorium; matura; egzaminy na wyższe studia / Golinowski, Piotr
Autorzy
Tytuł
Biologia od A do Z: Repetytorium; matura; egzaminy na wyższe studia
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo "KRAM", 2002
Numer wydania
3
ISBN
83-86075-67-8
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Część wzorów w postaci grafiki
Spis treści
pokaż spis treści
1. Skład chemiczny organizmów 11
1.1. Woda 11
1.2. Cukry 13
1.3. Tłuszczowce 16
1.4. Białka 19
1.5. Kwasy nukleinowe 23
1.6. Trifosforany nukleozydów 27
1.7. Dinukleotydy 30
2. Budowa komórki 31
2.1. Błony komórkowe 31
2.2. Komórka eukariotyczna 33
2.2.1. Komórka roślinna 33
2.2.1.1. Cytoplazma 33
2.2.1.2. Wakuola 39
2.2.1.3. Jądro 40
2.2.1.4. Mitochondria 41
2.2.1.5. Plastydy 43
2.2.1.6. Ściana komórkowa 45
2.2.2. Komórka zwierzęca 46
2.3. Komórka prokariotyczna 47
3. Przemiana materii i energii, czyli metabolizm 50
3.1. Enzymy 50
3.2. Reakcje oksydoredukcyjne 51
3.3. Fotosynteza 52
3.3.1. Fotosynteza roślinna 53
3.3.2. Inne typy fotosyntezy 62
3.4. Chemosynteza 62
3.5. Oddychanie 64
3.5.1. Oddychanie tlenowe 64
3.5.2. Oddychanie beztlenowe 70
4. Ekspresja informacji genetycznej 73
4.1. Transkrypcja 73
4.2. Translacja 77
4.3. Kod genetyczny 81
4.4. Geny i regulacja ich ekspresji 83
5. Podziały komórkowe 88
5.1. Replikacja DNA 88
5.2. Cykl komórkowy 92
5.2.1.Interfaza 93
5.2.2.Mitoza 93
5.2.3. Mejoza 98
5.2.3.1. Pierwszy podział mejotyczny 100
5.2.3.2. Drugi podział mejotyczny 101
5.3. Znaczenie biologiczne podziałów komórkowych 103
6. Dziedziczenie cech 107
6.1. Pojęcia podstawowe 107
6.2. Doświadczenia Grzegorza Mendla 109
6.2.1. Pierwsze prawo Mendla 109
6.2.2. Drugie prawo Mendla 113
6.3. Niepełna dominacja 115
6.4. Allele wielokrotne 116
6.5. Współdziałanie genów nieallelicznych 117
6.5.1.Współdziałanie genów w wykształceniu cechy jakościowej 118
6.5.2. Dziedziczenie cech ilościowych 119
6.6. Genetyczna determinacja płci 121
6.7. Geny sprzężone 122
6.8. Dziedziczenie pozajądrowe 127
7. Systematyka organizmów 128
7.1. Jednostki systematyczne 128
7.2. Nazewnictwo biologiczne 129
7.3. Królestwa świata żywego 130
8. Wirusy, wiroidy i priony 131
8.1. Wirusy 131
8.2. Wiroidy i priony 135
9. Królestwo: Monera 136
9.1. Komórki bakteryjne 136
9.2. Rozmnażanie się bakterii i wymiana materiału genetycznego 137
9.3. Odżywianie się bakterii 139
9.4. Oddychanie bakterii 141
9.5. Znaczenie bakterii w przyrodzie i życiu człowieka 142
10. Królestwo: Protista 145
10.1.Pierwotniaki (Protozod) 145
10.1.1. Budowa i czynności życiowe pierwotniaków 145
10.1.2. Przegląd systematyczny pierwotniaków 150
10.1.2.1. Typ: Wiciowce (Flagellata) 150
10.1.2.2. Typ: Sporowce {Sporozoa) 152
10.1.2.3. Typ: Zarodziowe (Sarcodina) 153
10.1.2.4. Typ: Orzęski (Ciliata) 154
10.2. Glony (Algae) 156
10.2.1. Budowa i czynności życiowe glonów 156
10.2.2. Przegląd systematyczny glonów 160
10.2.2.1. Gromada: Eugleniny (Euglenophyta) 160
10.2.2.2. Gromada: Bruzdnice (Dinophyta) 162
10.2.2.3. Gromada: Chryzofity (Chrysophyta) 162
10.2.2.4. Gromada: Zielenice (Chlorophyta) 163
10.2.2.5. Gromada: Brunatnice (Phaeophyta) 167
10.2.2.6. Gromada: Krasnorosty (Rhodophyta) 169 10.3.Sluzorosla {Myxomycota) i lęgniowce (Oomycota) 169
11. Królestwo: Grzyby (Fungi) 171
11.1. Budowa i czynności życiowe grzybów 171
11.2. Przegląd systematyczny królestwa grzybów 173
11.2.1. Gromada: Sprzężniaki (Zygomycota) 173
11.2.2. Gromada: Workowce (Ascomycotd) 176
11.2.3. Gromada: Podstawczaki {Basidiomycota) 178
11.2.4. Gromada: Grzyby niedoskonałe {Deuteromycota) 180
11.3. Znaczenie grzybów w przyrodzie i życiu człowieka 181
12. Królestwo: Rośliny (Plantae) 182
12.1. Budowa i czynności życiowe roślin 182
12.1.1. Tkanki roślinne 183
12.1.1.1. Tkanki twórcze 183
12.1.1.2. Tkanka miękiszowa 184
12.1.1.3. Tkanka okrywająca 185
12.1.1.4. Tkanka wzmacniająca 187
12.1.1.5. Tkanka przewodząca 189
12.1.2. Rozmnażanie się roślin 192
12.1.2.1. Rozmnażanie płciowe 192
12.1.2.2. Rozmnażanie bezpłciowe 194
12.2. Przegląd systematyczny królestwa roślin 195
12.2.1. Gromada: Ryniofity (Rhyniophytd) 196
12.2.2. Gromada: Mszaki (Bryophyta) 196
12.2.3. Gromada: Widłakowe (Lycophyta) 200
12.2.4. Gromada: Skrzypowe (Sphenophyta) 203
12.2.5. Gromada: Paprociowe (Pterophyta) 203
12.2.6. Gromada: Nagozalążkowe (Pinophyta) 205
12.2.7. Gromada: Okrytozalążkowe (Magnoliophyta) 210
12.2.7.1. Rozmnażanie płciowe i przemiana pokoleń u roślin okrytozalążkowych 211
12.2.7.2. Anatomia roślin okrytozałążkowych 222
12.2.7.2.1. Anatomia korzenia 224
12.2.7.2.2. Anatomia pędu 228
12.2.7.3. Przegląd systematyczny gromady okrytozałążkowych 238
12.2.7.3.1. Charakterystyka wybranych rodzin z klasy dwuliściennych 238
12.2.7.3.2. Charakterystyka wybranych rodzin z klasy jednoliściennych 248
12.2.7.4. Elementy fizjologii roślin okrytozalążkowych 248
12.2.7.4.1. Odżywianie mineralne i gospodarka wodna roślin 248
12.2.7.4.2. Czynniki wzrostu i rozwoju roślin 250
12.2.7.4.3. Fizjologia kiełkowania nasion 252
12.2.7.4.4. Fizjologia kwitnienia 253
12.2.7.4.5. Ruchy roślin 254
12.3. Przystosowania roślin do życia w różnych środowiskach 255
13. Królestwo: Zwierzęta (Animalia) 257
13.1.Budowa i czynności życiowe zwierząt 259
13.1.1. Tkanki zwierzęce 260
13.1.1.1. Tkanka nabłonkowa 260
13.1.1.2. Tkanka mięśniowa 262
13.1.1.3. Tkanka łączna 263
13.1.1.4. Tkanka nerwowa 264
13.1.2. Odżywianie się zwierząt 266
13.1.3. Wymiana gazowa zwierząt 268
13.1.4. Wydalanie azotowych produktów przemiany materii i gospodarka wodna zwierząt 269
13.1.5. Krążenie u zwierząt 273
13.1.6. Koordynacja czynności życiowych zwierząt 273
13.1.7. Rozmnażanie się i rozwój zwierząt 274
13.2 Przegląd systematyczny królestwa zwierząt 280
13.2.1. Typ: Parzydełkowce (Cnidaria) 281
13.2.2. Typ: Płazińce (Platyhelmintb.es) 287
13.2.3. Typ: Nicienie (Nematoda) 295
13.2.4. Typ: Pierścienice (Annelida) 300
13.2.5. Typ: Stawonogi (Arthropoda) 306
13.2.6. Typ: Mięczaki (Mollusca) 316
13.2.7. Typ: Szkarłupnie (Echinodermatd) 323
13.2.8. Typ: Strunowce (Chordata) 324
13.2.8.1. Podtyp: Bezczaszkowce (Acranid) 324
13.2.8.2. Podtyp: Kręgowce (Vertebrata) 326
13.3. Anatomia porównawcza z elementami fizjologii kręgowców 336
13.3.1. Pokrycie ciała 336
13.3.2. Szkielet 337
13.3.3. Krążenie 343
13.3.3.1. Układ krwionośny 343
13.3.3.2. Układ limfatyczny 352
13.3.4. Wymiana gazowa 352
13.3.5. Termoregulacja 356
13.3.6. Odżywianie się 359
13.3.7. Wydalanie azotowych produktów przemiany materii 362
13.3.8. Rozmnażanie się i rozwój 367
13.3.9. Koordynacja czynności życiowych 370
13.3.9.1. Układ dokrewny 371
13.3.9.2. Układ nerwowy 371
14. Organizm a środowisko 379
14.1. Czynniki ograniczające 379
14.2. Populacja 381
14.3. Biocenoza 387
14.3.1. Stosunki międzygatunkowe w biocenozie 387
14.3.2. Zależności pokarmowe w biocenozie 389
14.4. Ekosystem 390
14.4.1. Materia i energia w ekosystemie 390
14.4.2. Cykle biogeochemiczne 393
14.4.3. Sukcesja ekologiczna 395
14.5. Elementy biogeografii 395
14.5.1. Szata roślinna Ziemi 396
14.5.2. Krainy zoogeograficzne 402
14.6. Człowiek a środowisko 403
14.6.1. Zanieczyszczenie środowiska 403
14.6.2. Zasoby przyrody i ich eksploatacja 406
14.6.3. Ochrona przyrody 406
15. Podstawy ewolucjonizmu 410
15.1. Historia myśli ewolucyjnej 410
15.2. Zmienność osobnicza 412
15.3.Dobór naturalny 414
15.4.Mechanizmy ewolucji 415
15.5.Dowody ewolucji 416
1.1. Woda 11
1.2. Cukry 13
1.3. Tłuszczowce 16
1.4. Białka 19
1.5. Kwasy nukleinowe 23
1.6. Trifosforany nukleozydów 27
1.7. Dinukleotydy 30
2. Budowa komórki 31
2.1. Błony komórkowe 31
2.2. Komórka eukariotyczna 33
2.2.1. Komórka roślinna 33
2.2.1.1. Cytoplazma 33
2.2.1.2. Wakuola 39
2.2.1.3. Jądro 40
2.2.1.4. Mitochondria 41
2.2.1.5. Plastydy 43
2.2.1.6. Ściana komórkowa 45
2.2.2. Komórka zwierzęca 46
2.3. Komórka prokariotyczna 47
3. Przemiana materii i energii, czyli metabolizm 50
3.1. Enzymy 50
3.2. Reakcje oksydoredukcyjne 51
3.3. Fotosynteza 52
3.3.1. Fotosynteza roślinna 53
3.3.2. Inne typy fotosyntezy 62
3.4. Chemosynteza 62
3.5. Oddychanie 64
3.5.1. Oddychanie tlenowe 64
3.5.2. Oddychanie beztlenowe 70
4. Ekspresja informacji genetycznej 73
4.1. Transkrypcja 73
4.2. Translacja 77
4.3. Kod genetyczny 81
4.4. Geny i regulacja ich ekspresji 83
5. Podziały komórkowe 88
5.1. Replikacja DNA 88
5.2. Cykl komórkowy 92
5.2.1.Interfaza 93
5.2.2.Mitoza 93
5.2.3. Mejoza 98
5.2.3.1. Pierwszy podział mejotyczny 100
5.2.3.2. Drugi podział mejotyczny 101
5.3. Znaczenie biologiczne podziałów komórkowych 103
6. Dziedziczenie cech 107
6.1. Pojęcia podstawowe 107
6.2. Doświadczenia Grzegorza Mendla 109
6.2.1. Pierwsze prawo Mendla 109
6.2.2. Drugie prawo Mendla 113
6.3. Niepełna dominacja 115
6.4. Allele wielokrotne 116
6.5. Współdziałanie genów nieallelicznych 117
6.5.1.Współdziałanie genów w wykształceniu cechy jakościowej 118
6.5.2. Dziedziczenie cech ilościowych 119
6.6. Genetyczna determinacja płci 121
6.7. Geny sprzężone 122
6.8. Dziedziczenie pozajądrowe 127
7. Systematyka organizmów 128
7.1. Jednostki systematyczne 128
7.2. Nazewnictwo biologiczne 129
7.3. Królestwa świata żywego 130
8. Wirusy, wiroidy i priony 131
8.1. Wirusy 131
8.2. Wiroidy i priony 135
9. Królestwo: Monera 136
9.1. Komórki bakteryjne 136
9.2. Rozmnażanie się bakterii i wymiana materiału genetycznego 137
9.3. Odżywianie się bakterii 139
9.4. Oddychanie bakterii 141
9.5. Znaczenie bakterii w przyrodzie i życiu człowieka 142
10. Królestwo: Protista 145
10.1.Pierwotniaki (Protozod) 145
10.1.1. Budowa i czynności życiowe pierwotniaków 145
10.1.2. Przegląd systematyczny pierwotniaków 150
10.1.2.1. Typ: Wiciowce (Flagellata) 150
10.1.2.2. Typ: Sporowce {Sporozoa) 152
10.1.2.3. Typ: Zarodziowe (Sarcodina) 153
10.1.2.4. Typ: Orzęski (Ciliata) 154
10.2. Glony (Algae) 156
10.2.1. Budowa i czynności życiowe glonów 156
10.2.2. Przegląd systematyczny glonów 160
10.2.2.1. Gromada: Eugleniny (Euglenophyta) 160
10.2.2.2. Gromada: Bruzdnice (Dinophyta) 162
10.2.2.3. Gromada: Chryzofity (Chrysophyta) 162
10.2.2.4. Gromada: Zielenice (Chlorophyta) 163
10.2.2.5. Gromada: Brunatnice (Phaeophyta) 167
10.2.2.6. Gromada: Krasnorosty (Rhodophyta) 169 10.3.Sluzorosla {Myxomycota) i lęgniowce (Oomycota) 169
11. Królestwo: Grzyby (Fungi) 171
11.1. Budowa i czynności życiowe grzybów 171
11.2. Przegląd systematyczny królestwa grzybów 173
11.2.1. Gromada: Sprzężniaki (Zygomycota) 173
11.2.2. Gromada: Workowce (Ascomycotd) 176
11.2.3. Gromada: Podstawczaki {Basidiomycota) 178
11.2.4. Gromada: Grzyby niedoskonałe {Deuteromycota) 180
11.3. Znaczenie grzybów w przyrodzie i życiu człowieka 181
12. Królestwo: Rośliny (Plantae) 182
12.1. Budowa i czynności życiowe roślin 182
12.1.1. Tkanki roślinne 183
12.1.1.1. Tkanki twórcze 183
12.1.1.2. Tkanka miękiszowa 184
12.1.1.3. Tkanka okrywająca 185
12.1.1.4. Tkanka wzmacniająca 187
12.1.1.5. Tkanka przewodząca 189
12.1.2. Rozmnażanie się roślin 192
12.1.2.1. Rozmnażanie płciowe 192
12.1.2.2. Rozmnażanie bezpłciowe 194
12.2. Przegląd systematyczny królestwa roślin 195
12.2.1. Gromada: Ryniofity (Rhyniophytd) 196
12.2.2. Gromada: Mszaki (Bryophyta) 196
12.2.3. Gromada: Widłakowe (Lycophyta) 200
12.2.4. Gromada: Skrzypowe (Sphenophyta) 203
12.2.5. Gromada: Paprociowe (Pterophyta) 203
12.2.6. Gromada: Nagozalążkowe (Pinophyta) 205
12.2.7. Gromada: Okrytozalążkowe (Magnoliophyta) 210
12.2.7.1. Rozmnażanie płciowe i przemiana pokoleń u roślin okrytozalążkowych 211
12.2.7.2. Anatomia roślin okrytozałążkowych 222
12.2.7.2.1. Anatomia korzenia 224
12.2.7.2.2. Anatomia pędu 228
12.2.7.3. Przegląd systematyczny gromady okrytozałążkowych 238
12.2.7.3.1. Charakterystyka wybranych rodzin z klasy dwuliściennych 238
12.2.7.3.2. Charakterystyka wybranych rodzin z klasy jednoliściennych 248
12.2.7.4. Elementy fizjologii roślin okrytozalążkowych 248
12.2.7.4.1. Odżywianie mineralne i gospodarka wodna roślin 248
12.2.7.4.2. Czynniki wzrostu i rozwoju roślin 250
12.2.7.4.3. Fizjologia kiełkowania nasion 252
12.2.7.4.4. Fizjologia kwitnienia 253
12.2.7.4.5. Ruchy roślin 254
12.3. Przystosowania roślin do życia w różnych środowiskach 255
13. Królestwo: Zwierzęta (Animalia) 257
13.1.Budowa i czynności życiowe zwierząt 259
13.1.1. Tkanki zwierzęce 260
13.1.1.1. Tkanka nabłonkowa 260
13.1.1.2. Tkanka mięśniowa 262
13.1.1.3. Tkanka łączna 263
13.1.1.4. Tkanka nerwowa 264
13.1.2. Odżywianie się zwierząt 266
13.1.3. Wymiana gazowa zwierząt 268
13.1.4. Wydalanie azotowych produktów przemiany materii i gospodarka wodna zwierząt 269
13.1.5. Krążenie u zwierząt 273
13.1.6. Koordynacja czynności życiowych zwierząt 273
13.1.7. Rozmnażanie się i rozwój zwierząt 274
13.2 Przegląd systematyczny królestwa zwierząt 280
13.2.1. Typ: Parzydełkowce (Cnidaria) 281
13.2.2. Typ: Płazińce (Platyhelmintb.es) 287
13.2.3. Typ: Nicienie (Nematoda) 295
13.2.4. Typ: Pierścienice (Annelida) 300
13.2.5. Typ: Stawonogi (Arthropoda) 306
13.2.6. Typ: Mięczaki (Mollusca) 316
13.2.7. Typ: Szkarłupnie (Echinodermatd) 323
13.2.8. Typ: Strunowce (Chordata) 324
13.2.8.1. Podtyp: Bezczaszkowce (Acranid) 324
13.2.8.2. Podtyp: Kręgowce (Vertebrata) 326
13.3. Anatomia porównawcza z elementami fizjologii kręgowców 336
13.3.1. Pokrycie ciała 336
13.3.2. Szkielet 337
13.3.3. Krążenie 343
13.3.3.1. Układ krwionośny 343
13.3.3.2. Układ limfatyczny 352
13.3.4. Wymiana gazowa 352
13.3.5. Termoregulacja 356
13.3.6. Odżywianie się 359
13.3.7. Wydalanie azotowych produktów przemiany materii 362
13.3.8. Rozmnażanie się i rozwój 367
13.3.9. Koordynacja czynności życiowych 370
13.3.9.1. Układ dokrewny 371
13.3.9.2. Układ nerwowy 371
14. Organizm a środowisko 379
14.1. Czynniki ograniczające 379
14.2. Populacja 381
14.3. Biocenoza 387
14.3.1. Stosunki międzygatunkowe w biocenozie 387
14.3.2. Zależności pokarmowe w biocenozie 389
14.4. Ekosystem 390
14.4.1. Materia i energia w ekosystemie 390
14.4.2. Cykle biogeochemiczne 393
14.4.3. Sukcesja ekologiczna 395
14.5. Elementy biogeografii 395
14.5.1. Szata roślinna Ziemi 396
14.5.2. Krainy zoogeograficzne 402
14.6. Człowiek a środowisko 403
14.6.1. Zanieczyszczenie środowiska 403
14.6.2. Zasoby przyrody i ich eksploatacja 406
14.6.3. Ochrona przyrody 406
15. Podstawy ewolucjonizmu 410
15.1. Historia myśli ewolucyjnej 410
15.2. Zmienność osobnicza 412
15.3.Dobór naturalny 414
15.4.Mechanizmy ewolucji 415
15.5.Dowody ewolucji 416