Dane szczegółowe książki
Dzieje oświaty polskiej: 1795-1945 / Wroczyński, Ryszard (1909-1987)
Autorzy
Tytuł
Dzieje oświaty polskiej: 1795-1945
Wydawnictwo
Warszawa: "Żak", 1996
ISBN
8386770120
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
2
Tomów
2
Spis treści
pokaż spis treści
I. NOWE KIERUNKI W SZKOLNICTWIE I WYCHOWANIU
NA PRZEŁOMIE XVIII I XIX WIEKU 5
Przewrót w nauce i technice 5
Ideologia „restauracji" i liberalizmu 7
Projekty dostosowania szkolnictwa do nowych stosunków społecznych 9
Oświata ludu 13
Kierunki rozwojowe szkoły średniej. Pedagogika naukowa 18
II. OŚWIATA POLSKA PO UPADKU PAŃSTWA 23
Spuścizna Komisji Edukacji Narodowej 23
Oświata i szkolnictwo polskie na obszarach administracji szkolnej
Uniwersytetu Wileńskiego 25
Polityka Rosji wobec szkolnictwa polskiego 25
Uniwersytet Wileński i wileński okręg szkolny 26
Związki młodzieży 29
Program oświatowy Tadeusza Czackiego i Liceum Krzemienieckie .... 32
Oświata na innych obszarach ziem polskich 37
Zabór pruski 37
Zabór austriacki 41
III. PEDAGOGIKA I OŚWIATA W DOBIE
KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO, KRÓLESTWA
KONGRESOWEGO I POWSTANIA LISTOPADOWEGO 46
Organizacja władz szkolnych i szkolnictwa
w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym 46
Szkoły elementarne i kształcenie nauczycieli 50
Kształcenie praktyczne - szkoły wydziałowe 57
Szkoły departamentowe (wojewódzkie) i uniwersytety; szkoły techniczne ... 58
Początki kształcenia dziewcząt 63
Szkolnictwo w dobie powstania listopadowego 66
Szkolnictwo Rzeczypospolitej Krakowskiej 68
Rozwój nauk pedagogicznych 70
Stanisław Staszic 71
Jędrzej Śniadecki 73
Klementyna Tańska-Hoffmanowa 74
Inne osiągnięcia 75
328
IV. OŚWIATA I MYŚL PEDAGOGICZNA W WIELKIM KSIĘSTWIE
POZNAŃSKIM, NA ŚLĄSKU, POMORZU I MAZURACH 78
Stosunek władz pruskich do polskiej oświaty 78
Ożywienie polskiego życia narodowego w latach czterdziestych XIX wieku . . 80
Wiosna Ludów i działalność oświatowa Ewarysta Estkowskiego 82
Idee oświatowe Wiosny Ludów 82
Działalność i poglądy pedagogiczne Ewarysta Estkowskiego 84
Oświata polska na Śląsku, Pomorzu, Warmii i Mazurach
w okresie Wiosny Ludów 88
Rozwój myśli pedagogicznej 91
Karol Libelt 92
August Cieszkowski 94
Bronisław Trentowski 96
V. SZKOLNICTWO I OŚWIATA POLSKA W ZABORZE ROSYJSKIM
PO UPADKU POWSTANIA LISTOPADOWEGO 100
Represje popowstaniowe 100
Szkolnictwo elementarne i średnie 101
Szkolnictwo zawodowe 104
VI. REFORMA SZKOLNA ALEKSANDRA WIELOPOLSKIEGO 108
Wzmożenie ruchu pedagogicznego w okresie przygotowań
do reformy szkolnej 108
Ustawa szkolna z roku 1862 113
VII. OŚWIATA W KRÓLESTWIE POLSKIM
W OSTATNICH DZIESIĘCIOLECIACH XIX W 120
Upadek Ustawy z roku 1862 i unifikacja szkolnictwa Królestwa ze szkolnic¬
twem w Rosji 120
Ideologia oświatowa pozytywistów warszawskich 125
Rozwój pedagogicznego ruchu wydawniczego 127
Nauczanie domowe 130
Wychowanie przedszkolne 133
Oświata ludu 134
Konrad Prószyński 136
Mieczysław Brzeziński i sprawa literatury dla ludu 138
Działalność oświatowa polskich socjalistów 138
Kursy naukowe, biblioteki i problemy samokształcenia 139
Kursy naukowe 139
Biblioteka naukowa w Warszawie 140
329
Sprawa samokształcenia. Przewodnik dla samouków 141
VIII. PEDAGOGIKA W KRÓLESTWIE POLSKIM
W DRUGIEJ POŁOWIE XIX WIEKU 145
Kształtowanie nowoczesnej polityki oświatowej i rozwój myśli pedagogicznej 145
Pedagogika pozytywizmu warszawskiego i jej główni przedstawiciele .... 149
Henryk Wernic 151
Aleksander Świętochowski 155
Piotr Chmielowski 159
Adolf Dygasiński 161
Aleksander Głowacki (Bolesław Prus) 163
IX. OŚWIATA POLSKA POD ZABOREM PRUSKIM
NA PRZEŁOMIE XIX I XX WIEKU 169
„Walka kulturalna" i germanizacja szkolnictwa polskiego 169
Programy organiczne i działalność oświatowa. Kółka rolnicze
i kasy pożyczkowe 172
Strajki szkolne 179
X. OŚWIATA W GALICJI W ERZE AUTONOMII 184
Program oświatowy Józefa Dietla 184
Powstanie i organizacja Rady Szkolnej Krajowej 188
Szkoła ludowa i kształcenie nauczycieli 190
Szkolnictwo średnie i zawodowe 195
Projekty reformy szkoły średniej 197
Szkolnictwo wyższe i nauka. Fermenty wśród młodzieży 199
Ruch społeczno-oświatowy 203
Ruch nauczycielski i pedagogiczny 208
XI. OŚWIATA I MYŚL PEDAGOGICZNA W KRÓLESTWIE
W PRZEDEDNIU PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ 216
Sprawa czytelnictwa na wsi 216
Strajk szkolny i polemiki wokół oświaty i wychowania 217
Działalność społeczno-oświatowa 221
Rozwój nauk pedagogicznych 225
Jan Władysław Dawid 226
Aniela Szycówna 230
Stanisław Karpowicz 231
XII. W CZASIE PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ 236
Po wybuchu wojny 236
330
Programy oświatowe i polemiki o oblicze przyszłej szkoły polskiej.
Upowszechnienie nauczania początkowego 237
XIII. PEDAGOGIKA I SZKOLNICTWO
DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ 2745
Kierunki rozwoju myśli pedagogicznej 245
Program oświatowy Ksawerego Praussa i Sejm Nauczycielski z roku 1919 . 247
Ustrój szkolny i projekty reform szkolnych do roku 1932 251
Sprawa selekcji szkolnych 255
Projekty reformy szkolnej 258
Reforma szkolna z roku 1932 260
Polemiki dotyczące zagadnień ustroju szkolnego oraz działalność
lewicy nauczycielskiej 263
Oświata dorosłych w okresie Drugiej Rzeczypospolitej 265
Rozwój nauk pedagogicznych 268
XIV. OŚWIATA POLSKA NA OBCZYŹNIE 282
Tworzenie się skupisk emigracyjnych 282
Oświata emigracyjna 284
Na emigracji politycznej 284
Na emigracji zarobkowej 286
Niemcy 287
Francja i Belgia 288
Stany Zjednoczone Ameryki 290
Ameryka Łacińska 292
XV. TAJNA OŚWIATA POLSKA W CZASIE
DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ 3295
Eksterminacja oświaty i kultury 295
Walka nauczycielstwa o polską oświatę 296
Szkolnictwo wyższe 300
Tajne nauczanie i walka o zagrożoną kulturę 302
XVI. PO WYZWOLENIU 306
Odbudowa szkoły polskiej 306
Ogólnopolski Zjazd oświatowy w Łodzi 309
Zakończenie 311
Indeks nazwisk 321
NA PRZEŁOMIE XVIII I XIX WIEKU 5
Przewrót w nauce i technice 5
Ideologia „restauracji" i liberalizmu 7
Projekty dostosowania szkolnictwa do nowych stosunków społecznych 9
Oświata ludu 13
Kierunki rozwojowe szkoły średniej. Pedagogika naukowa 18
II. OŚWIATA POLSKA PO UPADKU PAŃSTWA 23
Spuścizna Komisji Edukacji Narodowej 23
Oświata i szkolnictwo polskie na obszarach administracji szkolnej
Uniwersytetu Wileńskiego 25
Polityka Rosji wobec szkolnictwa polskiego 25
Uniwersytet Wileński i wileński okręg szkolny 26
Związki młodzieży 29
Program oświatowy Tadeusza Czackiego i Liceum Krzemienieckie .... 32
Oświata na innych obszarach ziem polskich 37
Zabór pruski 37
Zabór austriacki 41
III. PEDAGOGIKA I OŚWIATA W DOBIE
KSIĘSTWA WARSZAWSKIEGO, KRÓLESTWA
KONGRESOWEGO I POWSTANIA LISTOPADOWEGO 46
Organizacja władz szkolnych i szkolnictwa
w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym 46
Szkoły elementarne i kształcenie nauczycieli 50
Kształcenie praktyczne - szkoły wydziałowe 57
Szkoły departamentowe (wojewódzkie) i uniwersytety; szkoły techniczne ... 58
Początki kształcenia dziewcząt 63
Szkolnictwo w dobie powstania listopadowego 66
Szkolnictwo Rzeczypospolitej Krakowskiej 68
Rozwój nauk pedagogicznych 70
Stanisław Staszic 71
Jędrzej Śniadecki 73
Klementyna Tańska-Hoffmanowa 74
Inne osiągnięcia 75
328
IV. OŚWIATA I MYŚL PEDAGOGICZNA W WIELKIM KSIĘSTWIE
POZNAŃSKIM, NA ŚLĄSKU, POMORZU I MAZURACH 78
Stosunek władz pruskich do polskiej oświaty 78
Ożywienie polskiego życia narodowego w latach czterdziestych XIX wieku . . 80
Wiosna Ludów i działalność oświatowa Ewarysta Estkowskiego 82
Idee oświatowe Wiosny Ludów 82
Działalność i poglądy pedagogiczne Ewarysta Estkowskiego 84
Oświata polska na Śląsku, Pomorzu, Warmii i Mazurach
w okresie Wiosny Ludów 88
Rozwój myśli pedagogicznej 91
Karol Libelt 92
August Cieszkowski 94
Bronisław Trentowski 96
V. SZKOLNICTWO I OŚWIATA POLSKA W ZABORZE ROSYJSKIM
PO UPADKU POWSTANIA LISTOPADOWEGO 100
Represje popowstaniowe 100
Szkolnictwo elementarne i średnie 101
Szkolnictwo zawodowe 104
VI. REFORMA SZKOLNA ALEKSANDRA WIELOPOLSKIEGO 108
Wzmożenie ruchu pedagogicznego w okresie przygotowań
do reformy szkolnej 108
Ustawa szkolna z roku 1862 113
VII. OŚWIATA W KRÓLESTWIE POLSKIM
W OSTATNICH DZIESIĘCIOLECIACH XIX W 120
Upadek Ustawy z roku 1862 i unifikacja szkolnictwa Królestwa ze szkolnic¬
twem w Rosji 120
Ideologia oświatowa pozytywistów warszawskich 125
Rozwój pedagogicznego ruchu wydawniczego 127
Nauczanie domowe 130
Wychowanie przedszkolne 133
Oświata ludu 134
Konrad Prószyński 136
Mieczysław Brzeziński i sprawa literatury dla ludu 138
Działalność oświatowa polskich socjalistów 138
Kursy naukowe, biblioteki i problemy samokształcenia 139
Kursy naukowe 139
Biblioteka naukowa w Warszawie 140
329
Sprawa samokształcenia. Przewodnik dla samouków 141
VIII. PEDAGOGIKA W KRÓLESTWIE POLSKIM
W DRUGIEJ POŁOWIE XIX WIEKU 145
Kształtowanie nowoczesnej polityki oświatowej i rozwój myśli pedagogicznej 145
Pedagogika pozytywizmu warszawskiego i jej główni przedstawiciele .... 149
Henryk Wernic 151
Aleksander Świętochowski 155
Piotr Chmielowski 159
Adolf Dygasiński 161
Aleksander Głowacki (Bolesław Prus) 163
IX. OŚWIATA POLSKA POD ZABOREM PRUSKIM
NA PRZEŁOMIE XIX I XX WIEKU 169
„Walka kulturalna" i germanizacja szkolnictwa polskiego 169
Programy organiczne i działalność oświatowa. Kółka rolnicze
i kasy pożyczkowe 172
Strajki szkolne 179
X. OŚWIATA W GALICJI W ERZE AUTONOMII 184
Program oświatowy Józefa Dietla 184
Powstanie i organizacja Rady Szkolnej Krajowej 188
Szkoła ludowa i kształcenie nauczycieli 190
Szkolnictwo średnie i zawodowe 195
Projekty reformy szkoły średniej 197
Szkolnictwo wyższe i nauka. Fermenty wśród młodzieży 199
Ruch społeczno-oświatowy 203
Ruch nauczycielski i pedagogiczny 208
XI. OŚWIATA I MYŚL PEDAGOGICZNA W KRÓLESTWIE
W PRZEDEDNIU PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ 216
Sprawa czytelnictwa na wsi 216
Strajk szkolny i polemiki wokół oświaty i wychowania 217
Działalność społeczno-oświatowa 221
Rozwój nauk pedagogicznych 225
Jan Władysław Dawid 226
Aniela Szycówna 230
Stanisław Karpowicz 231
XII. W CZASIE PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ 236
Po wybuchu wojny 236
330
Programy oświatowe i polemiki o oblicze przyszłej szkoły polskiej.
Upowszechnienie nauczania początkowego 237
XIII. PEDAGOGIKA I SZKOLNICTWO
DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ 2745
Kierunki rozwoju myśli pedagogicznej 245
Program oświatowy Ksawerego Praussa i Sejm Nauczycielski z roku 1919 . 247
Ustrój szkolny i projekty reform szkolnych do roku 1932 251
Sprawa selekcji szkolnych 255
Projekty reformy szkolnej 258
Reforma szkolna z roku 1932 260
Polemiki dotyczące zagadnień ustroju szkolnego oraz działalność
lewicy nauczycielskiej 263
Oświata dorosłych w okresie Drugiej Rzeczypospolitej 265
Rozwój nauk pedagogicznych 268
XIV. OŚWIATA POLSKA NA OBCZYŹNIE 282
Tworzenie się skupisk emigracyjnych 282
Oświata emigracyjna 284
Na emigracji politycznej 284
Na emigracji zarobkowej 286
Niemcy 287
Francja i Belgia 288
Stany Zjednoczone Ameryki 290
Ameryka Łacińska 292
XV. TAJNA OŚWIATA POLSKA W CZASIE
DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ 3295
Eksterminacja oświaty i kultury 295
Walka nauczycielstwa o polską oświatę 296
Szkolnictwo wyższe 300
Tajne nauczanie i walka o zagrożoną kulturę 302
XVI. PO WYZWOLENIU 306
Odbudowa szkoły polskiej 306
Ogólnopolski Zjazd oświatowy w Łodzi 309
Zakończenie 311
Indeks nazwisk 321