Dane szczegółowe książki
Transformacja gospodarcza w Polsce / Bałtowski, Maciej (1953); Miszewski, Maciej
Tytuł
Transformacja gospodarcza w Polsce
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
ISBN
978-83-01-4628-3
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
brak numeracji stron
Spis treści
pokaż spis treści
Wprowadzenie . • • 11
CZĘŚĆ 1. TEORETYCZNE PROBLEMY TRANSFORMACJI GOSPODARCZEJ ... 21
Rozdział 1. Pojęcie i cele transformacji gospodarczej 23
Transformacja gospodarcza jako kategoria ekonomiczna 23
1.1.1. Wprowadzenie . 23
1.1."2. Transformacja gospodarcza jako kategoria teorii systemów ekonomicznych . 24
Transformacja gospodarcza jako element polityki gospodarczej 26
Czym nie jest transformacja gospodarcza 27
Miejsce badań transformacji gospodarczej we współczesnej n^uce ekonomii 30
Podsumowanie 32
Transformacja gospodarcza a transformacja ustrojowa 32
Racjonalność ekonomiczna i polityczna transformacji 32
Przemiany instytucjonalne i porządek instytucjonalny 34
Przemiany pozatnstytucjonalne 38
Podsumowanie 40
Cele transformacji gospodarczej w świetle literatury 41
Model docelowy transformującej się gospodarki 45
Uwarunkowania metodologiczne . 45
Cele procesu transformacji - propozycja pozytywna 48
Rozdział 2. Transformacja gospodarcza - dwa ujęcia teoretyczne 52
Transformacja jako zmiana systemu gospodarczego - perspektywa badawcza teorii systemów ekonomicznych 52
Charakterystyka własnościowa i charakterystyka mechanizmu regulacji systemu gospodarczego 52
System gospodarczy realnego socjalizmu i jego transformacja 56
Podsumowanie , , 60
Transformacja jako zmiana ładu gospodarczego - perspektywa badawcza społecznej gospodarki rynkowej 62
Lad gospodarczy 62
Problem relacji państwo-gospodarka 64
Polityka społeczna a koncepcja społecznej gospodarki rynkowej 66
Filozoficzno-moralne walory społecznej gospodarki rynkowej 69
Propozycja dla gospodarki polskiej 71
Rozdział 3. Rola i zadania państwa w okresie transformacji gospodarczej 75
Bagaż historii i wewnętrzna sprzeczność podejścia liberalnego 75
Obszary aktywności państwa na dwóch etapach transformacji 78
Polityka antymonopolowa i przeciwdziałanie „przedsiębiorczości politycznej" ... 81
Monopole socjalistyczne i icii przekształcenia 81
Negatywne efekty zewnętrzne a proces transformacji 83
Przedsiębiorczość polityczna *>5
Podsumowanie 87
3.4. Kompetencje właścicielskie państwa w okresie transformacji .• . . 88
Szczególny charakter poiityki właścicielskiej państwa 88
Nadzór założycielski 90
Nadzór właścicielski '.
Podsumowanie
Rozdział 4. Podstawowe dylematy i dysharmonie transformacji 97
Przyczyny dylematów i dysharmonii transformacji 97
Dylemat dynamiki przejścia systemowego - terapia szokowa czy gradualna? ... 99
Dylematy procesu tworzenia sektora prywatnego 100
Prywatyzacja ekwiwalentna czy nieekwiwalentna . 101
Prywatyzacja szybka czy wolna 102
Kolejność realizacji prywatyzacji i jej oddolny charakter 105
Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych a powstawanie nowych podmiotów prywatnych 106
Dylematy gospodarczej aktywności państwa 109
4.4.1. Dylemat restrukturyzacji sektorów problemowych 109
'4.4.2. Problemy na styku państwo-gospodarka HO
Ekonomiczne a społeczne aspekty transformacji ' 113
Problem sprawiedliwości społecznej M3
Pokrzywdzeni i beneficjanci ' 1*5
Społeczne poparcie procesu transformacji 117
Konstruktywizm przemian a rozwój organiczny - podłożem dylematów transformacji? 119
CZĘŚĆ II. GENEZA I PRZEBIEG TRANSFORMACJI GOSPODARCZEJ 123
Rozdział 5. Przed wielki} zmianą - reformy i inspiracje reform 125
Wprowadzenie 125
Kryzys końca lat 70. ubiegłego stulecia i wczesne reformy 127
Epoka gierkowska i jej konsekwencje 127
Pierwsze próby głębszych reform 128
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych 131
Stan wojenny i jego skutki dla gospodarki 133
Zwiastuny upadku systemu; początek reform rynkowych . 134
Pokolenie '84 i demontaż systemu społeczno-gospodarczego realnego socjalizmu 134
Drugi etap reformy gospodarczej i jego konsekwencje 136
Postulaty zmian własnościowych 139
Rząd M.F. Rakowskiego - koniec gospodarki realnego socjalizmu 141
Zmiany systemu bankowego w okresie realnego socjalizmu 144
Ustawy bankowe z 1982 H5
Realizacja ustaw bankowych 146
Przedsiębiorstwa prywatne w okresie realnego socjalizmu 147
Sytuacja gospodarki u schyłku lat 80. ubiegłego stulecia 151
PKB, inflacja, zmiany strukturalne 151
Zadłużenie zagraniczne, wymiana międzynarodowa, eksport wewnętrzny . . 154
Spuścizna okresu realnego socjalizmu w rolnictwie 156
Podstawy intelektualne potskiej transformacji gospodarczej 157
5.7.1. J. Kornai i jego Gospodarka niedoborów 157
W. Baka i jego Reforma systemu bankowego 159
A. Lipowski i jego Mechanizm tynkowy gospodarce polskiej 160
5.8. Podsumowanie .-......." 161
Rozdział 6. Kalendarium okresu przemian (lata 1989-1990} [64
Wprowadzenie |6-t
6.2: Wydarzenia 1989 r |65
6.3. Wydarzenia 1990 r [74
Rozdział 7. Program stabilizacyjny i jego skutki 182
,7.1. Uwarunkowania i zasady programu stabilizacyjnego 182
■ 7.1.1. Wprowadzenie 182
Sytuacja gospodarcza Polski jesienią 3989 r. i działania przygotowawcze do wprowadzenia programu stabilizacyjnego 184
Wpiyw międzynarodowych organizacji finansowych na polski program stabilizacyjny j S3
Szczegółowe założenia programu stabilizacyjnego i jego przebieg 188
Ogólna ocena programu stabilizacyjnego |92
Makroekonomiczne skutki programu stabilizacyjnego i ich ocena 192
Problem przestrzelenia 196
Spadek produkcji i jego przyczyny [98
Wprowadzenie 198
Wyrównanie deformacji'strukturalnych [99
Pozostałe przyczyny 202
Podsumowanie 203
Spadek PKB i jego przyczyny 205
CZĘŚĆ 1. TEORETYCZNE PROBLEMY TRANSFORMACJI GOSPODARCZEJ ... 21
Rozdział 1. Pojęcie i cele transformacji gospodarczej 23
Transformacja gospodarcza jako kategoria ekonomiczna 23
1.1.1. Wprowadzenie . 23
1.1."2. Transformacja gospodarcza jako kategoria teorii systemów ekonomicznych . 24
Transformacja gospodarcza jako element polityki gospodarczej 26
Czym nie jest transformacja gospodarcza 27
Miejsce badań transformacji gospodarczej we współczesnej n^uce ekonomii 30
Podsumowanie 32
Transformacja gospodarcza a transformacja ustrojowa 32
Racjonalność ekonomiczna i polityczna transformacji 32
Przemiany instytucjonalne i porządek instytucjonalny 34
Przemiany pozatnstytucjonalne 38
Podsumowanie 40
Cele transformacji gospodarczej w świetle literatury 41
Model docelowy transformującej się gospodarki 45
Uwarunkowania metodologiczne . 45
Cele procesu transformacji - propozycja pozytywna 48
Rozdział 2. Transformacja gospodarcza - dwa ujęcia teoretyczne 52
Transformacja jako zmiana systemu gospodarczego - perspektywa badawcza teorii systemów ekonomicznych 52
Charakterystyka własnościowa i charakterystyka mechanizmu regulacji systemu gospodarczego 52
System gospodarczy realnego socjalizmu i jego transformacja 56
Podsumowanie , , 60
Transformacja jako zmiana ładu gospodarczego - perspektywa badawcza społecznej gospodarki rynkowej 62
Lad gospodarczy 62
Problem relacji państwo-gospodarka 64
Polityka społeczna a koncepcja społecznej gospodarki rynkowej 66
Filozoficzno-moralne walory społecznej gospodarki rynkowej 69
Propozycja dla gospodarki polskiej 71
Rozdział 3. Rola i zadania państwa w okresie transformacji gospodarczej 75
Bagaż historii i wewnętrzna sprzeczność podejścia liberalnego 75
Obszary aktywności państwa na dwóch etapach transformacji 78
Polityka antymonopolowa i przeciwdziałanie „przedsiębiorczości politycznej" ... 81
Monopole socjalistyczne i icii przekształcenia 81
Negatywne efekty zewnętrzne a proces transformacji 83
Przedsiębiorczość polityczna *>5
Podsumowanie 87
3.4. Kompetencje właścicielskie państwa w okresie transformacji .• . . 88
Szczególny charakter poiityki właścicielskiej państwa 88
Nadzór założycielski 90
Nadzór właścicielski '.
Podsumowanie
Rozdział 4. Podstawowe dylematy i dysharmonie transformacji 97
Przyczyny dylematów i dysharmonii transformacji 97
Dylemat dynamiki przejścia systemowego - terapia szokowa czy gradualna? ... 99
Dylematy procesu tworzenia sektora prywatnego 100
Prywatyzacja ekwiwalentna czy nieekwiwalentna . 101
Prywatyzacja szybka czy wolna 102
Kolejność realizacji prywatyzacji i jej oddolny charakter 105
Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych a powstawanie nowych podmiotów prywatnych 106
Dylematy gospodarczej aktywności państwa 109
4.4.1. Dylemat restrukturyzacji sektorów problemowych 109
'4.4.2. Problemy na styku państwo-gospodarka HO
Ekonomiczne a społeczne aspekty transformacji ' 113
Problem sprawiedliwości społecznej M3
Pokrzywdzeni i beneficjanci ' 1*5
Społeczne poparcie procesu transformacji 117
Konstruktywizm przemian a rozwój organiczny - podłożem dylematów transformacji? 119
CZĘŚĆ II. GENEZA I PRZEBIEG TRANSFORMACJI GOSPODARCZEJ 123
Rozdział 5. Przed wielki} zmianą - reformy i inspiracje reform 125
Wprowadzenie 125
Kryzys końca lat 70. ubiegłego stulecia i wczesne reformy 127
Epoka gierkowska i jej konsekwencje 127
Pierwsze próby głębszych reform 128
Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych 131
Stan wojenny i jego skutki dla gospodarki 133
Zwiastuny upadku systemu; początek reform rynkowych . 134
Pokolenie '84 i demontaż systemu społeczno-gospodarczego realnego socjalizmu 134
Drugi etap reformy gospodarczej i jego konsekwencje 136
Postulaty zmian własnościowych 139
Rząd M.F. Rakowskiego - koniec gospodarki realnego socjalizmu 141
Zmiany systemu bankowego w okresie realnego socjalizmu 144
Ustawy bankowe z 1982 H5
Realizacja ustaw bankowych 146
Przedsiębiorstwa prywatne w okresie realnego socjalizmu 147
Sytuacja gospodarki u schyłku lat 80. ubiegłego stulecia 151
PKB, inflacja, zmiany strukturalne 151
Zadłużenie zagraniczne, wymiana międzynarodowa, eksport wewnętrzny . . 154
Spuścizna okresu realnego socjalizmu w rolnictwie 156
Podstawy intelektualne potskiej transformacji gospodarczej 157
5.7.1. J. Kornai i jego Gospodarka niedoborów 157
W. Baka i jego Reforma systemu bankowego 159
A. Lipowski i jego Mechanizm tynkowy gospodarce polskiej 160
5.8. Podsumowanie .-......." 161
Rozdział 6. Kalendarium okresu przemian (lata 1989-1990} [64
Wprowadzenie |6-t
6.2: Wydarzenia 1989 r |65
6.3. Wydarzenia 1990 r [74
Rozdział 7. Program stabilizacyjny i jego skutki 182
,7.1. Uwarunkowania i zasady programu stabilizacyjnego 182
■ 7.1.1. Wprowadzenie 182
Sytuacja gospodarcza Polski jesienią 3989 r. i działania przygotowawcze do wprowadzenia programu stabilizacyjnego 184
Wpiyw międzynarodowych organizacji finansowych na polski program stabilizacyjny j S3
Szczegółowe założenia programu stabilizacyjnego i jego przebieg 188
Ogólna ocena programu stabilizacyjnego |92
Makroekonomiczne skutki programu stabilizacyjnego i ich ocena 192
Problem przestrzelenia 196
Spadek produkcji i jego przyczyny [98
Wprowadzenie 198
Wyrównanie deformacji'strukturalnych [99
Pozostałe przyczyny 202
Podsumowanie 203
Spadek PKB i jego przyczyny 205