Dane szczegółowe książki
Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych / Błeszyńska, Krystyna
Autorzy
Tytuł
Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych
Wydawnictwo
Warszawa: "Żak", 2001
ISBN
8388149504
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp.............................................................................................................. 9
*
CZĘŚĆ I
Niepełnosprawność a tożsamość społeczna ............................................... 15
Rozdział 1. Koncepcja tożsamości społecznej
1.1. Teoretyczny status rozważań nad tożsamością .......................... 17
1.2. Orientacje socjologizujące ........................................................... 19
1.3. Podejście psychologizujące........................................................... 30
1.4. Wybrane koncepcje tożsamości społecznej................................. 41
1.4.1. Koncepcja tożsamości społecznej Henriego Tajfela ........ 42
1.4.2. Koncepcja kategoryzacji Ja" Johna C. Turnera ............. 44
1.4.3. Koncepcja indywiduacji Marii Jarymowicz..................... 49
1.5. Funkcje tożsamości społecznej .................................................... 55
1.6. Geneza tożsamości społecznej ..................................................... 61
1.6.1. Tożsamość społeczna jako produkt rozwoju jednostki... 61
1.6.2. Kształtowanie się tożsamości społecznej w warunkach
dewaloryzacji.................................................................... 69
Rozdział 2. Warunki formowania się tożsamości społecznej osób
niepełnosprawnych.............................................................................. 75
2.1. Społeczne definicje osób niepełnosprawnych............................. 76
2.2. Osoby niepełnosprawne jako kategoria społeczna ..................... 85
2.2.1. Społeczna percepcja osób niepełnosprawnych ................ 85
2.2.2. Niepełnosprawność a procesy stygmatyzacji................... 90
2.2.3. Pozycja i status społeczny osób niepełnosprawnych....... 95
2. 3. Niepełnosprawność a procesy socjalizacji............................... 100
2.3.1. Niepełnosprawność jako rola społeczna ........................ 106
2.3.2. Akwizycja roli osoby niepełnosprawnej........................ 112
Rozdział 3. Tożsamość społeczna a rehabilitacja..................................... 116
3.1. Paradygmat i cele oddziaływań rehabilitujących...................... 117
3.1.1. Pojęcie rehabilitacji i jej płaszczyzny............................. 119
3.1.2. Koncepcja normalizacji................................................... 127
3.2. Integracja społeczna jako podstawa procesów
normalizacyjnych ...................................................................... 133
3.2.1. Pojęcie i płaszczyzny integracji społecznej.................... 134
3.2.2. Integracja społeczna a identyfikacje społeczne ............. 137
3.3. Struktura identyfikacyjna a przystosowanie społeczne ........... 139
3.3.1. Pojęcie i płaszczyzny przystosowania do
niepełnosprawności........................................................ 139
3.3.2. Identyfikacje społeczne a strategie przystosowawcze ... 142
CZĘŚĆ II
Charakterystyka przeprowadzonych badań
147
Rozdział 4. Cel i przedmiot badań ............................................................ 149
4.1. Struktura tożsamości społecznej i jej składowe ....................... 150
4.2. Zakresy analizowanych zaszeregowań...................................... 151
Rozdział 5. Problematyka badawcza......................................................... 156
Rozdział 6. Opis badań.............................................................................. 162
6.1. Metoda badań ............................................................................. 162
6.2. Próba badawcza.......................................................................... 170
6.3. Sposób przeprowadzenia badań ................................................ 173
Rozdział 7. Sposób opracowania wyników .............................................. 174
CZĘŚĆ III
Niepełnosprawność a identyfikacje społeczne ......................................... 177
Rozdział 8. Niepełnosprawność jako kategoria tożsamościowa.............. 179
8.1. Społeczna pejoratywność stosowanych pojęć........................... 181
8.2. Stopień identyfikowania się badanych...................................... 184
Rozdział 9. Niepełnosprawność a zakres identyfikacji społecznych ...... 187
9.1. Wielkie kategorie społeczne ...................................................... 189
9.1.1. Kategoria gatunkowa ...................................................... 190
9.1.2. Kategoria płci................................................................... 192
9.1.3. Kategoria pokolenia ........................................................ 195
9.1.4. Kategoria rasowa............................................................. 197
9.1.5. Kategoria narodowościowa............................................. 200
9.1.6. Kategoria przynależności państwowej........................... 203
9.1.7. Kategoria wyznaniowa ................................................... 205
9.2. Grupy statusu społecznego ........................................................ 208
9.2.1. Grupa statusu pochodzenia............................................ 209
9.2.2. Grupy statusu osiągniętego .............................................211
9.2.2.1. Grupy statusu wykształcenia .......................................211
9.2.2.2. Grupy statusu zawodowego......................................... 215
9. 3. Organizacje społeczne ............................................................... 220
9.3.1. Organizacje społeczne sensu stricto............................... 221
9.3.2. Partie polityczne.............................................................. 224
9.3.3. Organizacje sportowe...................................................... 226
9. 4. Małe grupy i kręgi społeczne .................................................... 228
9.4.1. Rodzina............................................................................ 229
9.4.2. Krąg przyjaciół................................................................ 237
9.4.3. Krąg towarzyski.............................................................. 238
9.4.4. Krąg szkoły...................................................................... 240
9.4.5. Krąg środowiska pracy.................................................... 241
9.4.6. Krąg środowiska lokalnego............................................. 246
Rozdział 10. Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych... 254
10.1. Struktura identyfikacji społecznych osób pełnosprawnych... 257
10.1.1. Tożsamość w pełni osadzona w więziach rodzinnych 257
10.1.2. Tożsamość o ograniczonym osadzeniu w więziach
rodzinnych.................................................................... 260
10.2. Struktura identyfikacji społecznych osób niewidomych........ 264
10.2.1. Tożsamość w pełni osadzona w więziach rodzinnych .. 265
10.2.2. Tożsamość o ograniczonym osadzeniu w więziach
rodzinnych.................................................................... 270
10.3. Struktura identyfikacji społecznych osób niesprawnych
ruchowo ..................................................................................... 273
10.3.1. Tożsamość osadzona w więziach rodzinnych ............. 276
10.3.2. Tożsamość o ograniczonym osadzeniu w więziach
rodzinnych.................................................................... 281
CZĘŚĆ IV
Podsumowanie
Rozdział 11. Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych 289
11.1. Wyniki badań a hipotezy badawcze ........................................ 289
11.2. Próba uogólnienia .................................................................... 299
11.3. Postulaty praktyczne ................................................................ 306
Bibliografia................................................................................................. 312
Wykaz tablic rysunków w tekście ............................................................ 328
Aneksy ....................................................................................................... 331
*
CZĘŚĆ I
Niepełnosprawność a tożsamość społeczna ............................................... 15
Rozdział 1. Koncepcja tożsamości społecznej
1.1. Teoretyczny status rozważań nad tożsamością .......................... 17
1.2. Orientacje socjologizujące ........................................................... 19
1.3. Podejście psychologizujące........................................................... 30
1.4. Wybrane koncepcje tożsamości społecznej................................. 41
1.4.1. Koncepcja tożsamości społecznej Henriego Tajfela ........ 42
1.4.2. Koncepcja kategoryzacji Ja" Johna C. Turnera ............. 44
1.4.3. Koncepcja indywiduacji Marii Jarymowicz..................... 49
1.5. Funkcje tożsamości społecznej .................................................... 55
1.6. Geneza tożsamości społecznej ..................................................... 61
1.6.1. Tożsamość społeczna jako produkt rozwoju jednostki... 61
1.6.2. Kształtowanie się tożsamości społecznej w warunkach
dewaloryzacji.................................................................... 69
Rozdział 2. Warunki formowania się tożsamości społecznej osób
niepełnosprawnych.............................................................................. 75
2.1. Społeczne definicje osób niepełnosprawnych............................. 76
2.2. Osoby niepełnosprawne jako kategoria społeczna ..................... 85
2.2.1. Społeczna percepcja osób niepełnosprawnych ................ 85
2.2.2. Niepełnosprawność a procesy stygmatyzacji................... 90
2.2.3. Pozycja i status społeczny osób niepełnosprawnych....... 95
2. 3. Niepełnosprawność a procesy socjalizacji............................... 100
2.3.1. Niepełnosprawność jako rola społeczna ........................ 106
2.3.2. Akwizycja roli osoby niepełnosprawnej........................ 112
Rozdział 3. Tożsamość społeczna a rehabilitacja..................................... 116
3.1. Paradygmat i cele oddziaływań rehabilitujących...................... 117
3.1.1. Pojęcie rehabilitacji i jej płaszczyzny............................. 119
3.1.2. Koncepcja normalizacji................................................... 127
3.2. Integracja społeczna jako podstawa procesów
normalizacyjnych ...................................................................... 133
3.2.1. Pojęcie i płaszczyzny integracji społecznej.................... 134
3.2.2. Integracja społeczna a identyfikacje społeczne ............. 137
3.3. Struktura identyfikacyjna a przystosowanie społeczne ........... 139
3.3.1. Pojęcie i płaszczyzny przystosowania do
niepełnosprawności........................................................ 139
3.3.2. Identyfikacje społeczne a strategie przystosowawcze ... 142
CZĘŚĆ II
Charakterystyka przeprowadzonych badań
147
Rozdział 4. Cel i przedmiot badań ............................................................ 149
4.1. Struktura tożsamości społecznej i jej składowe ....................... 150
4.2. Zakresy analizowanych zaszeregowań...................................... 151
Rozdział 5. Problematyka badawcza......................................................... 156
Rozdział 6. Opis badań.............................................................................. 162
6.1. Metoda badań ............................................................................. 162
6.2. Próba badawcza.......................................................................... 170
6.3. Sposób przeprowadzenia badań ................................................ 173
Rozdział 7. Sposób opracowania wyników .............................................. 174
CZĘŚĆ III
Niepełnosprawność a identyfikacje społeczne ......................................... 177
Rozdział 8. Niepełnosprawność jako kategoria tożsamościowa.............. 179
8.1. Społeczna pejoratywność stosowanych pojęć........................... 181
8.2. Stopień identyfikowania się badanych...................................... 184
Rozdział 9. Niepełnosprawność a zakres identyfikacji społecznych ...... 187
9.1. Wielkie kategorie społeczne ...................................................... 189
9.1.1. Kategoria gatunkowa ...................................................... 190
9.1.2. Kategoria płci................................................................... 192
9.1.3. Kategoria pokolenia ........................................................ 195
9.1.4. Kategoria rasowa............................................................. 197
9.1.5. Kategoria narodowościowa............................................. 200
9.1.6. Kategoria przynależności państwowej........................... 203
9.1.7. Kategoria wyznaniowa ................................................... 205
9.2. Grupy statusu społecznego ........................................................ 208
9.2.1. Grupa statusu pochodzenia............................................ 209
9.2.2. Grupy statusu osiągniętego .............................................211
9.2.2.1. Grupy statusu wykształcenia .......................................211
9.2.2.2. Grupy statusu zawodowego......................................... 215
9. 3. Organizacje społeczne ............................................................... 220
9.3.1. Organizacje społeczne sensu stricto............................... 221
9.3.2. Partie polityczne.............................................................. 224
9.3.3. Organizacje sportowe...................................................... 226
9. 4. Małe grupy i kręgi społeczne .................................................... 228
9.4.1. Rodzina............................................................................ 229
9.4.2. Krąg przyjaciół................................................................ 237
9.4.3. Krąg towarzyski.............................................................. 238
9.4.4. Krąg szkoły...................................................................... 240
9.4.5. Krąg środowiska pracy.................................................... 241
9.4.6. Krąg środowiska lokalnego............................................. 246
Rozdział 10. Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych... 254
10.1. Struktura identyfikacji społecznych osób pełnosprawnych... 257
10.1.1. Tożsamość w pełni osadzona w więziach rodzinnych 257
10.1.2. Tożsamość o ograniczonym osadzeniu w więziach
rodzinnych.................................................................... 260
10.2. Struktura identyfikacji społecznych osób niewidomych........ 264
10.2.1. Tożsamość w pełni osadzona w więziach rodzinnych .. 265
10.2.2. Tożsamość o ograniczonym osadzeniu w więziach
rodzinnych.................................................................... 270
10.3. Struktura identyfikacji społecznych osób niesprawnych
ruchowo ..................................................................................... 273
10.3.1. Tożsamość osadzona w więziach rodzinnych ............. 276
10.3.2. Tożsamość o ograniczonym osadzeniu w więziach
rodzinnych.................................................................... 281
CZĘŚĆ IV
Podsumowanie
Rozdział 11. Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych 289
11.1. Wyniki badań a hipotezy badawcze ........................................ 289
11.2. Próba uogólnienia .................................................................... 299
11.3. Postulaty praktyczne ................................................................ 306
Bibliografia................................................................................................. 312
Wykaz tablic rysunków w tekście ............................................................ 328
Aneksy ....................................................................................................... 331