Dane szczegółowe książki
Resocjalizacja: teoria i praktyka pedagogiczna t.1 / Urban, Bronisław (1942-2014); Stanik, Jan M. (1943-)
Tytuł
Resocjalizacja: teoria i praktyka pedagogiczna t.1
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
ISBN
9788301154042; 9788301154066
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
1
Tomów
2
Spis treści
pokaż spis treści
Wprowadzenie (Bronisław Urban, Jan M. Stanik) … 9
Rozdział 1. Resocjalizacja jako przedmiot badań interdyscyplinarnych … 17
1.1. Teoria resocjalizacji w strukturze nauk społecznych (Bronisław Urban) … 17
1.1.1. Filozofia a pedagogika resocjalizacyjna … 18
1.1.2. Psychologia a pedagogika resocjalizacyjna … 23
1.1.3. Socjologia a teoria resocjalizacyjna … 24
1.1.4. Wizja ponowoczesności a perspektywa resocjalizacji … 25
1.1.5. Metodologiczna niejednolitość i interdyscyplinarny charakter pedagogiki resocjalizacyjnej … 29
1.2. Historia rozwoju praktyki resocjalizacyjnej w Polsce i na świecie (Ewald Jacek Dukaczewski) … 31
1.2.1. Ewolucja stosowania kar … 31
1.2.2. Rozwój placówek resocjalizacyjnych w Europie … 33
1.2.3. Charakterystyczne systemy resocjalizacji … 34
1.2.4. Rozwój resocjalizacji w Polsce … 49
1.3. Różne ujęcia definicji resocjalizacji (Lesław Pytka) … 73
1.4. Współczesne prądy w naukach społecznych a teoria i praktyka resocjalizacyjna … 77
1.4.1. Psychologiczne podstawy resocjalizacji {Kazimierz Pospiszyl) … 77
1.4.2. Resocjalizacja i praktyka resocjalizacyjna w ujęciu Czesława Czapówa (Lesław Pytka) … 95
1.4.3. Zachowania dewiacyjne w założeniach symbolicznego interakcjonizmu. Implikacje dla praktyki resocjalizacyjnej (Bronisław Urban) … 99
1.4.4. Wybrane koncepcje i wyniki badań kryminologicznych a perspektywy resocjalizacji (Jan M. Stanik) … 116
Rozdział 2. Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań (Bronisław Urban) … 136
2.1. Zaburzenia w zachowaniu - koncepcje teoretyczne, typologia i ewolucja … 136
2.1.1. Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne we współczesnych naukach o zachowaniu człowieka i resocjalizacji … 137
2.1.2. Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne we współczesnych teoriach (perspektywach) psychologicznych i socjologicznych … 143
2.1.3. Typologia zaburzeń w zachowaniu i niedostosowania społecznego … 153
2.1.4. Rozwój zaburzeń w zachowaniu w kierunku przestępczości … 157
2.1.5. Zaburzenia w zachowaniu a status społeczny w grupie rówieśniczej … 165
Rozdział 3. Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności (Jan M. Stanik) … 168
3.1. Pojęcie niedostosowania społecznego (NS), asocjalności (A) i demoralizacji … 170
3.1.1. Pojęcie asocjalności … 176
3.1.2. Pojęcie demoralizacji … 178
3.2. Ogólny model diagnozowania niedostosowania społecznego (NS) i asocjalności (A) … 179
3.3. Styl życia jako nadrzędny konstrukt opisowy w diagnozowaniu (NS) i (A) … 181
3.4. Czynniki ryzyka (NS) i (A) w instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych strukturach społecznych … 184
3.4.1. Warunki opiekuńczo-wychowawcze w rodzinie nieletniego (WOWRN) jako parcjalny przedmiot diagnozowania (NS) i (A) … 184
3.4.2. Efekty edukacyjno-wychowawcze (EEWN) jako parcjalny przedmiot diagnozowania niedostosowania społecznego nieletnich … 187
3.4.3. Funkcjonowanie w asocjalnych grupach podkulturowych jako parcjalny przedmiot diagnozowania (NS) i (A) … 189
3.5. Realizacja osobistych zadań rozwojowych (OZR) jako przedmiot diagnozowania (NS) i (A) nieletnich … 193
3.5.1. Pojęcie zadań rozwojowych … 194
3.6. Diagnoza (NS) i (A) nieletnich w ujęciu psychologicznym … 197
Rozdział 4. Współczesne systemy resocjalizacyjne … 203
4.1. Współczesne nurty w resocjalizacji (Marek Konopczyński) … 203
4.1.1. Cztery koncepcje resocjalizacji … 205
4.1.2. Teoria „rozwoju dojrzałości interpersonalnej" Sullivana i Granta … 208
4.1.3. „Teatr życia codziennego" Goffmana … 209
4.1.4. Koncepcja resilience (oporu-elastyczności) … 210
4.2. Przykłady praktycznych modeli resocjalizacyjnych w różnych krajach (Marian Kalinowski) … 213
4.2.1. Systemy resocjalizacji nieletnich w Wielkiej Brytanii … 214
4.2.2. Francuski model resocjalizacji nieletnich … 215
4.2.3. Model resocjalizacji nieletnich w Niemczech … 219
4.2.4. Systemy postępowania z nieletnimi w krajach skandynawskich … 222
Rozdział 5. Resocjalizacja w ujęciu pedagogicznym … 225
5.1. Cele resocjalizacji (Sławomir Sobczak) … 225
5.1.1. Postawa aksjologiczna … 227
5.1.2. Postawa antropologiczna … 231
5.1.3. Teleologia wychowania resocjalizacyjnego … 232
5.2. Struktura procesu resocjalizacji (Marian Kalinowski) … 234
5.3. Zasady wychowania resocjalizującego (Marian Kalinowski) … 237
5.4. Formy, metody i środki wychowania resocjalizującego (Marian Kalinowski) … 240
5.5. Kształcenie resocjalizujące (Adam Szecówka) … 249
5.5.1. Rola wykształcenia w readaptacji społecznej … 251
5.5.2. Psychofizyczne i pedagogiczne uwarunkowania uczniów niedostosowanych społecznie … 254
5.5.3. Desocjalizujące czynniki w środowisku szkoły masowej … 256
5.5.4. Szkoła w placówce resocjalizacyjnej … 261
5.5.5. Istota kształcenia resocjalizującego … 265
5.5.6. Kierunki optymalizacji nauczania resocjalizującego … 274
5.6. Twórcza resocjalizacja. Kształtowanie nowych tożsamości (Marek Konopczyński) … 278
5.6.1. Zarys koncepcji twórczej resocjalizacji … 278
5.6.2. Zalecenia metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji … 287
5.6.3. Strategie metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji … 292
5.6.4. Procedury metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji … 298
5.6.5. Twórcza resocjalizacja. Kreowanie alternatywnej tożsamości nieletnich … 306
5.7. Ocena rezultatów resocjalizacji (Bronisław Urban) … 312
Rozdział 6. Resocjalizacja w zakładach karnych … 318
6.1. Kara kryminalna i kara pozbawienia wolności (Mieczysław Ciosek) … 318
6.1.1. Przestępstwo i kara kryminalna … 318
6.1.2. Koncepcje kary kryminalnej … 320
6.1.3. Funkcje kary pozbawienia wolności … 322
6.2. Zakład karny jako instytucja resocjalizacyjna (Mieczysław Ciosek) … 326
6.2.1. Zakład karny jako organizacja totalna … 326
6.2.2. Personel więzienny i jego funkcje … 329
6.2.3. Zasady funkcjonowania całej społeczności więziennej … 337
6.2.4. Resocjalizacja jako nadrzędne zadanie całej społeczności więziennej … 340
6.3. Podkultura więzienna jako bariera resocjalizacji penitencjarnej (Mieczysław Ciosek) … 345
6.3.1. Pojęcie i geneza więziennej podkultury … 345
6.3.2. Nieformalny kodeks postępowania więźniów … 348
6.3.3. System komunikacji więźniów … 352
6.3.4. Negatywne przejawy podkultury więziennej … 355
6.4. Szanse resocjalizacji penitencjarnej (Mieczysław Ciosek) … 358
6.5. Kategorie klasyfikacyjne i zróżnicowanie osobowościowe skazanych jako wyznaczniki celów i programów resocjalizacji penitencjarnej (Jan Szatański) … 361
6.5.1. Klasyfikacje formalne (kodeksowe) … 361
6.5.2. Kategoryzacje nieformalne (pozakodeksowe) … 367
6.5.3. Zróżnicowanie populacji więziennej wyznacznikiem podatności na resocjalizację … 371
6.5.4. Cele resocjalizacji penitencjarnej … 375
6.5.5. Przedmiot diagnozy penitencjarnej tradycyjnej i zmodernizowanej … 380
6.5.6. Resocjalizacja penitencjarna jako korektura zachowania oraz jako przemiana moralna skazanego i jej apogeum … 385
6.5.7. Perspektywy komplementarnej readaptacji psychospołecznej więźniów „doczłowieczających się" … 387
6.5.8. Zadania zmodernizowanej psychokorektury … 392
Bibliografia … 397
Indeks nazwisk … 418
Indeks rzeczowy … 426
Rozdział 1. Resocjalizacja jako przedmiot badań interdyscyplinarnych … 17
1.1. Teoria resocjalizacji w strukturze nauk społecznych (Bronisław Urban) … 17
1.1.1. Filozofia a pedagogika resocjalizacyjna … 18
1.1.2. Psychologia a pedagogika resocjalizacyjna … 23
1.1.3. Socjologia a teoria resocjalizacyjna … 24
1.1.4. Wizja ponowoczesności a perspektywa resocjalizacji … 25
1.1.5. Metodologiczna niejednolitość i interdyscyplinarny charakter pedagogiki resocjalizacyjnej … 29
1.2. Historia rozwoju praktyki resocjalizacyjnej w Polsce i na świecie (Ewald Jacek Dukaczewski) … 31
1.2.1. Ewolucja stosowania kar … 31
1.2.2. Rozwój placówek resocjalizacyjnych w Europie … 33
1.2.3. Charakterystyczne systemy resocjalizacji … 34
1.2.4. Rozwój resocjalizacji w Polsce … 49
1.3. Różne ujęcia definicji resocjalizacji (Lesław Pytka) … 73
1.4. Współczesne prądy w naukach społecznych a teoria i praktyka resocjalizacyjna … 77
1.4.1. Psychologiczne podstawy resocjalizacji {Kazimierz Pospiszyl) … 77
1.4.2. Resocjalizacja i praktyka resocjalizacyjna w ujęciu Czesława Czapówa (Lesław Pytka) … 95
1.4.3. Zachowania dewiacyjne w założeniach symbolicznego interakcjonizmu. Implikacje dla praktyki resocjalizacyjnej (Bronisław Urban) … 99
1.4.4. Wybrane koncepcje i wyniki badań kryminologicznych a perspektywy resocjalizacji (Jan M. Stanik) … 116
Rozdział 2. Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań (Bronisław Urban) … 136
2.1. Zaburzenia w zachowaniu - koncepcje teoretyczne, typologia i ewolucja … 136
2.1.1. Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne we współczesnych naukach o zachowaniu człowieka i resocjalizacji … 137
2.1.2. Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne we współczesnych teoriach (perspektywach) psychologicznych i socjologicznych … 143
2.1.3. Typologia zaburzeń w zachowaniu i niedostosowania społecznego … 153
2.1.4. Rozwój zaburzeń w zachowaniu w kierunku przestępczości … 157
2.1.5. Zaburzenia w zachowaniu a status społeczny w grupie rówieśniczej … 165
Rozdział 3. Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności (Jan M. Stanik) … 168
3.1. Pojęcie niedostosowania społecznego (NS), asocjalności (A) i demoralizacji … 170
3.1.1. Pojęcie asocjalności … 176
3.1.2. Pojęcie demoralizacji … 178
3.2. Ogólny model diagnozowania niedostosowania społecznego (NS) i asocjalności (A) … 179
3.3. Styl życia jako nadrzędny konstrukt opisowy w diagnozowaniu (NS) i (A) … 181
3.4. Czynniki ryzyka (NS) i (A) w instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych strukturach społecznych … 184
3.4.1. Warunki opiekuńczo-wychowawcze w rodzinie nieletniego (WOWRN) jako parcjalny przedmiot diagnozowania (NS) i (A) … 184
3.4.2. Efekty edukacyjno-wychowawcze (EEWN) jako parcjalny przedmiot diagnozowania niedostosowania społecznego nieletnich … 187
3.4.3. Funkcjonowanie w asocjalnych grupach podkulturowych jako parcjalny przedmiot diagnozowania (NS) i (A) … 189
3.5. Realizacja osobistych zadań rozwojowych (OZR) jako przedmiot diagnozowania (NS) i (A) nieletnich … 193
3.5.1. Pojęcie zadań rozwojowych … 194
3.6. Diagnoza (NS) i (A) nieletnich w ujęciu psychologicznym … 197
Rozdział 4. Współczesne systemy resocjalizacyjne … 203
4.1. Współczesne nurty w resocjalizacji (Marek Konopczyński) … 203
4.1.1. Cztery koncepcje resocjalizacji … 205
4.1.2. Teoria „rozwoju dojrzałości interpersonalnej" Sullivana i Granta … 208
4.1.3. „Teatr życia codziennego" Goffmana … 209
4.1.4. Koncepcja resilience (oporu-elastyczności) … 210
4.2. Przykłady praktycznych modeli resocjalizacyjnych w różnych krajach (Marian Kalinowski) … 213
4.2.1. Systemy resocjalizacji nieletnich w Wielkiej Brytanii … 214
4.2.2. Francuski model resocjalizacji nieletnich … 215
4.2.3. Model resocjalizacji nieletnich w Niemczech … 219
4.2.4. Systemy postępowania z nieletnimi w krajach skandynawskich … 222
Rozdział 5. Resocjalizacja w ujęciu pedagogicznym … 225
5.1. Cele resocjalizacji (Sławomir Sobczak) … 225
5.1.1. Postawa aksjologiczna … 227
5.1.2. Postawa antropologiczna … 231
5.1.3. Teleologia wychowania resocjalizacyjnego … 232
5.2. Struktura procesu resocjalizacji (Marian Kalinowski) … 234
5.3. Zasady wychowania resocjalizującego (Marian Kalinowski) … 237
5.4. Formy, metody i środki wychowania resocjalizującego (Marian Kalinowski) … 240
5.5. Kształcenie resocjalizujące (Adam Szecówka) … 249
5.5.1. Rola wykształcenia w readaptacji społecznej … 251
5.5.2. Psychofizyczne i pedagogiczne uwarunkowania uczniów niedostosowanych społecznie … 254
5.5.3. Desocjalizujące czynniki w środowisku szkoły masowej … 256
5.5.4. Szkoła w placówce resocjalizacyjnej … 261
5.5.5. Istota kształcenia resocjalizującego … 265
5.5.6. Kierunki optymalizacji nauczania resocjalizującego … 274
5.6. Twórcza resocjalizacja. Kształtowanie nowych tożsamości (Marek Konopczyński) … 278
5.6.1. Zarys koncepcji twórczej resocjalizacji … 278
5.6.2. Zalecenia metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji … 287
5.6.3. Strategie metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji … 292
5.6.4. Procedury metodyczne w procesie twórczej resocjalizacji … 298
5.6.5. Twórcza resocjalizacja. Kreowanie alternatywnej tożsamości nieletnich … 306
5.7. Ocena rezultatów resocjalizacji (Bronisław Urban) … 312
Rozdział 6. Resocjalizacja w zakładach karnych … 318
6.1. Kara kryminalna i kara pozbawienia wolności (Mieczysław Ciosek) … 318
6.1.1. Przestępstwo i kara kryminalna … 318
6.1.2. Koncepcje kary kryminalnej … 320
6.1.3. Funkcje kary pozbawienia wolności … 322
6.2. Zakład karny jako instytucja resocjalizacyjna (Mieczysław Ciosek) … 326
6.2.1. Zakład karny jako organizacja totalna … 326
6.2.2. Personel więzienny i jego funkcje … 329
6.2.3. Zasady funkcjonowania całej społeczności więziennej … 337
6.2.4. Resocjalizacja jako nadrzędne zadanie całej społeczności więziennej … 340
6.3. Podkultura więzienna jako bariera resocjalizacji penitencjarnej (Mieczysław Ciosek) … 345
6.3.1. Pojęcie i geneza więziennej podkultury … 345
6.3.2. Nieformalny kodeks postępowania więźniów … 348
6.3.3. System komunikacji więźniów … 352
6.3.4. Negatywne przejawy podkultury więziennej … 355
6.4. Szanse resocjalizacji penitencjarnej (Mieczysław Ciosek) … 358
6.5. Kategorie klasyfikacyjne i zróżnicowanie osobowościowe skazanych jako wyznaczniki celów i programów resocjalizacji penitencjarnej (Jan Szatański) … 361
6.5.1. Klasyfikacje formalne (kodeksowe) … 361
6.5.2. Kategoryzacje nieformalne (pozakodeksowe) … 367
6.5.3. Zróżnicowanie populacji więziennej wyznacznikiem podatności na resocjalizację … 371
6.5.4. Cele resocjalizacji penitencjarnej … 375
6.5.5. Przedmiot diagnozy penitencjarnej tradycyjnej i zmodernizowanej … 380
6.5.6. Resocjalizacja penitencjarna jako korektura zachowania oraz jako przemiana moralna skazanego i jej apogeum … 385
6.5.7. Perspektywy komplementarnej readaptacji psychospołecznej więźniów „doczłowieczających się" … 387
6.5.8. Zadania zmodernizowanej psychokorektury … 392
Bibliografia … 397
Indeks nazwisk … 418
Indeks rzeczowy … 426