Dane szczegółowe książki
Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności: wybrane problemy / Tuleja, Piotr (1963-)
Autorzy
Tytuł
Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności: wybrane problemy
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Kraków: "Zakamycze", 2003
ISBN
8373332103
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wykaz skrótów … 9
Wstęp … 11
Rozdział I
Ewolucja zasady nadrzędności konstytucji … 13
1. Geneza związania organów państwa postanowieniami konstytucji … 13
2. Problem związania organów państwa postanowieniami konstytucji w świetle historycznych uwarunkowań … 17
2.1. Kształtowanie się zasady nadrzędności konstytucji w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej … 18
2.2. Kształtowanie się zasady nadrzędności konstytucji we Francji … 29
2.3. Kształtowanie się zasady nadrzędności konstytucji w krajach niemieckich … 39
3. Zasada pierwszeństwa konstytucji … 53
Rozdział II
Stosowanie konstytucji a zasada jej pierwszeństwa … 63
1. Konstytucja jako akt prawny … 63
2. Uzasadnienie obowiązywania konstytucji … 66
3. Stosowanie prawa a zasada pierwszeństwa … 69
4. Podstawowe zagadnienia związane ze stosowaniem Konstytucji RP … 85
4.1. Stosowanie Konstytucji … 85
4.2. Stosowanie Konstytucji przez ustawodawcę … 90
4.3. Stosowanie Konstytucji przez sądy i inne organy władzy publicznej … 92
Rozdział III
Godność człowieka jako źródło jego konstytucyjnych praw … 98
1. Źródła współczesnego rozumienia godności i jej prawnej ochrony … 98
2. Ochrona godności człowieka w prawie międzynarodowym … 102
3. Godność człowieka i jej ochrona na płaszczyźnie konstytucyjnej … 105
3.1. Spory wokół konstytucyjnego rozumienia i sposobów ochrony godności … 105
3.2. Określenie godności i jej podstawowe cechy … 108
4. Godność człowieka w polskiej Konstytucji … 117
4.1. Geneza art. 30 i spory związane z jego wykładnią … 117
4.2. Godność jako źródło konstytucyjnych praw jednostki … 121
5. Podsumowanie … 125
Rozdział IV
Konstytucyjne prawa podmiotowe i ich normatywna treść … 129
1. Konstytucyjne założenia dotyczące praw człowieka … 129
2. Konstytucyjne publiczne prawa podmiotowe … 130
3. Wyznaczanie granic konstytucyjnych praw podmiotowych … 142
4. Konstytucyjne prawa podmiotowe a normy prawne … 147
5. Normatywna treść konstytucyjnych praw podmiotowych … 148
Rozdział V
Stosowanie Konstytucji RP przez ustawodawcę i Trybunał Konstytucyjny … 168
1. Aksjologiczne podstawy ustawy jako aktu tworzenia prawa … 169
2. Pierwszeństwo Konstytucji a prymat ustawy konstytucyjna legitymizacja ustawodawcy … 173
3. Ustrojowe podstawy działania Trybunału Konstytucyjnego … 180
4. Ustawodawca kontra Trybunał Konstytucyjny … 189
5. Stosowanie Konstytucji przez Trybunał Konstytucyjny a zasada jej pierwszeństwa … 199
5.1. Zasada proporcjonalności jako podstawa orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego … 202
5.2. Kontrola zaniechań ustawodawczych i wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją … 210
6. Realizacja zasady pierwszeństwa Konstytucji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego … 224
6.1. Normy konstytucyjne wyznaczające zakres związania ustawodawcy … 224
6.2. Dopuszczalność kontrolowania zaniechań ustawodawczych oraz posługiwania się przez Trybunał Konstytucyjny wykładnią ustaw w zgodzie z konstytucją … 238
6.3. Zakres ingerencji ustawodawcy w prawa jednostki celem ich konkretyzacji … 252
6.4. Zasada proporcjonalności … 261
6.5. Stwierdzenie niezgodności z Konstytucją zaskarżonych przepisów … 266
7. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w świetle dotychczasowych ustaleń dotyczących stosowania Konstytucji … 267
8. Podsumowanie … 277
Rozdział VI
Stosowanie Konstytucji RP przez sądy … 282
1. Zasada pierwszeństwa Konstytucji na płaszczyźnie stosowania prawa … 282
2. Podległość sędziego prawu … 285
2.1. Teoretycznoprawne aspekty związania sędziego konstytucją oraz ustawą … 285
2.2. Konstytucyjne podstawy procesu stosowania prawa w Polsce … 295
2.3. Podstawowe problemy sądowego stosowania Konstytucji RP … 303
3. Podstawowe problemy stosowania Konstytucji RP w orzecznictwie sądów … 321
3.1. Samoistne stosowanie Konstytucji oraz uznanie przepisów Konstytucji za zasadniczą podstawę rozstrzygnięcia … 321
3.2. Współstosowanie przepisów Konstytucji i ustaw, wykładnia ustaw w zgodzie z Konstytucja … 329
3.3. Badanie zgodności ustaw z Konstytucją przez sądy … 341
4. Sądowe stosowanie Konstytucji RP a zasada jej pierwszeństwa … 363
Zakończenie … 379
Bibliografia … 385
Wstęp … 11
Rozdział I
Ewolucja zasady nadrzędności konstytucji … 13
1. Geneza związania organów państwa postanowieniami konstytucji … 13
2. Problem związania organów państwa postanowieniami konstytucji w świetle historycznych uwarunkowań … 17
2.1. Kształtowanie się zasady nadrzędności konstytucji w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej … 18
2.2. Kształtowanie się zasady nadrzędności konstytucji we Francji … 29
2.3. Kształtowanie się zasady nadrzędności konstytucji w krajach niemieckich … 39
3. Zasada pierwszeństwa konstytucji … 53
Rozdział II
Stosowanie konstytucji a zasada jej pierwszeństwa … 63
1. Konstytucja jako akt prawny … 63
2. Uzasadnienie obowiązywania konstytucji … 66
3. Stosowanie prawa a zasada pierwszeństwa … 69
4. Podstawowe zagadnienia związane ze stosowaniem Konstytucji RP … 85
4.1. Stosowanie Konstytucji … 85
4.2. Stosowanie Konstytucji przez ustawodawcę … 90
4.3. Stosowanie Konstytucji przez sądy i inne organy władzy publicznej … 92
Rozdział III
Godność człowieka jako źródło jego konstytucyjnych praw … 98
1. Źródła współczesnego rozumienia godności i jej prawnej ochrony … 98
2. Ochrona godności człowieka w prawie międzynarodowym … 102
3. Godność człowieka i jej ochrona na płaszczyźnie konstytucyjnej … 105
3.1. Spory wokół konstytucyjnego rozumienia i sposobów ochrony godności … 105
3.2. Określenie godności i jej podstawowe cechy … 108
4. Godność człowieka w polskiej Konstytucji … 117
4.1. Geneza art. 30 i spory związane z jego wykładnią … 117
4.2. Godność jako źródło konstytucyjnych praw jednostki … 121
5. Podsumowanie … 125
Rozdział IV
Konstytucyjne prawa podmiotowe i ich normatywna treść … 129
1. Konstytucyjne założenia dotyczące praw człowieka … 129
2. Konstytucyjne publiczne prawa podmiotowe … 130
3. Wyznaczanie granic konstytucyjnych praw podmiotowych … 142
4. Konstytucyjne prawa podmiotowe a normy prawne … 147
5. Normatywna treść konstytucyjnych praw podmiotowych … 148
Rozdział V
Stosowanie Konstytucji RP przez ustawodawcę i Trybunał Konstytucyjny … 168
1. Aksjologiczne podstawy ustawy jako aktu tworzenia prawa … 169
2. Pierwszeństwo Konstytucji a prymat ustawy konstytucyjna legitymizacja ustawodawcy … 173
3. Ustrojowe podstawy działania Trybunału Konstytucyjnego … 180
4. Ustawodawca kontra Trybunał Konstytucyjny … 189
5. Stosowanie Konstytucji przez Trybunał Konstytucyjny a zasada jej pierwszeństwa … 199
5.1. Zasada proporcjonalności jako podstawa orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego … 202
5.2. Kontrola zaniechań ustawodawczych i wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją … 210
6. Realizacja zasady pierwszeństwa Konstytucji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego … 224
6.1. Normy konstytucyjne wyznaczające zakres związania ustawodawcy … 224
6.2. Dopuszczalność kontrolowania zaniechań ustawodawczych oraz posługiwania się przez Trybunał Konstytucyjny wykładnią ustaw w zgodzie z konstytucją … 238
6.3. Zakres ingerencji ustawodawcy w prawa jednostki celem ich konkretyzacji … 252
6.4. Zasada proporcjonalności … 261
6.5. Stwierdzenie niezgodności z Konstytucją zaskarżonych przepisów … 266
7. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w świetle dotychczasowych ustaleń dotyczących stosowania Konstytucji … 267
8. Podsumowanie … 277
Rozdział VI
Stosowanie Konstytucji RP przez sądy … 282
1. Zasada pierwszeństwa Konstytucji na płaszczyźnie stosowania prawa … 282
2. Podległość sędziego prawu … 285
2.1. Teoretycznoprawne aspekty związania sędziego konstytucją oraz ustawą … 285
2.2. Konstytucyjne podstawy procesu stosowania prawa w Polsce … 295
2.3. Podstawowe problemy sądowego stosowania Konstytucji RP … 303
3. Podstawowe problemy stosowania Konstytucji RP w orzecznictwie sądów … 321
3.1. Samoistne stosowanie Konstytucji oraz uznanie przepisów Konstytucji za zasadniczą podstawę rozstrzygnięcia … 321
3.2. Współstosowanie przepisów Konstytucji i ustaw, wykładnia ustaw w zgodzie z Konstytucja … 329
3.3. Badanie zgodności ustaw z Konstytucją przez sądy … 341
4. Sądowe stosowanie Konstytucji RP a zasada jej pierwszeństwa … 363
Zakończenie … 379
Bibliografia … 385